Ανάσες με δόσεις

Η ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά ο Αντώνης Σαμαράς περιμένουν με αγωνία την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση του χρέους με τους πιστωτές της χώρας, εκτιμώντας ότι θα είναι μια διαδικασία που θα έχει οφέλη. Ποια είναι αυτά; Αφενός να πάρει βαθιά ανάσα η ελληνική οικονομία και αφετέρου να αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στις πολιτικές εξελίξεις ενόψει και της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

 Του Αλέξανδρου Μιχαήλ

Αν και οι εταίροι ακόμη δεν έχουν προσδιορίσει το πότε και το πώς θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για το χρέος, εν τούτοις τα σχέδια των τεχνοκρατών για το πώς θα γίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος έχουν ξεκινήσει. Όπως έγινε γνωστό από διαρροές κοινοτικών αξιωματούχων, το σχέδιο διευθέτησης του χρέους θα γίνει σε δόσεις. Και αυτό διότι οι πιστωτές μας θέλουν να υπάρχει μοχλός πίεσης προς την Ελλάδα, ώστε να εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα και να μην υπάρξει άμεση χαλάρωση, που μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα.

Αν και η Άνγκελα Μέρκελ και συνολικά οι Γερμανοί δηλώνουν πως το χρέος είναι βιώσιμο, όλοι στην Ευρωζώνη εκτιμούν πως η ρύθμιση θεωρείται απαραίτητη προκειμένου να περιοριστεί το ρίσκο να… ξεστρατίσει η Ελλάδα, ιδιαίτερα εάν δεν υπάρξει τελικά τρίτο δάνειο και τρίτη δανειακή σύμβαση προς τη χώρα μας. Ο σχεδιασμός αυτός συνυπολογίζει και την πιθανότητα κυβερνητικών αλλαγών σε περίπτωση που οι πολιτικές εξελίξεις οδηγήσουν σε κάτι τέτοιο, καθώς αφενός θα δεσμεύει με συγκεκριμένο πρόγραμμα και συγκεκριμένες πολιτικές την όποια νέα κυβέρνηση, ενώ θα ξεκαθαρίζει και προεκλογικά ότι «αυτή είναι η πολιτική και είναι δεδομένη εάν θέλετε να γίνει ελάφρυνση του χρέους».

Η νέα αναδιάρθρωση, όπως τονίζουν από τις Βρυξέλλες, θα εφαρμοστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ελαφρύνσεις θα γίνουν με βήματα τα οποία θα υλοποιούνται εφόσον η χώρα εμφανίζεται συνεπής απέναντι σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Αυτές θα έχουν να κάνουν με τις πολιτικές που έχουν σχεδιαστεί για τα επόμενα χρόνια, όπως είναι οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό και τα Εργασιακά, η απελευθέρωση αγορών προϊόντων και υπηρεσιών, η κάλυψη συγκεκριμένων στόχων για τις ιδιωτικοποιήσεις και για την πώληση κρατικής περιουσίας, η μεταρρύθμιση στον δημόσιο τομέα.

Η εφαρμογή της αιρεσιμότητας εξυπηρετεί και έναν άλλο στόχο: δίνει επιχειρήματα στην Ευρωζώνη για να πείσει το ΔΝΤ να αποδεχθεί ότι, με την αναδιάρθρωση που θα γίνει, το χρέος θα είναι βιώσιμο χωρίς να γίνει «κούρεμα», όπως υποστηρίζει μέχρι σήμερα ο διεθνής οργανισμός. Και τούτο διότι ο σχεδιασμός της Ευρωζώνης προβλέπει ότι η βιωσιμότητα του χρέους πλέον δεν θα υπολογιστεί με βάση το ύψος του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, όπως είχε γίνει το 2012, αλλά βάσει ετήσιου κόστους εξυπηρέτησης που θα προκύψει μετά την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου. Για να γίνει αποδεκτό κάτι τέτοιο, το ΔΝΤ θα πρέπει να αλλάξει τα κριτήρια που είχε θεσπίσει κατά την προηγούμενη μελέτη βιωσιμότητας, η οποία είχε θέσει ως στόχο χρέος 124% του ΑΕΠ το 2020 και ουσιαστικά κάτω από 110% του ΑΕΠ το 2022.

Οι νέοι επικεφαλής

Εάν τελικά αποφασιστεί να ακολουθηθεί το σχέδιο που ετοιμάζουν οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες για τη διευθέτηση του χρέους, η εποπτεία της ελληνικής οικονομίας θα φύγει από την τρόικα και θα περάσει σε ευρωπαϊκά χέρια. Άλλωστε, ο διευθύνων σύμβουλος του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, έχει επανειλημμένα εκφραστεί ανεπισήμως υπέρ τού να αναλάβει πλήρως ο ESM να εξοφλήσει τις χρηματοδοτήσεις που έχει κάνει το ΔΝΤ προς την Ελλάδα και το τελευταίο να απομακρυνθεί εντελώς από το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει συζητηθεί επισήμως προς το παρόν. Τα μέτρα που εξετάζονται για το χρέος προβλέπουν:

# Την παράταση των διμερών δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών (ύψους 53 δισ. ευρώ) από το 2012, καθώς και τη μείωση του επιτοκίου τους.

# Την παράταση του δανείου που έχει λάβει από το προσωρινό ταμείο διάσωσης της Ευρωζώνης (τον EFSF που έχει ήδη εξελιχθεί σε μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας – ESM), ύψους 140 δισ. ευρώ. Στα δάνεια αυτά δεν μπορεί να γίνει μείωση επιτοκίου, καθώς ο ESM χρεώνει στην Ελλάδα το επιτόκιο με το οποίο δανείζεται ο ίδιος από την αγορά συν τα διαχειριστικά του κόστη. Μια πρόταση που εξετάζεται είναι να μετατραπούν τα επιτόκια σε σταθερά, γεγονός που θα κλείδωνε τα κόστη σε χαμηλό επίπεδο για πολλά χρόνια – αν και θα ανέβαζε λίγο το επιτόκιο του ESM.

# Στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας, οι διευθετήσεις αυτές θα υλοποιηθούν σταδιακά, για παράδειγμα, μια πρώτη επιμήκυνση, μετά μια δεύτερη, η αλλαγή του επιτοκίου κ.ο.κ., υπό την προϋπόθεση ότι εγκρίνονται οι ακολουθούμενες πολιτικές.

# Μελετάται με ποιον τρόπο μπορεί να εφαρμοστεί η αιρεσιμότητα, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ελαφρύνσεις θα γίνουν εφόσον η χώρα είναι συνεπής σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Οι δεσμεύσεις

Η συμφωνία για την αναδιάρθρωση του χρέους θα εμπεριέχει δεσμεύσεις στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής, οι οποίες θα διασφαλίζουν ότι η διαχείρισή του δεν θα οδηγήσει σε εκ νέου αύξηση λόγω μελλοντικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη του ΥΠ.ΟΙΚ., η διαπραγμάτευση για το χρέος «θα αρχίσει δυναμικά» αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης, την οποία οι αισιόδοξες προβλέψεις τη βλέπουν κάπου στα μέσα Οκτωβρίου.

Όπως διευκρινίζουν όμως αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη της Ε.Ε., η διαπραγμάτευση για το χρέος έχει δύο «προαπαιτούμενα» για τα οποία οι πολιτικού χαρακτήρα συζητήσεις είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν τις τεχνοκρατικού χαρακτήρα συζητήσεις που έχουν ήδη αρχίσει και διαμορφώνονται.

Τα δύο αυτά «προαπαιτούμενα» είναι αφενός το ξεκαθάρισμα μερικών… εκατοντάδων εκκρεμοτήτων που περιλαμβάνει το μνημόνιο και έχουν «ξεμείνει» από την άνοιξη, και αφετέρου το θεσμικό πλαίσιο το οποίο πέραν των ήδη θεσμικά κατοχυρωμένων προβλέψεων (έλεγχος και «διόρθωση» του προϋπολογισμού από την Κομισιόν πριν καταλήξει για έγκριση στη Βουλή) θα επιτρέπει τη μακροπρόθεσμη διασφάλιση της διατήρησης του «αναδιαρθρωμένου» χρέους στα αποδεκτά όρια…

Όσον αφορά το πρώτο στοιχείο, υπάρχει απόκλιση απόψεων μεταξύ της ηγεσίας του ΥΠ.ΟΙΚ. και της τρόικας.

Η μεν τρόικα απαιτεί οι εκκρεμότητες να καθαρίσουν πριν αρχίσει η 5η αξιολόγηση, ενώ ο Γκίκας Χαρδούβελης θέλει να εντάξει τις εκκρεμότητες σ’ αυτή. Σε κάθε περίπτωση, η διαφωνία φαίνεται ότι δεν πρόκειται να λυθεί άμεσα. Όσον αφορά τη δεύτερη προϋπόθεση, φαίνεται ότι το πλαίσιο των δεσμεύσεων που θα συνοδεύουν την αναδιάρθρωση του χρέους θα είναι προσαρμοσμένο στη μορφή που αυτή θα πάρει.

 

 

 

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα