Θα πετάξουν μισό δις την ώρα που ψάχνουν παντού (ταμεία, δήμοι) για λεφτά

Μία έρευνα του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών δίνει μία άλλη διάσταση στο θέμα του αποκλεισμού της Ελλάδας από τον ποδοσφαιρικό χάρτη. Τα νούμερα σοκάρουν, καθώς τα αποτελέσματα της μελέτης αποδεικνύουν πως το ποδόσφαιρο δεν είναι απλά το «όπιο του λαού» όπως όλοι ξέρουμε, αλλά και αιμοδότης του κράτους και πολλών οικογενειών. Τα στοιχεία στον πρόλογο της μελέτης είναι ξεκάθαρα:

«Σχεδόν 2,3 δισ. ευρώ Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος προκύπτουν ως αποτέλεσμα της τελικής ζήτησης για υπηρεσίες που προσφέρονται από τις ελληνικές ΠΑΕ και το “οικοσύστημά” τους. Παράλληλα, σχεδόν 550 εκατ. ευρώ άμεσα και έμμεσα έσοδα στο ελληνικό κράτος, από φόρους και εργοδοτικές εισφορές, προσφέρουν συνολικά οι δραστηριότητες που συνδέονται με τη Super League, ενώ σε όρους απασχόλησης η επίδραση εκτιμάται σε περισσότερες από 40 χιλιάδες θέσεις εργασίας».

 

Πρόκειται  φυσικά για ένα πόρισμα πάνω στο οποίο ελάχιστοι έχουν εντρυφήσει από τον αθλητικό ή οικονομικό Τύπο, αλλά σήμερα είναι επίκαιρο όσο ποτέ! Τώρα που απειλείται ολόκληρο το «οικοσύστημα» και τα κρατικά οικονομικά του οφέλη, τώρα είναι που η κυβέρνηση ματώνει για να βρει λεφτά. Κι όμως, επιδεικνύει τέτοιο πείσμα και διάθεση να θυσιάσει αυτά τα 550 εκατομμύρια με το νέο αθλητικό νομοσχέδιο, που είναι να απορεί κανείς.

Πέραν τούτου, μόνο αριστερή πρακτική δεν θα είναι ένας μαζικός μηδενισμός 40.000 θέσεων εργασίας, μία πρακτική που θα επιφέρει αλληλεπίδραση μεταξύ ευτελισμού του προϊόντος και απασχολούμενων με το άθλημα. Σίγουρα το αποτέλεσμα της μελέτης του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών αιφνιδιάζει πολλούς, διότι αν κάποιος είχε καταφέρει να υπολογίσει ότι τα κρατικά έσοδα από τους φόρους πλησιάζουν το μισό δισ., πολλοί λιγότεροι θα υποψιάζονταν ότι το ποδόσφαιρο θρέφει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο 40.000 ανθρώπους!

Καλό θα ήταν ο Σταύρος Κοντονής και όσοι έντιμοι έχουν απομείνει στην ΕΠΟ να μην τραβήξουν το καλώδιο στο άρρωστο ελληνικό ποδόσφαιρο και με μυαλό και ορθολογική πολιτική να το σώσουν:

 

Τα ευρήματα της μελέτης αναλύονται διεξοδικά και προκύπτουν παράλληλα και επιστημονικές ιδέες για την αναστύλωση του αθλήματος:

 

Οικονομική ανάλυση και μέθοδοι αναστύλωσης

 

«Στη μελέτη εκτιμήθηκε και η συνολική επίδραση του επαγγελματικού ποδοσφαίρου (Super League) στην εθνική οικονομία. Η εκτίμηση της επίδρασης λαμβάνει υπόψη τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα που προκύπτουν στην οικονομία από την τελική ζήτηση για το ποδοσφαιρικό θέαμα της Super League (δηλαδή ο “πυρήνας”) και για προϊόντα και υπηρεσίες που συνδέονται με αυτό, όπως τυχερά παιχνίδια – στοίχημα, τηλεοπτικές μεταδόσεις, αθλητική ενημέρωση, διαφήμιση, εστίαση και ένδυση (δηλαδή το “οικοσύστημα”).

 

Αναλυτικά, ο “πυρήνας” δραστηριοτήτων της Super League (εισιτήρια και συμμετοχή σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις), δημιουργεί πάνω από 180 εκατ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ, ενώ σημαντικά υψηλότερη είναι η επίδραση στο ΑΕΠ (2,1 δισ. ευρώ) από τη δραστηριότητα στο «οικοσύστημα» των ΠΑΕ.

Συνολικά, σχεδόν 2,3 δισ. ευρώ Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (περίπου το 1,2% του ΑΕΠ) προκύπτουν ως αποτέλεσμα της τελικής ζήτησης για υπηρεσίες που προσφέρονται από τις ελληνικές ΠΑΕ και το “οικοσύστημά” τους. Σε όρους απασχόλησης, η επίδραση εκτιμάται σε περισσότερες από 40 χιλ. θέσεις εργασίας, ενώ οι δραστηριότητες που συνδέονται με τη Super League προσφέρουν, άμεσα και έμμεσα, συνολικά σχεδόν 550 εκατ. έσοδα στο κράτος από φόρους και εργοδοτικές εισφορές.

 

Δυνατά και αδύνατα σημεία, ευκαιρίες και απειλές

 

Σε μια προσπάθεια βελτίωσης του “προϊόντος” που ονομάζεται ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο, η έρευνα των ΙΟΒΕ – Στόχασις αναδεικνύει τα δυνατά και αδύνατα σημεία, τις ευκαιρίες και τις απειλές που υφίστανται. Συγκεκριμένα, ως αδύνατα σημεία εντοπίζονται η χαμηλή προσέλευση φιλάθλων, η οικονομική κατάσταση των ΠΑΕ, το υφιστάμενο καθεστώς των αθλητικών εγκαταστάσεων, η περιορισμένη εμπορική αξιοποίηση και η μεγάλη εξάρτηση από τα τηλεοπτικά έσοδα. Αντίστοιχα, ως απειλές αναγνωρίζονται οι οικονομικές συνθήκες, τα φαινόμενα βίας και η απουσία φίλαθλης παιδείας, η δημοσιότητα για “στημένους” αγώνες και η διείσδυση ξένων πρωταθλημάτων στο φίλαθλο κοινό.

 Στον αντίποδα, ως προκλήσεις και ευκαιρίες αναδεικνύονται οι επενδύσεις σε ακαδημίες, η αξιοποίηση του αθλητικού μάρκετινγκ, η ενιαία στρατηγική προβολής ποδοσφαιρικού προϊόντος, η διείσδυση στο γυναικείο κοινό και το οικονομικό fair-play, ενώ ως δυνατά σημεία αξιολογούνται η δημοφιλία του αθλήματος, η πιστότητα του κοινού, το θεσμικό πλαίσιο και η πορεία της Εθνικής Ομάδας.

 Η μελέτη διαπιστώνει πως, παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες, οι προοπτικές τής Super League στη χώρα μας είναι θετικές. Σε αυτό θα συμβάλουν:

 1) Η εκπόνηση ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων στα οποία θα τίθενται ξεκάθαροι στόχοι και στρατηγικές για κάθε ΠΑΕ, δίνοντας κατ’ αρχάς έμφαση στην αποτελεσματική οργανωτική δομή και στις αντίστοιχες διαδικασίες.

2) Η ανάπτυξη τμημάτων υποδομών και η ορθολογική οικονομική διαχείριση, με σκοπό τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των ΠΑΕ και η οικονομική τους βιωσιμότητα.

3) Σε επόμενο στάδιο, το επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να προβλέπει επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες (συστήματα διαχείρισης δεδομένων αγώνων, CRM, αξιοποίηση κινητών εφαρμογών και κοινωνικών δικτύων) και ανάπτυξη μίας αποδοτικής εμπορικής πολιτικής, με στόχο να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου (δημοφιλές άθλημα με πιστό κοινό) και να εκμεταλλευθούν οι ΠΑΕ τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στο σύγχρονο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.

 Το φαινόμενο της σταθερής μείωσης εισιτηρίων

Όπως, πάντως, προκύπτει, τα έσοδα των ΠΑΕ της Super League εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από τα τηλεοπτικά δικαιώματα,  ενώ τα εμπορικά έσοδα υπολείπονται των συλλόγων στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σε ό,τι αφορά στις μικρότερες σε έσοδα ΠΑΕ, η εξάρτησή τους από τα τηλεοπτικά δικαιώματα είναι σημαντική, καθώς δεν συμμετέχουν και σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Και αυτό διότι περισσότερο από το 50% των εισιτηρίων στη Super League το 2012/13 αντιστοιχεί σε τρεις ομάδες (Ολυμπιακός με 25,6%, ΠΑΟΚ με 16,2% και ΑΕΚ με 13%). Αντίστοιχη εικόνα, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, παρουσιάζεται μόνο στο πορτογαλικό πρωτάθλημα.

Μαύρη τρύπα η έλλειψη χορηγών, διαφημίσεων και συμμετοχών στις διοργανώσεις

Πιο αναλυτικά, με βάση τον κύκλο εργασιών των ΠΑΕ (δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα από μεταγραφές παικτών), το 26% προέρχεται από χορηγίες και διαφημίσεις (45 εκατ. ευρώ) και ακολουθούν τα παρόμοιου ύψους έσοδα από εισιτήρια και τηλεοπτικά δικαιώματα (22% ή 37-38 εκατ. ευρώ η κάθε κατηγορία).

Τα έσοδα από τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις έπονται με 19%  (32 εκατ. ευρώ) των  λειτουργικών εσόδων, ενώ το υπόλοιπο 11% εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε λοιπά έσοδα, όπως επιχορηγήσεις από διοργανώτριες αρχές (εκτός από UEFA) και έσοδα από άλλες εμπορικές δραστηριότητες (π.χ. συνδρομές ακαδημιών).

Όπως προκύπτει από τη μελέτη, οι ΠΑΕ-μέλη της Super League εμφανίζουν υψηλό ποσοστό αμοιβών και εξόδων προσωπικού ως προς τα συνολικά έσοδα (93% το 2011), με τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ευρώπη να διαμορφώνεται σε 65% το 2011 και να περιορίζεται σε 61% το 2012. Στο πλαίσιο αυτό, καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στροφή των ΠΑΕ στους Έλληνες ή γηγενείς ποδοσφαιριστές από τα τμήματα υποδομών τους.

Εξαιρετικά ανησυχητικό, πάντως, είναι πως ο αριθμός των εισιτηρίων που κόβονται στους αγώνες τής πρώην Α΄ Εθνικής μειώνονται διαρκώς και σταθερά από την περίοδο 2008-2009, όταν δηλαδή άρχισε να γίνεται αντιληπτή η οικονομική κρίση και στη χώρα μας.

Την περίοδο εκείνη είχαν κοπεί 2 εκατ. εισιτήρια, για να υποχωρήσει ο αριθμός τους στα 1,2 εκατ. την περίοδο 2012-2013, μείωση κατά 40%. Ως αντίμετρο, οι ομάδες της Super League έχουν μειώσει τη μέση τιμή του εισιτηρίου κατά 20% σε σχέση με το 2008, ανταποκρινόμενες στις οικονομικές συνθήκες.

Πρόβλεψη για μείωση 40% στο Πάμε Στοίχημα

Σε ό,τι αφορά τον ΟΠΑΠ, στη μελέτη αναφέρεται πως η καθαρή τελική ζήτηση για τις υπηρεσίες του Οργανισμό που σχετίζονται με τη Super League εκτιμήθηκε ότι ανέρχεται σε 172 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, σημειώνεται στην έρευνα, ο κύκλος εργασιών του ΟΠΑΠ από αθλητικά παιχνίδια (Πάμε Στοίχημα), αφαιρώντας τα κέρδη που αποδόθηκαν στους παίκτες του στοιχήματος, εκτιμάται ότι ανήλθε σε 429 εκατ. ευρώ το 2012.

Υποθέτοντας, τονίζεται στη μελέτη, ότι περίπου το 40% του κύκλου εργασιών του Πάμε Στοίχημα αντιστοιχεί σε στοιχήματα που δεν θα γίνονταν εάν δεν υπήρχαν αγώνες επαγγελματικού ποδοσφαίρου της Super League, εκτιμήθηκε ότι 172 εκατ. ευρώ από την τελική κατανάλωση του κλάδου στοιχημάτων οφείλεται στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο».