Νομοσχέδιο-ταφόπλακα για τη Δικαιοσύνη και την ελληνική οικογένεια…
Γράφει η δικηγόρος Αναστασία Καλλιοντζή*
Στις 14 Νοεμβρίου εισήχθη προς συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων ένα σχέδιο νόμου με τίτλο που, ευθύς εξαρχής, δεν υπαινίσσεται ούτε και αποκαλύπτει πολλά πράγματα στους μη νομικούς: «Τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας». Το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης δεν έχει ιδέα περί τίνος πρόκειται – φρόντισαν επιμελώς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στην ευρεία δυστυχώς πλειονότητά τους, να αποκρύψουν την είδηση και τις σκοπούμενες αλλαγές. Ωστόσο, αν ο κόσμος γνώριζε και συνειδητοποιούσε τι ακριβώς πρόκειται να συμβεί, αν είχε αποκτήσει συναίσθηση των αλλαγών που προωθούνται, αλλαγές που εν πολλοίς επιδρούν άμεσα και καταλυτικά στη συναλλακτική ζωή και θα έχουν καταστροφικά αποτελέσματα για την ελληνική οικογένεια, είναι βέβαιον ότι όλοι θα είχαν χάσει τον ύπνο τους ή/και θα είχαν βγει στον δρόμο, για να συμπαρασταθούν στον νομικό κόσμο της χώρας: στους δικηγόρους που κήρυξαν αποχή διαρκείας από τα καθήκοντά τους από τις 8 Δεκεμβρίου, στους δικαστικούς επιμελητές που, για πρώτη φορά, κήρυξαν και αυτοί αποχή διαρκείας από τα καθήκοντά τους από τις 10 Δεκεμβρίου, ενώ η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων αποφάσισε τη διακοπή των συνεδριάσεων επί τρίωρο κατά την ημέρα εισαγωγής προς συζήτηση στη Βουλή του επίμαχου Σχεδίου Νόμου, και αναμένεται η περαιτέρω στάση τους.
Η θύελλα των αντιδράσεων που ξεσηκώθηκε στον νομικό κόσμο της χώρας και οδήγησε στην απόφαση περί αποχής διαρκείας των δικηγόρων από τα καθήκοντά τους, μετά από δημοψήφισμα που διεξήχθη σε 60 από τους 63 Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας, με ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 93,66% των δικηγόρων να λένε ένα ηχηρό «ΟΧΙ» στις επιχειρούμενες αλλαγές στον ΚΠολΔ, είναι απολύτως δικαιολογημένη.
Φυσικά, είναι αδύνατον μέσα σε λίγες γραμμές να αναλυθεί ένα ογκώδες κείμενο, τόσο το Σχέδιο Νόμου όσο και η Αιτιολογική του Έκθεση. Ακροθιγώς, θα λέγαμε ότι με τη σκοπούμενη κατάργηση της εξέτασης μαρτύρων στο ακροατήριο και την αντικατάστασή τους με ένορκες βεβαιώσεις, δέχεται βάναυση επίθεση η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της δημοσιότητας της δίκης και της συνακόλουθης προφορικότητας της διαδικασίας, και είναι δύσκολο έως και αδύνατον να σχηματιστεί μια γνήσια δικανική πεποίθηση, αφού δεν θα είναι δυνατόν για τον φυσικό δικαστή αλλά και τους δικηγόρους να σταθμίσουν την αξιοπιστία των μαρτύρων, όπως συμβαίνει κατά την επ’ ακροατηρίω «ζωντανή» εξέταση.
Η σκοπούμενη αλλαγή, αντί για την επιτάχυνση της διαδικασίας, θα επιφέρει άλλα αποτελέσματα: όργια υποβολιμαίων ενόρκων βεβαιώσεων, με έτοιμα εκ των προτέρων κείμενα, αμέτρητες χαμένες εργατοώρες στησίματος σε ουρές στα Ειρηνοδικεία για τη λήψη των ενόρκων βεβαιώσεων, η αύξηση των εξόδων που δημιουργούνται θα καταστήσει δυσβάσταχτη την προσφυγή των πολιτών στη Δικαιοσύνη και άλλα πολλά. Ωστόσο, άλλο είναι αυτό που πραγματικά θα μπορούσαμε να το ορίσουμε ως το «σημείο μηδέν»: οι αλλαγές που προωθεί το εν λόγω σχέδιο νόμου στην αναγκαστική εκτέλεση, και κυρίως τους πλειστηριασμούς.
Σύμφωνα με τις προωθούμενες αλλαγές, και με απλά λόγια, κατά τη διαδικασία του πλειστηριασμού οι ενυπόθηκοι δανειστές, που είναι ως επί το πλείστον οι τράπεζες, είναι οι μεγάλοι ευνοημένοι. Κατατάσσονται πρώτοι στις απαιτήσεις τους και παίρνουν τη μερίδα του λέοντος από το πλειστηρίασμα, σε βάρος του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο δυστυχής οφειλέτης θα χάνει την περιουσία του χωρίς να εξοφλείται ο δημόσιος τομέας, με αποτέλεσμα ο οφειλέτης και να χάσει την περιουσία του αλλά και να εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο να υποστεί ποινική δίωξη για χρέη προς το Δημόσιο, χωρίς να παραγνωρίζουμε βεβαίως το γεγονός ότι τα έσοδα του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων θα μειωθούν, με αποτέλεσμα να πέσει το βάρος για άλλη μια φορά στις πλάτες των φορολογουμένων. Ως τιμή πρώτης προσφοράς για τον πλειστηριασμό του ακινήτου τού δυστυχούς οφειλέτη, με τις προωθούμενες αλλαγές θα ορίζεται πλέον η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά τον χρόνο της κατάσχεσης.
Όλοι αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει αυτό: προϊούσης και βαθαίνουσας της οικονομικής κρίσης, οι εμπορικές αξίες των ακινήτων έχουν καταβυθιστεί, με αποτέλεσμα, και με λόγια απλά, ο οφειλέτης να χάνει το σπίτι του κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί, συνεχίζοντας βεβαίως να είναι εκτεθειμένος απέναντι στους δανειστές του για το τυχόν υπόλοιπο. Επίσης, δεν θα προστατεύονται πλέον ούτε οι μισθωτές ακινήτου που βγαίνει σε πλειστηριασμό. Καταστήματα θα αλλάζουν χέρια απ’ τη μια στιγμή στην άλλη, επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να μεταφερθούν με ό,τι κι αν συνεπάγεται αυτό… με λίγα λόγια, καταστροφή.
Θα είχε πολύ ενδιαφέρον μια πλήρης ανάλυση του προωθούμενου νομοσχεδίου, συγκριτικά και όχι μόνον, αλλά στην παρούσα συγκυρία, την άκρως επισφαλή, αυτό που έχει τη μείζονα σημασία είναι να καταδειχτεί ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο καταστροφικό, που θα θέσει την ταφόπλακα στον ήδη σκληρά δοκιμαζόμενο από την κρίση και τις συνέπειές της λαό. Η κινητοποίηση των δικηγόρων, για πρώτη φορά τόσο μαζικά και καθολικά, γίνεται προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Για τον όρκο που πήραμε, για την επιστήμη που με τόση αυταπάρνηση, μέσα σε τόσο εξευτελιστικές συνθήκες, κληθήκαμε να υπηρετούμε.
(*) Η Αναστασία Καλλιοντζή, εκτός από δικηγόρος, είναι και εξαιρετικά επιτυχημένη συγγραφέας.