«Άπαιχτος» Καμπανέλης επί σκηνής τον Οκτώβρη

Ο κορυφαίος Έλληνας μεταπολεμικός θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλλης (1921-2011) αιχμαλωτίστηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Ναζί το 1943, σε ηλικία είκοσι ετών, και παρέμεινε κρατούμενος στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν της Αυστρίας.  Οποιαδήποτε ώρα θα μπορούσε να εκτελεστεί.  Στην Αθήνα επέστρεψε το 1945, στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου.  Μετά από την τρίχρονη έγκλειστη ζωή στην κοινότητα των χιλιάδων μελλοθανάτων, μετά από το βίωμα της έσχατης ανθρώπινης αποκτήνωσης, αλλά και τις πράξεις αλληλεγγύης, γενναιότητας και σοφίας των κρατούμενων, ο συγγραφέας δεν θα μπορούσε παρά να δώσει φωνή σε υπάρξεις και χαρακτήρες με τους οποίους είχε μοιραστεί μια ακραία πραγματικότητα.

Έτσι, δύο συνταρακτικά έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, «Ο Κρυφός Ήλιος» (1952) και «Σιλωάμ» (1951), από τα πρώτα θεατρικά έργα του συγγραφέα, με νωπές μνήμες, παραστάσεις και βιώματα από τον εγκλεισμό του στο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Mauthausen, θα ανέβουν για πρώτη φορά στη σκηνή, από τον ερχόμενο Οκτώβριο 2016, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο Τζένη Καρέζη.

Διαχρονικά έργα…

Δύο νεανικά έργα του Καμπανέλλη αποδεικνύονται διαχρονικά και απόλυτα σημερινά, αγγίζοντας κατευθείαν το βάθος της ανθρώπινης φύσης και των επιλογώνπου θα ορίσουν τελικά το ποιόν του καθενός μας, που θα ορίσουν τον Άνθρωπο. Το ταλέντο και η ευαισθησία επιτρέπουν στο νεαρό Καμπανέλλη να πάει πέρα από τους πραγματικούς χαρακτήρες με τους οποίους μοιράστηκε τον εγκλεισμό και να δημιουργήσει αιώνιες φιγούρες. Οι ήρωές του είμαστε όλοι σε μια εποχή επαναπροσδιορισμού των αξιών, όπου κάθε πράξηαναπόδρασταδιαμορφώνειτο μέλλον της κοινωνίας μας.

«Ο Κρυφός Ήλιος» είχε χαθεί για πολλά χρόνια και ανακαλύφθηκε στην αποθήκη του σπιτιού του συγγραφέα από τον καθ. Γιώργο Πεφάνη (δημοσιεύθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2005).Το «Σιλωάμ» αποτελεί την πρώτη γραφή του μονόπρακτου του Καμπανέλλη «H Οδός» και τα χειρόγραφα βρέθηκαν πρόσφατα από την κόρη του συγγραφέα Κατερίνα Καμπανέλλη.

Τα δύο μονόπρακτα ανεβαίνουν με ενιαίο τίτλο «Σιλωάμ», σε σκηνοθεσία Γιώργου Γιανναράκου, σκηνικά-κοστούμια από τη Λαλούλα Χρυσικοπούλου, μουσική του Κώστα Μαντζώρου, φωτισμούς από τον Αργύρη Θέο και επιμέλεια κίνησης από τον Δήμο Αμπράζη, ενώ τους συγκλονιστικούς ρόλους επωμίζονται ο Γιώργος Γιαννούτσος, ο Δημήτρης Κανέλλος, ο Ερρίκος Λίτσης, ο Ευθύμιος Ξυπολυτάς, ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος και ο Κώστας Φαλελάκης.

Στον «Κρυφό Ήλιο», έργο ευρύ και πυκνό, με λεπτομερή περιγραφή του χώρου δράσης (κελιού του Μαουτχάουζεν), της κατάστασης και των προσώπων, οι ανατριχιαστικές περιγραφές εναλλάσσονται με ψυχολογικά παιχνίδια μεταξύ των κρατούμενων (ο Γιαπωνέζος, ο Κλέφτης, ο Γιατρός, ο Φαγιάς, ο Καλόγερος, ο Επιθεωρητής), που ψάχνουν ανάμεσά τους τον Προδότη. Ποιος πρόδωσε; Όλοι; Κανείς; Αθώοι, ένοχοι, συνένοχοι.

Με την αναζήτηση του προδότη ως βασικό μοχλό της δράσης, ο Καμπανέλλης περιγράφει τα πρόσωπά του με αδυναμίες και αρετές, σκοτεινές και φωτεινές στιγμές, μέσα σε ένα περιβάλλον ασφυκτικού εγκλεισμού και μεγάλων διλημμάτων και με κεντρικό ερώτημα όχι το «ποιος», αλλά τα αίτια, το περιεχόμενο και την ηθική βάση των πράξεων του ανθρώπου, όταν αυτός βρίσκεται σε ακραίες καταστάσεις φόβου και απελπισίας.  Σκιαγραφεί το πρόσωπο του ύπουλου αλλά και τρομαγμένου ανθρώπου για να «σκάψει» ακόμα βαθύτερα στην ίδια την ουσία της ύπαρξης, της ανθρώπινης κρίσης και, εν τέλει, να αναδείξει την αξία του διλήμματος στην περιπέτεια της συγκρότησης συνείδησης.

Στο «Σιλωάμ» (απεσταλμένος), τέσσερις σκιώδεις τραγικές υπάρξεις, ανώνυμοι (ο Πρώτος, ο Δεύτερος, ο Τρίτος, ο Τέταρτος), δηλαδή κανείς και όλοι, ζουν στη συντέλεια του κόσμου, σε ένα κελί όπου κανείς δεν μπαίνει. Ούτε οι δεσμοφύλακες. Εκεί, στα έσχατα της απελπισίας, καταφεύγει ένας κρατούμενος (ο νοσοκόμος), για να κερδίσει λίγη ακόμη ζωή. Η απεγνωσμένη αναζήτηση της ελευθερίαςσυνοδεύεται από ένα ξέσπασμα για τον απόντα Θεό και μια έκρηξη εκδίκησης για τηνδολοφονική μηχανή.

Η παραγωγή ανήκει στην Good Heart Productions, ενώ οι φωτό είναι της Ερμινέ Αλεξάνδρας Τζαρουγκιάν.

—————————————

Εγκαινιάστηκε το Θεατρικό Μουσείο Ιάκωβος Καμπανέλλης στη Νάξο

Η Νάξος τιμά μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών και σε αυτό το πλαίσιο, το Νομικό Πρόσωπο Πολιτισμού, Αθλητισμού, Περιβάλλοντος, Παιδείας, Πρόνοιας και Αλληλεγγύης του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, ανακοινώνει την έναρξη της λειτουργίας του Θεατρικού Μουσείου Ιάκωβος Καμπανέλλης.

Το Μουσείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τη Δευτέρα 18 Ιουλίου, και θα υποδέχεται στο εξής όσους επιθυμούν να γνωρίσουν, μέσα από ένα εξαιρετικό αρχείο, τον συγγραφέα που ανανέωσε τη μεταπολεμική θεατρική δραματουργία με το σημαντικό του έργο.

Το Θεατρικό Μουσείο Ιάκωβος Καμπανέλλης, το πρώτο και μοναδικό που βρίσκεται στην περιφέρεια, στεγάζεται στην περιοχή της Γρόττας, όπου ο μεγάλος μας συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε.

Ο επισκέπτης μπορεί να δει τον χώρο του γραφείου του, προσωπικά αντικείμενα, έγγραφα, πορτρέτα, σκίτσα, μετάλλια, πλακέτες και αρχειακό υλικό, πολύτιμη και ευγενική δωρεά της κόρης του, Κατερίνας Καμπανέλλη. Επίσης, μπορεί να μελετήσει όλα τα έργα του που έχουν εκδοθεί, μελέτες για το έργο του, και να δει ψηφιοποιημένες συνεντεύξεις του και ταινίες στις οποίες έγραψε το σενάριο ή σκηνοθέτησε.

Στόχος είναι το Μουσείο να γίνει κέντρο μελέτης του έργου του και του θεάτρου γενικότερα.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθούν θεατρικά εργαστήρια για παιδιά, για εφήβους και ενήλικες καθώς και εργαστήριο δημιουργικής θεατρικής γραφής, ενώ παράλληλα θα φιλοξενηθούν εκδηλώσεις, συναυλίες, παρουσιάσεις βιβλίων κ.ά.