Άρθουρ Μίλλερ, «Το Τίμημα»: Τραγωδία στη σοφίτα

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ Από τον θεατρολόγο Γιώργο Παπαγιαννάκη

Η σοφίτα του σπιτιού των Φρανζ, λίγο πριν γίνει χαλάσματα. Εκεί όπου φώλιασαν οι ευτυχισμένες στιγμές και οι προσδοκίες τους και αργότερα σωρεύτηκαν τα συντρίμμια και η οδύνη τους, που έφερε μαζί του το κραχ του ’29. Σαν στοιχειά του παρελθόντος μια ραγισμένη άρπα, μια μαλκαμπίνα, μερικές καρέκλες, ένα πικάπ, κάποιοι δίσκοι με ψεύτικα γέλια .… Ο Βίκτορ και η αλκοολική γυναίκα του Έστερ ψάχνουν απελπισμένα λίγα πολύτιμα δολάρια, ξεπουλώντας μνήμες και σκονισμένα θραύσματα ενός παρελθόντος. Ο Ουώλτερ, αδελφός του Βίκτορα, λαμπρός επιστήμονας αλλά δυστυχισμένος άνθρωπος, επιστρέφει ως συμφιλιωτής από μηχανής θεός μετά από χρόνια σιωπής, και ο Σόλομον, ένας συμπαθητικός, αν και κάπως εξοργιστικός, παππούς, εκτιμητής αντικειμένων, διδάσκει με τη σοφία του ρεαλισμό, φωτίζοντας τη γυμνή αλήθεια των ανθρώπινων πραγμάτων και σχέσεων.

Ο Άρθουρ Μίλλερ στο «Τίμημα» οικοδομεί την τραγωδία του και πάλι πάνω στη βάση της ιστορικής αράς. Η οικονομική καταρράκωση, που καταλύει κάθε ζωτική δύναμη, αποκαθηλώνοντας την ίδια την ουσία της ύπαρξης, τα ταξικά εμπόδια και η θέση του ανθρώπου στο κέντρο κρίσιμων κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, που καθορίζουν την πορεία και τη μοίρα του, βασανίζουν και πάλι, μέσα από μια αντανάκλαση προσωπικού βιώματος, τον Αμερικανό συγγραφέα. Κι εδώ οι διαρρηγμένες οικογενειακές σχέσεις, οι θρυμματισμένες συνειδήσεις, η αιώρηση ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα και τα αμαυρά συναισθήματα συνθέτουν τα κομμάτια της τραγικότητας των προσώπων του, που βάλλονται από την τρομερή επέλαση της επίγνωσης χωρίς, όμως, να «δείχνουν» προς μια λυτρωτική κάθαρση.

Στη σκηνή τού Ιλίσια όλα ορίζονται από την αχλή της μνήμης, τα φαντάσματα της ζωής, τις σκιές του νου, ένα σαθρό γερασμένο μεγαλείο. Ακανόνιστα σχήματα, ερμητικότητα, συμπιεσμένη ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, που αναδίδει πνιχτές ενοχές, γίνονται η αρένα για έναν αγώνα, με αναφορές στο αρχαίο δράμα, εξαντλητικό, επίπονο όσο και τραγικά αποκαλυπτικό.

Ο Βίκτορ (Γεράσιμος Σκιαδαρέσης) με κλιμάκωση, αδρές σιωπές, στιβαρά αντανακλαστικά και υποκριτικό «σαρκίο», που προοικονομεί σιωπηρά το βραδυφλεγές φανέρωμα της εσώτατης όψης της ψυχής του, είναι ο ματαιωμένος ιδαλγός, ο αναχωρητής από τα μεγάλα οράματα, με την ταπεινή ζωή του, τις μικρές χαρές και αγωνίες του, που εξωθείται εκεί, όπου ακόμα και η έννοια της ατομικής θυσίας ωχριά και αμφισβητείται. Ο Ουώλτερ (Χρήστος Σαπουντζής) γίνεται με μια δωρική και σταθμισμένη ερμηνεία ο άνθρωπος, που μοιράζεται ανάμεσα στο φλέγμα του επιστήμονα, τον ορθολογισμό, την ανάγκη αυτοπραγμάτωσης και τις παλιές σοβούσες χαίνουσες πληγές, το περί δικαίου αίσθημα και τις αψίθυμες εκρήξεις, που γεννούν η ακύρωση, η συναίσθηση της αλήθειας και η εσωτερική κένωση. Η Έστερ (Ρένια Λουϊζίδου), έμπεδη σκηνικά, καθίσταται ανάγλυφη η γυναίκα με την νευρωτικά απεγνωσμένη χρησιμοθηρία, την αδηφάγα διεκδικητικότητα αλλά και την επιδερμική ιδεολογία, ένα γνήσιο παθολογικό δείγμα του υλιστικού κόσμου και των αλυσιτελών, επίπλαστων προτύπων του. Τέλος, ο Σόλομον (Γιώργος Μιχαλακόπουλος), με τη σαρκαστική, πνευματώδη και βαθιά θυμόσοφη στάση του απέναντι στη ζωή και τους ανθρώπους, το παρελθόν και το μέλλον, τη λογική και το συναίσθημα, εμφυσά μια σκηνική θέρμη και  μια κατάφαση, που επιβάλλονται «ηχηρά».

«Το Τίμημα» του Άρθουρ Μίλλερ

Θέατρο ΙΛΙΣΙΑ

(Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασιλίσσης Σοφίας, μετρό Μέγαρο Μουσικής, Τηλ.: 210- 7210045)


Μετάφραση: Μάκη Μαρσέιγ
Απόδοση – Σκηνοθεσία: Ιωάννα Μιχαλακοπούλου
Σκηνικά: Γιάννης Μουρίκης
Κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες: Ρούλα Ρέβη

Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Ρένια Λουιζίδου, Χρήστος Σαπουντζής

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα