«Διαιωνίζουν την αδιαφάνεια οι νέες διατάξεις για το πόθεν έσχες»

Η Διεθνής Διαφάνεια–Ελλάς (ΔΔ-Ε) παρακολουθώντας στενά και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την πρόσφατη ψήφιση από το Κοινοβούλιο των νέων διατάξεων για το «Πόθεν Έσχες» εκείνων που διαχειρίζονται, άμεσα ή έμμεσα, δημόσιο χρήμα, προβάλλει δύο βασικές ενστάσεις: α. οι ελεγχόμενοι δεν μπορεί να ελέγχουν, β. πρέπει να είναι υποχρεωτική, και σε διαρκή βάση, η ανάρτηση των δηλώσεων στο διαδίκτυο. Αυτές αποτελούν τις βασικές εγγυήσεις για να διασφαλιστεί απόλυτη διαφάνεια στα Πόθεν Έσχες και να ανακτήσουν οι πολίτες την εμπιστοσύνη τους στον πολιτικό κόσμο.

Ο νέος νόμος (ν. 4281/2014), ο οποίος ψηφίστηκε μόλις τον περασμένο Αύγουστο σε θερινό τμήμα της Βουλής, μολονότι διευρύνει τον αριθμό όσων υποχρεούνται στην υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης -από τον πρωθυπουργό έως τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους- δεν εξασφαλίζει επαρκές επίπεδο διαφάνειας. Αντίθετα, με τις νέες «βελτιωμένες» διατάξεις ο πολιτικός κόσμος χάνει την ευκαιρία να αντιστρέψει την απαξίωσή του από τους πολίτες.

Οι ενστάσεις της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος επικεντρώνονται σε δύο πολύ σημαντικά θέματα που ορίζουν οι νέες διατάξεις. Το πρώτο αφορά στη σύνθεση της Ελεγκτικής Επιτροπής. Η επιτροπή αυτή απαρτίζεται από εφτά μέλη, τρία από τα οποία είναι μέλη του Κοινοβουλίου. Όπως ορίζει πλέον ο νόμος, ο Πρόεδρος της Ελεγκτικής Επιτροπής είναι ο Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής! «Η θέση της Διεθνούς Διαφάνειας είναι ότι η «βελτιωμένη» σύνθεση εξακολουθεί να μην παρέχει επαρκείς εγγυήσεις αμεροληψίας», τονίζει ο Κ. Μπακούρης και συνεχίζει: «Ταυτίζονται ελέγχοντες και ελεγχόμενοι. Εάν δεν εξαλειφθεί αυτή η ταύτιση, δεν θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών. Η λύση που έχουμε προτείνει είναι απλή: η Ελεγκτική Επιτροπή δεν πρέπει να περιλαμβάνει μέλη του Κοινοβουλίου».

Το δεύτερο σημείο ένστασης της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος αφορά στο πολύ σημαντικό θέμα δημοσιοποίησης των «Πόθεν Έσχες» -κυρίως των μελών του Κοινοβουλίου και της κυβέρνησης- καθώς και της απρόσκοπτης πρόσβασης των πολιτών σε αυτά. Συγκεκριμένα, η διάταξη ορίζει ότι ο Πρόεδρος της Ελεγκτικής Επιτροπής (δηλαδή ο Α΄Αντιπρόεδρος της Βουλής!) είναι εκείνος που καθορίζει το αντικείμενο της δημοσιοποίησης, τη μορφή, τον τύπο, τα συγκεντρωτικά ή μη στοιχεία, τη χρονική διάρκεια της ανάρτησης των δηλώσεων στον διαδικτυακό τόπο της Βουλής. Αυτή η διάταξη ουσιαστικά ακυρώνει οποιαδήποτε προσδοκία για πραγματική διαφάνεια, δεδομένου μάλιστα ότι η απόφαση του Προέδρου είναι εκτός των άλλων και απολύτως ανέλεγκτη θεσμικά.

Η Διεθνής Διαφάνεια έχει επισημάνει και στο παρελθόν, ότι όσα προέβλεπαν οι παλιότερες διατάξεις για τη συγκεκριμένη διαδικασία δεν άφηναν περιθώρια για πλήρη, διαχρονική και συνεχή ενημέρωση των πολιτών για την περιουσιακή κατάσταση όσων κατέχουν δημόσια αξιώματα. «Το λυπηρό είναι ότι ούτε οι καινούργιες διατάξεις εξασφαλίζουν επαρκές επίπεδο διαφάνειας. Είναι κρίμα, διότι ήταν μία ευκαιρία για τον πολιτικό κόσμο να αντιστρέψει την απαξίωσή του από τους πολίτες. Η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάδος και ένα μεγάλο μέρος των πολιτών απαιτεί απόλυτη διαφάνεια στις δηλώσεις του «Πόθεν Έσχες». Αυτό δεν επιτυγχάνεται, όταν οι προϋποθέσεις ρυθμίζονται ανέλεγκτα από έναν Πρόεδρο Επιτροπής που τυχαίνει κι ο ίδιος να είναι υποχρεωμένος να υποβάλει δήλωση», σχολιάζει ο Πρόεδρος της Οργάνωσης.

Οι διατάξεις για το «Πόθεν Έσχες» πρέπει να επιβάλουν την ανάρτηση στο διαδίκτυο των δηλώσεων των βουλευτών και των μελών της κυβέρνησης από τότε που εισήλθαν στη Βουλή μέχρι την αποχώρησή του σε συνεχή βάση. Το αίτημα αυτό αποτελεί πάγια θέση της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος έτσι ώστε, ο πολίτης να είναι σε θέση, όποτε το επιθυμεί, να παρακολουθεί τη διαδρομή των βουλευτών και τα οικονομικά τους.