«Δον Κιχώτης» – «Και τώρα τι κάνουμε;»

Το ANALOGIO FESTIVAL, μέλος του οργανισμού EFA/EFFE (European Festivals Association/ Europe for Festivals- Festivals for Europe), επέστρεψε στο Θέατρο Τέχνης, στην σκηνή της οδού Φρυνίχου 14 στην Πλάκα, από τις 16 έως και τις 24 Σεπτεμβρίου 2017, παρουσιάζοντας ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα, δίνοντας έμφαση στην νέα καλλιτεχνική δημιουργία, με στόχο πάντα την ανάδειξη της ελληνικής δραματουργίας, του θεατρικού λόγου, της θεατρικής γραφής και της νεότερης πολιτιστικής δημιουργίας.

Το Φεστιβάλ «Αναλόγιο 2017», υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Σίσσυς Παπαθανασίου, παρουσίασε στο κοινό οκτώ (8) ελληνικά θεατρικά έργα (σε πρώτη παρουσίαση) και τρία (3) σλοβάκικα, φιλοξένησε τρεις σημαντικές προσωπικότητες από την Σλοβακία, συστήνοντας την σλοβάκικη δραματουργία στο αθηναϊκό κοινό, ενώ οργάνωσε συναντήσεις των δημιουργών απευθείας με το κοινό.

Ο σημαντικός θεατρολόγος κ. Γιώργος Παπαγιαννάκης, και ευγενής συνεργάτης της εφημερίδας μας, αναφέρεται στην συνέχεια σε δύο παραστάσεις του φετινού σημαντικού αυτού φεστιβάλ.

 «Δον Κιχώτης»

Στο μεταίχμιο τής μετάβασης από τον βουβό στον ομιλούντα κινηματογράφο, το 1929, ο Νίκος Καζαντζάκης συγγράφει, με θέμα τον Δον Κιχώτη, το πρώτο του σενάριο. Θαυμαστής τής Ρωσικής Πρωτοπορίας (Αϊζενστάιν, Πουντόβκιν κ.ά), θα πειραματιστεί να εισχωρήσει στην 7η Τέχνη μέσα από ολοκληρωμένα έργα ή σχέδια σεναρίων, ενίοτε γραμμένα στα Γαλλικά, άλλοτε προσβλέποντας σε πιθανές γαλλορωσικές παραγωγές κι άλλοτε «φλερτάροντας» με τα μεγάλα αμερικανικά στούντιο.

O «Δον Κιχώτης», πρωτόλειό του στο συγκεκριμένο είδος, εντυπωσιάζει με τον ζωηρό παλμό του, το ανάγλυφο των περιγραφών του, το λεπτομερές σμίλευμα των προσώπων και των ηθών τους αλλά και τη χαρακτηριστική απόδοση τής ανθρωπογεωγραφίας και των τοπίων κατά την περιπλάνηση τού θρυλικού ήρωα. Το παραμυθιακό στοιχείο εναλλάσσεται γρήγορα με το ρεαλιστικό και το ονειρικό, ενώ η ένταση τού κειμένου υπαγορεύει μία ρυθμική που από μόνη της συνιστά κινούμενο όχημα λόγου, συναισθημάτων και θεάματος. Έτσι, μία τεχνική παράθεση οδηγιών αναπαράστασης μετατρέπεται σταδιακά σε κείμενο με λογοτεχνικούς χυμούς και σκηνική δυναμική.

Η Σίσσυ Παπαθανασίου και ο Σπύρος Βραχωρίτης δημιούργησαν ένα απέριττα ουσιαστικό και εύγλωττο δραματουργικό πλαίσιο απόδοσης, όπου ο αφηγητής Μάνος Καρατζογιάννης, αφουγκραζόμενος τον χειμαρρώδη λόγο με τις αλλεπάλληλες σπασμωδικές εκρήξεις και κατασιγάσεις του, ζωντάνεψε τη λέξη, εμφυσώντας ψυχή στην περιγραφή και συμπυκνώνοντας το μωσαϊκό των εικόνων σε ένα λόγο αδρύ, θερμό και παιγνιώδη. Περιστοιχισμένος από ένα επί σκηνής παιδικό κοινό και βουβές ασπρόμαυρες σεκάνς κινηματογραφικών σκηνών τής ημιτελούς ταινίας τού Orson Welles, η όλη αφήγηση μετέδωσε ένα άρωμα χαμένης αθωότητας και μία ρετρό νοσταλγική αύρα.

«Και τώρα τι κάνουμε;»

 Ένας μεταθανάτιος λόγος-απεύθυνση, ένα ιδιότυπο «ρέκβιεμ», ένας γλυκόπικρος απολογισμός, μικρές και μεγάλες ανακλαστικές εξομολογήσεις με τόνους τρυφερότητας, κυνισμού και μαύρου χιούμορ. Ένας ζωντανός και ένα πτώμα που «συνομιλούν»: ο ζωντανός με λέξεις, το πτώμα με την ωστική δύναμη των αναμνήσεων και μίας κρυφής ελπίδας που αυτό φέρει για τα ανεξερεύνητα «μετά» τής αναπόδραστης συνθήκης τού θανάτου. Ένας καταιγισμός σκέψεων και συναισθημάτων, μία αναδρομή στη μεταφυσική, τη λαϊκή θυμοσοφία, τη φιλοσοφία, την παράδοση και τους άγραφους νόμους, την παράνοια τής ζωής, τις διαψεύσεις της και τα εναγώνια ερωτήματά της. Αυτό είναι το μικροσύμπαν που συγκροτεί ο εξόχως ενδιαφέρων θεατρικός μονόλογος τού Βαγγέλη Χρόνη, που παρουσιάστηκε στο φετινό Φεστιβάλ «Αναλόγιο» και δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος τού περιοδικού «Οδός Πανός».

Ο Μάνος Καρατζογιάννης με καίριο αισθητήριο οικοδόμησε για τον Αντώνη Καφετζόπουλο μία καθαρή και έντιμη «αναλογιακή» υποκριτική χωρίς παράταιρες διογκώσεις που θα παρέπεμπαν σε μία στατική όσο και ατελή παραστατική φόρμα. Ο ηθοποιός ανέγνωσε με αφοπλιστική απλότητα το κείμενο, χρωμάτισε διακριτικά τα συναισθήματα και, με ελαφρύ σαρκασμό, διαμόρφωσε, περίπου, ένα περιβάλλον έλλειψης βαρύτητας που γεννά η αμηχανία από την αδόκητη βίωση τού τραγικού.