Δύο χρόνια capital controls της «πρώτης φοράς Αριστερά»

Ήταν βράδυ της 28ης Ιουνίου 2015, όταν αποφάσισε η κυβέρνηση και ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης να κλείσουν τις τράπεζες επιβάλλοντας, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, capital controls, υπό τον φόβο της ανεξέλεγκτης εκροής καταθέσεων και της συνολικής κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.

Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του Αλέξη Τσίπρα την Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015 για προσφυγή στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, μετά τις αδιέξοδες διαπραγματεύσεις μηνών με τους θεσμούς.

Οι περιορισμοί στους κεφαλαιακούς περιορισμούς διατηρούνται ακόμα έως σήμερα, σε μία χώρα που ανήκει στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης, που συμπληρώνονται δύο χρόνια από την αποφράδα εκείνη ημέρα που έβαλε στο «γύψο» την ελληνική οικονομία.

Στην περίοδο αυτή σημειώθηκε πτώση εξαγωγών, ύφεση, αποεπένδυση, πτώση της κατανάλωσης και υποχώρηση του οικονομικού κλίματος, τα λουκέτα επιχειρήσεων αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ κατεγράφη και μείωση της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων. Και η απόλυτη ευθύνη ανήκει στην σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ.

Η μεγάλη εκροή καταθέσεων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, περίπου 42 δισ ευρώ το διάστημα Νοεμβρίου 2014 – Ιουνίου 2015, κατέστησε την επιβολή των Κεφαλαιακών Περιορισμών αναγκαίο κακό για την επιβίωση των τραπεζών. Η επιβολή των capital controls μπορεί να έσωσε τις τράπεζες από μια πιθανή κατάρρευση αλλά το τραπεζικό σύστημα μπήκε στην ευθεία μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης στα τέλη του 2015, η οποία υπό κανονικές συνθήκες δεν θα χρειαζόταν.

H τελευταία χαλάρωση

Η τελευταία χαλάρωση στα capital controls έγινε σχεδόν ένα χρόνο πριν όταν αυξήθηκε το ανώτατο όριο ανάληψης μετρητών στα 840 ευρώ ανά δύο εβδομάδες, ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα, αυξήθηκε στο 30% από 10% το όριο αναλήψεων για κεφάλαια που έχουν εισαχθεί από το εξωτερικό μετά την εφαρμογή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, και επιτράπηκε η ανάληψη του συνόλου (100%) των κεφαλαίων που κατατέθηκαν σε μετρητά μετά τις 22 Ιουλίου 2016.

Παράλληλα καταργήθηκε ο περιορισμός της πρόωρης, μερικής ή ολικής, αποπληρωμής δανείου σε πιστωτικό ίδρυμα.

Aνυπολόγιστες οι συνέπειες

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη «η έλευση των κεφαλαιακών περιορισμών πριν δύο χρόνια αποτέλεσε σημαντικό πισωγύρισμα για την πλειοψηφία των εγχώριων επιχειρήσεων, προκαλώντας τους μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας, πλήττοντας ανεπανόρθωτα και χωρίς οι ίδιες να ευθύνονται, τη φερεγγυότητά τους στο εξωτερικό».

Συνοπτικά οι βασικές πληγές που άφησαν τα capital controls είναι οι ακόλουθες:

-Η απαξίωση των τραπεζών οδήγησε σε νέα ανακεφαλαιοποίηση με 6 δισ. ευρώ που επιβάρυναν το χρέος. Χάθηκαν σχεδόν 40 δισ. ευρώ από τη μετοχική τους αξία ενώ από αυτά ένα ποσό κοντά στα 25 δισ. ευρώ ήταν δημόσιο χρήμα καθώς αποτελούσαν τη συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

-Xάθηκαν δύο χρόνια ανάπτυξης. Το σοκ για την οικονομία και η έλλειψη ρευστότητας, είχαν ως αποτέλεσμα την ανακοπή των θετικών ρυθμών ανάπτυξης που είχαν ήδη φανεί για κάποια τρίμηνα. Ενώ η Κομισιόν ανέμενε ανάπτυξη 2,9% το 2015 και στο 3,7% το 2016 το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015 και το κλείσιμο των τραπεζών διαμόρφωσαν ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό: ύφεση 0,2% το 2015 και στασιμότητα το 2016. Χάθηκε δηλαδή ανάπτυξη 2,9% + 3,7% του ΑΕΠ ή σχεδόν 14 δισ. ευρώ από την πραγματική οικονομία.

-Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 9,3% τον πρώτο χρόνο μετά τα capital controls, στο διάστημα από τον Ιούλιο του 2015 ως τον Ιούνιο του 2016. Η μείωση συνεχίστηκε κατά 8,1% και στους 10 μήνες από τον Ιούλιο του 2016 ως τον Απρίλιο του 2017.

-Οι εισπράξεις από τον τουρισμό ήταν μειωμένες κατά 6,5% σε ετήσια βάση το 2016 παρά την αύξηση των αφίξεων, ενώ το ίδιο συνέβη και με τις εισπράξεις από τη ναυτιλία το 2015.

-Το Χρηματιστήριο έμεινε κλειστό επί ένα μήνα και στη συνέχεια κατέρρευσε χάνοντας το 45% της αξίας του ως το Φεβρουάριο του 2016 που σταμάτησε η πτώση.

-Τα επίσημα καταγεγραμμένα λουκέτα των επιχειρήσεων πλησιάζουν τις 37.000 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ). Επιπλέον, μόνο τους πρώτους 12 μήνες έκλεισαν 31.287 επιχειρήσεις.

-Κόκκινα Δάνεια. Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, η εκτόξευση των «μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων» (NPE’s) σε περίπου 105 δισ. ευρώ, προήλθε σε μεγάλο βαθμό και από την τραπεζική αργία στη διάρκεια του Ιουλίου 2015 και της συνεπαγόμενης αναστάτωσης που προκάλεσε η επιβολή των Κεφαλαιακών Περιορισμών. Η αβεβαιότητα που επικρατούσε τη δεδομένη περίοδο στην ουσία συνετέλεσε στην επικράτηση μίας άτυπης στάσης πληρωμών, εκ μέρους των δανειοληπτών.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα