Εδώ ο κόσμος καίγεται κι εμείς… αξιολογούμαστε

Μπορεί στην Γερμανία ακόμη να μην έχει σχηματιστεί κυβέρνηση, αλλά οι εξελίξεις τρέχουν στην Ευρώπη. Εξελίξεις, οι οποίες αφορούν και την χώρα μας, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί, λόγω μνημονίου, τον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης.

 Του Μιχάλη Κωτσάκου

Οι αναλυτές του Δικτύου για την Μεταρρύθμιση σε Ευρώπη κι Ελλάδα (το think tank της Άννας Διαμαντοπούλου), ο Γιάννης Μαστρογεωργίου και ο Γιώργος Παπούλιας σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυσή τους επισημαίνουν πως πολλά πιθανόν να αλλάξουν εάν ευοδωθούν τα σχέδια του Εμανουέλ Μακρόν και του Ματέο Ρέντσι για την δημιουργία νέας πολιτικής οικογένειας στην Ευρώπη. Πριν από μερικές εβδομάδες κατά την διάρκεια της συνάντησης των δύο στο Παρίσι, υπογραμμίστηκε η ανησυχία των δύο πολιτικών για την κατάσταση στην Γερμανία και ο κοινός αγώνας τους εναντίον του λαϊκισμού στις χώρες τους, αλλά και στην ΕΕ συνολικά.

«Η συνάντηση αυτή πέρασε στα ψιλά των ελληνικών εφημερίδων. Όμως οι προεκτάσεις της συνάντησης είναι πολύ σοβαρές και προοιωνίζονται σημαντικές εξελίξεις», υποστηρίζουν οι αναλυτές και σημειώνουν χαρακτηριστικά: «Το ΔΙΚΤΥΟ είναι σε θέση να γνωρίζει ότι οι δύο πολιτικοί συζητούν σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας νέας πολιτικής οικογένειας στο ευρωπαϊκό πολιτικό στερέωμα. Ο Μακρόν δεν συμμετέχει στην ομάδα των Ευρωπαίων σοσιαλιστών, ενώ ο Ρέντσι έχει εδώ και καιρό ταχθεί υπέρ της ανασύνθεσης του πολιτικού φάσματος. Κοινή αφετηρία και των δύο, η δημιουργία ενός σοβαρού και ισχυρού πολιτικού αντίβαρου στην γερμανική πρωτοκαθεδρία. Η απόσειση των βαριδίων του παρελθόντος και η δημιουργία μίας νέας γενιάς πολιτικών που θα υπερβούν τις διαχωριστικές γραμμές που γνωρίζουμε».

Και εγχώριο ενδιαφέρον

«Οι εξελίξεις αυτές ίσως να έχουν και εγχώριο ενδιαφέρον», ισχυρίζονται οι δύο αναλυτές, καθώς η πιθανότητα δημιουργίας ενός νέου χώρου, με αμφίδρομη πολιτική ταυτότητα προς τα Αριστερά και το Κέντρο, ενδεχομένως να αποτελέσει δέλεαρ για τον Αλέξη Τσίπρα, που ούτε με τους Αριστερούς νιώθει πλέον οικεία, ούτε με τους Σοσιαλιστές.

Ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθεί η πρωτοβουλία των Μακρόν και Ρέντσι, το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους πλειστηριασμούς, οι οποίοι όχι μόνο «πληγώνουν» το προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά είναι πολύ πιθανό να προκύψει μείζον πολιτικό πρόβλημα, αλλά ίσως και κοινωνική έκρηξη. Πάνω απ’ όλα, οι πλειστηριασμοί κατοικιών, οι οποίοι όπως είναι φυσικό προκαλούν ανησυχία και φόβο σε όσους έχουν χρέη προς τις τράπεζες, σχετικά με την τύχη της κατοικίας τους. «Οι ψυχολογικοί μηχανισμοί που συνοδεύουν την κατοικία, η ζωτική σημασία της σε περίοδο κρίσης, η μεγάλη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η υψηλή ανεργία, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια σε ασάφειες και κενά στον χειρισμό που επιλέγει η κυβέρνηση, πολύ περισσότερο σε λάθη. Ο κίνδυνος, στην δύσκολη συγκυρία, όλες αυτές οι αντιστάσεις και αντιδράσεις σε δράσεις της κυβερνητικής πολιτικής να συνενωθούν και να γίνουν υπολογίσιμη δύναμη, είναι ορατός και η κυβέρνηση θα βρεθεί προ εκπλήξεων αν τον υποτιμήσει ή πολύ περισσότερο αν τον τροφοδοτήσει με λάθη», υποστηρίζουν οι αναλυτές.

 Η συμφωνία και τα δύσκολα

Η αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του Eurogroup κατά την ελληνική κυβέρνηση είναι πολύ σημαντική. Προφανώς ο κ. Τσακαλώτος θα νιώθει πιο άνετα με τον Μάριο Σεντένο από ό,τι με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ. Όμως όλα θα φανούν στην πράξη. Κι αυτό διότι η κατ’ αρχάς συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων μένει να φανεί πώς θα αντιμετωπιστεί και σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Κάτι που επισημαίνουν και οι αναλυτές:

«Η ολοκλήρωση αυτής της συμφωνίας, η οποία θα τεθεί υπόψη του Eurogroup ώστε με την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων ενεργειών να ανοίξει η πόρτα στην επόμενη εκταμίευση περί τα τέλη Ιανουαρίου 2018, αποκαθιστά το κλίμα εμπιστοσύνης προς την πορεία της ελληνικής οικονομίας, δεν είναι όμως σίγουρο κατά πόσο από μόνη της συμβάλει στην έξοδο της χώρας από την κρίση.

»Η πραγματική αξιολόγηση περνά μέσα από την υπέρβαση βαθύτερων αντιστάσεων, όπως είναι:

1] Τύποις συμμόρφωση: Νόμοι ψηφίζονται, προγράμματα αποφασίζονται, αλλά δεν γίνεται έλεγχος, στην συνέχεια, για την εφαρμογή των ψηφισθέντων. Οι απαραίτητες, λειτουργικές και/ή διοικητικές δραστηριότητες δεν λαμβάνουν χώρα. Με αποτέλεσμα, το επιθυμητό αποτέλεσμα να μη λαμβάνει χώρα.

2] Επίδραση στις μεταρρυθμίσεις από άλλες κυβερνητικές δραστηριότητες: Η κυβέρνηση και η δημόσια διοίκηση έχουν ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων και η κυβερνητική δραστηριότητα δεν περιορίζεται στην εφαρμογή του Προγράμματος. Κάποιες τέτοιες κυβερνητικές δραστηριότητες δεν ευθυγραμμίζονται ή δεν είναι συμβατές με τις δραστηριότητες του Προγράμματος. Οι επίσημοι μηχανισμοί ελέγχου εστιάζουν στην αξιολόγηση των όρων του Προγράμματος, παραβλέποντας αυτού του τύπου τις δράσεις που μπορεί να μειώσουν την αποτελεσματικότητα ή να ακυρώσουν την πρόοδο που έχει καταγραφεί με τις μεταρρυθμίσεις.

3] Εσωτερικές ασυμφωνίες επί των μεταρρυθμίσεων: Οι στόχοι του προγράμματος είναι σε κάποιον βαθμό ανταγωνιστικοί. Υπάρχουν δράσεις που επιφέρουν παρενέργειες και έχουν αρνητική επίδραση στην επίτευξη των στόχων του Προγράμματος. Οι επίσημες διαδικασίες ελέγχου αξιολογούν μόνο την άμεση θετική απόδοση, αλλά οι αρνητικές παρενέργειες μπορεί να είναι ισχυρότερες, με αποτέλεσμα η συνολική δράση να μην είναι αποτελεσματική.

4] Το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον είναι καθοριστικοί παράγοντες της επιτυχίας των μεταρρυθμίσεων: η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων δεν λαμβάνει χώρα σε ένα ουδέτερο περιβάλλον. Η ποιότητα της διακυβέρνησης, η νομοθετική διαδικασία, η κοινωνική συζήτηση κα η εμπιστοσύνη είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την επιτυχή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».