Ελλάδα – Μαυριτανία, ένα… εφετείο δρόμος
Ένα ζήτημα που απασχολεί πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά δικαστήρια, λόγω της μεγάλης εισροής στη χώρα προσφύγων και μεταναστών, είναι αυτό της χορήγησης ασύλου. Μία τέτοια περίπτωση είναι και αυτή υπηκόου Μαυριτανίας ο οποίος εισήλθε λαθραία στην Ελλάδα και υπέβαλε αίτηση χορήγησης πολιτικού ασύλου στο Τμήμα Πολιτικού Ασύλου της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής, επικαλούμενος ως σκοπό της άφιξής του στην Ελλάδα οικονομικούς λόγους (εύρεση εργασίας).
Το αίτημα χορήγησης ασύλου και επικουρικής προστασίας απορρίφθηκε, ενώ παράλληλα αποφασίστηκε και η μη χορήγηση στον αιτούντα ανθρωπιστικού καθεστώτος. Στη συνέχεια ο αλλοδαπός συνέχισε να δίνει τη μάχη του για την παραμονή στην Ελλάδα, ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής Προσφύγων, επικαλούμενος ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω ρατσισμού και διώξεων που υπέστη.
Η εν λόγω Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις αναγνώρισής του ως πρόσφυγα και ως δικαιούχου επικουρικής προστασίας, συντρέχουν ωστόσο οι όροι αναγνώρισής του ως δικαιούχου καθεστώτος παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, διετούς διάρκειας. Ειδικότερα, η Επιτροπή έκρινε πως η απομάκρυνσή του από την Ελλάδα θα διατάρασσε σημαντικά τον ιδιωτικό και οικογενειακό του βίο, και θα παραβίαζε το δικαίωμά του στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή – τόσο τη δική του, όσο και της συντρόφου του, πολίτη Αιθιοπίας, και της ενός έτους κόρης του.
Δεν ανανεώθηκε η άδεια παραμονής
Το 2015 ο αλλοδαπός κατέθεσε αίτηση για ανανέωση του χορηγηθέντος σε αυτόν ανθρωπιστικού καθεστώτος, διατεινόμενος ότι εξακολουθούν οι λόγοι για τους οποίους του χορηγήθηκε το καθεστώς εξ αρχής. Ωστόσο, με απόφαση του γενικού γραμματέα Δημοσίας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, η αίτησή του απορρίφθηκε, με την αιτιολογία ότι δεν προέκυψε από τον φάκελό του αντικειμενική αδυναμία απομάκρυνσής του ή επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, για λόγους ανωτέρας βίας, όπως σοβαροί λόγοι υγείας του ίδιου, διεθνής αποκλεισμός της χώρας του, εμφύλιες συρράξεις συνοδευόμενες από μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατά την έννοια του άρ. 28 του Π.Δ. 114/2010.
Επιπλέον στην απόφαση τονιζόταν πως δεν προέκυψε η συνδρομή στο πρόσωπό του κάποιας από τις ρήτρες μη επαναπροώθησης που προβλέπονται στο άρ. 3 του της Σύμβασης για την «Προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών» και άρ. 3 της Σύμβασης της Ν. Υόρκης «κατά βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης». Συνεπώς, αποφασίστηκε η μη παράταση της ισχύος του ειδικού δελτίου παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
Ζήτησε αναστολή, αλλά…
Κατά αυτής της απόφασης ο αλλοδαπός προσέφυγε στη Δικαιοσύνη ζητώντας την αναστολή της. Ο μετανάστης ισχυρίστηκε πως από την άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης και την απομάκρυνσή του από τη χώρα θα υποστεί αυτός και η οικογένειά του ανεπανόρθωτη, άλλως δυσχερώς επανορθώσιμη βλάβη, καθόσον θα σημάνει τη διάλυση της οικογένειάς του, δεδομένου ότι η απομάκρυνση της συζύγου του από τη χώρα δεν είναι δυνατή μέχρι την εξέταση του αιτήματός της χορήγησης ασύλου, καθώς και λόγω στέρησης ταξιδιωτικών εγγράφων για να τον ακολουθήσει, τον κλονισμό της ψυχικής υγείας του ζευγαριού καθώς και τη στέρηση του ανήλικου τέκνου από την πατρική φροντίδα.
Επιπρόσθετα, ισχυρίστηκε ότι ο γάμος του με τη σύζυγό του, η οποία είναι χριστιανή, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός στην ισλαμική κοινωνία της Μαυριτανίας, και θα ζουν στιγματισμένοι και κοινωνικά παραγκωνισμένοι υπομένοντας απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση, εκθέτοντας παράλληλα το τέκνο τους σε αντίστοιχη ταπεινωτική μεταχείριση λόγω της καταγωγής του από χριστιανή μητέρα. Τέλος, ισχυρίστηκε ότι στη Μαυριτανία οι συνθήκες διαβίωσης για τη φυλή του, τους peul, είναι εξαιρετικά δύσκολες, καθώς υφίστανται πληθώρα διακρίσεων που θα αποτελέσουν σημαντικούς περιορισμούς στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τους βίου. Ωστόσο, το Δικαστήριο (Τριμελές Εφετείο) δεν έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής της απόφασης του γενικού γραμματέα Δημόσιας Τάξης με το σκεπτικό πως δεν προέκυψε ότι ο «αιτών θα υποστεί ανεπανόρθωτη, άλλως δυσχερώς επανορθώσιμη βλάβη από την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης σε περίπτωση επανόδου στη χώρα του, συνισταμένη στην έκθεσή του σε κίνδυνο.
»Οι συνθήκες που επικρατούν στην Μαυριτανία έχουν ήδη τύχει αξιολόγησης κατά το στάδιο της κρίσης για τη συνδρομή της ιδιότητας του πολιτικού πρόσφυγα, και η Επιτροπή Προσφύγων δεν αναγνώρισε τον αιτούντα ως πρόσφυγα και ως δικαιούχο επικουρικής προστασίας, παρά μόνο ως δικαιούχο καθεστώτος παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
»Τέλος, δεν προέκυψε αντικειμενική αδυναμία απομάκρυνσής του, ενόψει του ότι η επικαλούμενη βλάβη στις βιοτικές του σχέσεις στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του ότι δεν συνιστά λόγο αναστολής της εκτέλεσης της προσβαλλόμενης απόφασης, δεν είναι ανεπανόρθωτη σε περίπτωση ευδοκίμησης της αίτησης ακύρωσης. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο αφού απέρριψε τους προβαλλόμενους με την αίτηση ακύρωσης λόγους ως προδήλως αβάσιμους (μη σύνταξη της προσβαλλόμενης απόφασης σε γλώσσα που κατανοεί, μη νόμιμη αιτιολογία γιατί δεν εξετάστηκε αν εξακολουθούν να ισχύουν οι λόγοι για τους οποίους χορηγήθηκε αρχικά η άδεια παραμονής, παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας), απέρριψε την αίτηση αναστολής».