«Εργατικό ατύχημα ήταν ο αυτοτραυματισμός!»
Μια πρωτοποριακή απόφαση που αναμένεται να αποτελέσει ασπίδα προστασίας για τους εργαζόμενους –ειδικά τώρα όπου η αγορά εργασίας στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτη– εξέδωσε ο Άρειος Πάγος, δικαιώνοντας εργαζόμενη, από την οποία οι εργοδότες της μαζί με τα πολλά άλλα καθήκοντα που της είχαν αναθέσει, της ζήτησαν –υπό την απειλή της απόλυσης– να καθαρίζει ακόμη και τις τουαλέτες άλλης επιχείρησης που διέθεταν εκτός αυτής στην οποία την απασχολούσαν ήδη!
Της Αγγελικής Κοσμοπούλου
Η γυναίκα, μη μπορώντας να αντέξει τις απειλές αλλά και τις ύβρεις των εργοδοτών της και κυρίως το εργασιακό αδιέξοδο που έβλεπε να έρχεται για εκείνη και την οικογένειά της, αυτοτραυματίστηκε μέσα στην εταιρεία. Μ’ ένα μαχαίρι της επιχείρησης έκοψε τις φλέβες της. Δεν κατάφερε ωστόσο να γλιτώσει την εργασία της, καθώς οι εργοδότες της την απέλυσαν από την επιχείρησή τους σε δεύτερο χρόνο και ενώ η 50χρονη είχε αναρρώσει πλήρως και είχε επιστρέψει στην εργασία της. Τότε η 50χρονη προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, η οποία όχι μόνο τη δικαίωσε αλλά χαρακτήρισε και τον αυτοτραυματισμό της εργατικό ατύχημα.
Και αυτό διότι –όπως έκρινε ο Άρειος Πάγος– ο αυτοτραυματισμός της «επήλθε από αιφνίδιο και βίαιο συμβάν κατά την εκτέλεση της εργασίας της ενάγουσας και εξ αφορμής αυτής και δεν θα λάμβανε χώρα χωρίς την εργασία της και την εκτέλεσή της υπό τις δεδομένες συνθήκες και περιστάσεις εκτέλεσης αυτής».
Μάλιστα, ο Άρειος Πάγος σημειώνει πως το γεγονός του αυτοτραυματισμού της 50χρνης «είναι ανεξάρτητο της ιδιοσυγκρασίας της και είναι αποτέλεσμα των ιδιαίτερων πραγματικών συνθηκών» που αντιμετώπισε η ενάγουσα στην εργασία της. Κατά τους αρεοπαγίτες, οι συνθήκες αυτές δεν θα υπήρχαν αν η γυναίκα δεν έκανε τη συγκεκριμένη εργασία.
Το σκεπτικό
Κατ’ αποκλειστικότητα η «Α» παρουσιάζει τη συγκεκριμένη απόφαση του Αρείου Πάγου, ενώπιον του οποίου έφτασε η υπόθεση μετά από εφέσεις που άσκησαν κατά της απόφασης του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου για διαφορετικούς φυσικά λόγους, τόσο η πλευρά της εργαζόμενης όσο και η πλευρά των εργοδοτών.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο σκεπτικό της αρεοπαγίτικης απόφασης, η 50χρονη γυναίκα από το 1993 έως το 1996 εργαζόταν σε εργοστάσιο αλλαντοποιίας ως εργάτρια. Στη συνέχεια, όμως, το εργασιακό της αντικείμενο άλλαξε και η εργαζόμενη απασχολήθηκε στο εστιατόριο της ίδιας επιχείρησης με τις ιδιότητες της τραπεζοκόμου, της σερβιτόρας, της λαντζέρας και της καθαρίστριας μέχρι το 1999, οπότε και το εστιατόριο έκλεισε.
Την ίδια χρονιά αμέσως μετά το κλείσιμο του εστιατορίου, οι εργοδότες τής ανέθεσαν τα καθήκοντα της καθαρίστριας των γραφείων του κτιρίου της διοίκησης και των διοικητικών υπηρεσιών της επιχείρησής τους, καθώς και των χώρων του πρώην εστιατορίου της επιχείρησης. Ταυτόχρονα, η γυναίκα –με εντολή της εργοδότριας εταιρείας– ήταν υποχρεωμένη να μεριμνά και για την παρασκευή καφέ και φαγητού στους εργαζόμενους στον χώρο που πριν λειτουργούσε το εστιατόριο. Μάλιστα, ήταν επιφορτισμένη και με την παραγγελία των προϊόντων που απαιτούνταν για την παρασκευή του πρόχειρου φαγητού και του καφέ που προσέφερε στους εργαζόμενους.
Και ενώ το ημερήσιο εργασιακό της πρόγραμμα ήταν κάτι περισσότερο από γεμάτο (μάλιστα διαμαρτυρόταν συχνά για αυτό, χωρίς όμως αποτέλεσμα), οι εργοδότες κάλεσαν την 50χρονη και την ενημέρωσαν πως εκτός από τα καθήκοντα που είχε μέχρι τότε, θα έπρεπε να καθαρίζει και τους χώρους άλλης επιχείρησης που διέθεταν και η οποία ανήκε στον όμιλο που είχαν δημιουργήσει. Όπως της είπαν, η καθαρίστρια που υπήρχε μέχρι τότε είχε βγει στη σύνταξη και εκείνη όφειλε να την αντικαταστήσει, έως ότου προσληφθεί άλλη γυναίκα.
Ο αυτοτραυματισμός!
Η 50χρονη αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις εντολές και τότε –όπως αναφέρεται στην απόφαση του Αρείου Πάγου– ο εργοδότης της την προειδοποίησε πως, αν δεν αποδεχθεί την πρότασή τους, θα απολυθεί. Μάλιστα, εξύβρισε τη γυναίκα με φράσεις του τύπου «μωρή μαλ@@@μένη» κ.ά.
«Λόγω της έντασης με την οποία έγινε η τελευταία αυτή συνάντηση, η ενάγουσα μετά την αποχώρησή της από το γραφείο του δεύτερου εναγομένου, πήγε στην κουζίνα και αφού πήρε ένα μαχαίρι, αυτοτραυματίστηκε στο αριστερό της χέρι, κόβοντας με αυτό το εσωτερικό του βραχίονα, στο ύψος αμέσως μετά τον καρπό στις φλέβες», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση.
Μετά τον τραυματισμό της η γυναίκα μεταφέρθηκε από τον γιο της στο νοσοκομείο όπου έγινε συρραφή του τραύματος και οι γιατροί τής χορήγησαν δίμηνη αναρρωτική άδεια. Μετά το διάστημα αυτό, η 50χρονη επέστρεψε στην εργασία της, όπου και παρέμεινε για περίπου δύο μήνες. Τότε, οι εργοδότες της την ενημέρωσαν για τη λήξη της συνεργασίας τους και της παρέδωσαν το έγγραφο της απόλυσής της με το ποσό της αποζημίωσης.
Ωστόσο, ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η καταγγελία της σύμβασης της 50χρονης έγινε επειδή η γυναίκα αρνήθηκε να αναλάβει τα επιπλέον καθήκοντα που της ανέθεσαν. Ως εκ τούτου –έκριναν οι ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί– η καταγγελία της σύμβασης εργασίας της γυναίκας είναι άκυρη και καταχρηστική και οι εργοδότες υποχρεούνται να επαναπροσλάβουν τη γυναίκα.
Αναφέρει χαρακτηριστικά στην απόφασή του το Ανώτατο Δικαστήριο: «Στην προκειμένη περίπτωση η εναγόμενη εταιρεία έχει υποχρέωση να απασχολήσει την ενάγουσα, καθόσον, εν όψει του ότι η απασχόλησή της διαρκούσε ήδη δεκαπέντε χρόνια, η ενάγουσα στο παρελθόν, όταν απαιτήθηκε, είχε συναινέσει σε μεταβολή των υποχρεώσεων της σχετικά με το αντικείμενο της εργασίας της, χωρίς αντίδραση, ανταποκρίνονταν πλήρως στα καθήκοντά της χωρίς να δημιουργεί προβλήματα, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας αυτής έγινε από λόγους εμπάθειας και εκδικήσεως…»
Μάλιστα, το Ανώτατο Δικαστήριο προειδοποιεί πως σε περίπτωση που η εναγόμενη εταιρεία παραβεί τη διάταξη της αποφάσεως που αφορά στην επαναπρόσληψη, πρέπει να διαταχθούν σε βάρος της ποινές έμμεσης εκτέλεσής της και ειδικότερα χρηματική ποινή 100 ευρώ για κάθε ημέρα που η εταιρεία δεν θα απασχολεί την ενάγουσα.