«Ευγένεια προς τους “συνεργάσιμους” οφειλέτες»
Οδηγίες προς εισαγγελείς και αστυνομικά όργανα να μην εξαντλούν την αυστηρότητα τους στις περιπτώσεις φοροφυγάδων ή εν γένει οφειλετών του δημοσίου οι οποίοι εμφανίζονται αυτοβούλως και συνεργάζονται με τις αρχές, απευθύνει με εγκύκλιό του ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Νίκος Παντελής. Μεταξύ άλλων ο αντεισαγγελέας του ανώτατου δικαστηρίου συνιστά οι οφειλέτες να μην συλλαμβάνονται και να μην τους περνούν χειροπέδες , εφόσον εμφανίζονται αυτοβούλως, ενώ απευθυνόμενος στις αστυνομικές αρχές εφιστά την προσοχή στην ευγένεια και την αποφυγή χρήσης βίας.
Η εγκύκλιος κοινοποιήθηκε στις Εισαγγελίες Εφετών και Πρωτοδικών, στην ΕΛ.ΑΣ. αλλά και τους οικονομικούς εισαγγελείς, ενώ αφορμή για την έκδοσή της έδωσε αναφορά διαμαρτυρίας μιας δικηγόρου για την παραπομπή 80χρονου οφειλέτη που εμφανίστηκε αυτοβούλως στις διωκτικές αρχές για να οδηγηθεί σε αυτόφωρο ή σε ρητή δικάσιμο και παρά τις διαμαρτυρίες δεσμεύθηκε με χειροπέδες.
Στην εγκύκλιο ο αντεισαγγελέας ΑΠ Νίκος Παντελής σημειώνει ότι το άρθρο 275 του ΚΠΔ για σύλληψη σε περίπτωση αυτοφώρου πρέπει να ερμηνεύεται σε συνάρτηση με το ότι ο κανόνας είναι η προστασία της προσωπικής ελευθερίας (άρθρο 6 του Συντάγματος) και η στέρησή της η εξαίρεση και επικαλούμενος και την ΕΣΔΑ σημειώνει ότι η εφαρμογή της διαδικασίας πρέπει να γίνεται εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος που το επιβάλλει.
Προσθέτει ότι με βάση τις ρυθμίσεις του ΚΠΔ, ειδικές αστυνομικές διατάξεις πδ Κ,ΛΠ. Προβλέπεται ότι τα αρμόδια όργανα πρέπει να συμπεριφέρονται με κάθε δυνατή ευγένεια κατά τη σύλληψη, να μη μεταχειρίζονται βιαία παρά μόνο όταν υπάρχει ανάγκη, να τον δεσμεύουν εάν αντιστέκεται ή είναι ύποπτος φυγής, να ενεργούν με σύνεση αποφεύγοντας τραχύτητα φράσεων και ενέργειες που βλάπτουν την τιμή υπόληψη και αξιοπρέπεια του συλληφθέντος. Σημειώνει ότι στην πράξη οι υπαίτιοι ειδοποιούνται συχνά από τις διωκτικές αρχές και ορθά για τις φορολογικές τους εκκρεμότητες και τους παρέχεται εύλογη προθεσμία τακτοποίησης.
Για όσους εξ αυτών βρίσκονται σε αδυναμία ή οι υποθέσεις τους δεν είναι δεκτικές τακτοποίησης και εμφανίζονται αυτοβούλως στις διωκτικές αρχές (κατά κανόνα αστυνομικές) θέτοντας εαυτούς στη διάθεσή τους για να ακολουθηθεί η διαδικασία του αυτοφώρου, είναι προφανές ότι εκλείπουν οι προϋποθέσεις που επιβάλλουν αλλά και δικαιολογούν τη δέσμευσή τους με χειροπέδες, αφού η αυτόβουλη εμφάνιση αποκλείει τον χαρακτηρισμό τους ως υπόπτων φυγής και δεν είναι συμβατή με πράξη αντίστασης. Προσθέτει ότι στα πλαίσια προανάκρισης με εισαγγελική παραγγελία αστυνομικής προανάκρισης οι εισαγγελείς οφείλουν να ελέγχουν και τη συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων του ΚΠΔ που δικαιολογούν τη δέσμευση των συλλαμβανομένων.
Στην εγκύκλιο που κοινοποιείται στην ΕΛ.ΑΣ. και τους οικονομικούς εισαγγελείς ο κ. Παντελής επαναλαμβάνει τις θέσεις παλαιότερης εγκυκλίου του 2011 για λελογισμένη χρήση της αυτόφωρης διαδικασίας σε περιπτώσεις ακραίας και προκλητικής φοροδιαφυγής και προσθέτει ότι η αυτόφωρη διαδικασία και καταδίκη στα συγκεκριμένα αδικήματα (φοροδιαφυγή μη καταβολή χρεών προς το δημόσιο) δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά μέσο για την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων της πολιτείας.
Συμπληρώνει ότι από την τριετή εφαρμογή του 3943/2011 προκύπτει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις της μη καταβολής βεβαιωμένων χρεών επέρχεται ανάκληση των παραγγελιών αυτόφωρης διαδικασίας οφείλεται προδήλως στο ότι οι ειδοποιούμενοι για τις οικονομικές εκκρεμότητες σπεύδουν υπό την απειλή σύλληψης να τακτοποιήσουν την οφειλή, άλλο είναι βεβαία το ζήτημα –προσθέτει– ότι μετά την ρύθμιση και καταβολή μιας ή δυο δόσεων οι ίδιοι λησμονούν τις υποχρεώσεις τους και επανέρχονται στο καθεστώς του οφειλέτη του δημοσίου.