Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, οι μεγαλοκατασκευαστές και ο «μονά-ζυγά» κερδισμένος Όμιλος Μυτιληναίου

Παρακολουθούμε τις τελευταίες εβδομάδες την υπερ-προβολή –από συγκεκριμένη μερίδα του κυριακάτικου Tύπου– της Επιτροπής Ανταγωνισμού και του «θεάρεστου» έργου που επιτελεί, και γι’ αυτό μπήκαμε στον πειρασμό να ψάξουμε λίγο περισσότερο την υπόθεση όσον αφορά την έρευνα για την πιθανότητα ύπαρξης καρτέλ στα δημόσια έργα, αφού (όπως κυκλοφορεί στη δημοσιογραφική πιάτσα), με την υπερ-προβολή της υπόθεσης αυτής, ουσιαστικά, ωφελημένοι είναι εκείνοι που μέχρι σήμερα δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά απέναντι στον Άκτωρα του Μπόμπολα, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ του Περιστέρη, J&P ABAΞ του Δάκη Ιωάννου και την Ιντρακάτ του Σωκράτη Κόκκαλη.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η εφημερίδα μας είναι διαχρονικά εναντία σε μίζες, σκάνδαλα, καρτέλ και στημένους διαγωνισμούς και, άρα, θα επικροτήσουμε και με το παραπάνω τις όποιες ποινές επιβάλλει η Επιτροπή Ανταγωνισμού στους μεγαλοεργολάβους, εφόσον βεβαίως διαπιστωθούν παρανομίες.
Δεν μπορούμε όμως να μην παραθέσουμε και κάποια γεγονότα, έτσι ώστε οι αναγνώστες μας να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα:
# Το φθινόπωρο του 2012, η κατασκευαστική εταιρεία ΜΕΤΚΑ του Ομίλου Μυτιληναίου ανακοινώνει την αναβάθμιση του εργοληπτικού της πτυχίου στην ανώτατη τάξη (7η), κάτι που της δίνει το δικαίωμα να συμμετέχει στους μεγάλους διαγωνισμούς για δημόσια έργα. Είναι αλήθεια ότι η συγκεκριμένη κίνηση ξάφνιασε τότε τους περισσότερους, αφού την περίοδο εκείνη η ΜΕΤΚΑ κινείτο σχεδόν αποκλειστικά σε έργα σταθμών παραγωγής ρεύματος στο εξωτερικό, πλην όμως όλοι δέχτηκαν ευχάριστα την έκπληξη αυτή, αφού η διεύρυνση του ανταγωνισμού μόνο οφέλη μπορούσε να φέρει.
# Ελάχιστους μήνες αργότερα, κατόπιν ανώνυμης καταγγελίας, ξεκινά η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για πιθανό καρτέλ στα δημόσια έργα, η οποία φέρνει σε θέση αμυνόμενου τους παραδοσιακούς μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι σχετικές πληροφορίες, οι έρευνες επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο σε έργα της ΕΡΓΟΣΕ στην Πελοπόννησο, όπου συμπτωματικά λίγο καιρό αργότερα η ΜΕΤΚΑ κερδίζει το πρώτο μεγάλο δημόσιο έργο της (νέα σιδηροδρομική γραμμή Κιάτο-Ροδοδάφνη) απέναντι στους παραδοσιακούς μεγάλους κατασκευαστές, που προαναφέραμε.
# Στην πορεία, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, η ΜΕΤΚΑ απλώνει το ενδιαφέρον της σε κάθε είδους μεγάλο δημόσιο έργο, προσπαθώντας να καταστεί ο 5ος μεγάλος πόλος του κλάδου, μαζί με ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ, J&P ΑΒΑΞ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Έτσι «χτυπάει» από έργα απορριμμάτων (σ.σ. προεπιλέγεται, μεταξύ άλλων, στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική) μέχρι την κατασκευή έργων δικτύων διανομής του ΔΕΔΔΗΕ, συνολικού προϋπολογισμού 600.000.000 ευρώ (όπου, αν και συμμετέχει για πρώτη φορά σε τέτοιου είδους διαγωνισμό, είναι η μοναδική εταιρεία που κατεβαίνει και στα 57 τμήματά του).
Συμπέρασμα; Η ΜΕΤΚΑ καθίσταται πια ένας ισχυρός «παίκτης» στα δημόσια έργα, προφανώς δε όσο έχουν προβλήματα οι μεγάλοι ανταγωνιστές της, τόσο ισχυροποιείται η ίδια, τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά έργα (π.χ. η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TAP, οι διαδικασίες του οποίου τρέχουν την περίοδο αυτή). Ξεκαθαρίζουμε, δε, για άλλη μια φορά ότι σαφώς η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα πρέπει να κάνει τη δουλειά της, όμως αυτό το εκτενές preview υπέρ της (για πρώτη φορά σε υπόθεσή της) σαφώς στην υποψιασμένη εποχή που ζούμε είναι φυσικό να δημιουργεί σκέψεις, οι οποίες οδηγούν σε συνειρμούς, και βεβαίως αμέσως μετά έρχονται τα συμπεράσματα.

Τι έκανε η Επιτροπή με την Αλουμίνιον;

Και μια και μιλάμε για το έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ας δούμε και κάποιες άλλες περιπτώσεις με τις οποίες έχει ασχοληθεί:
# Το 2010, η Αλουμίνιον της Ελλάδος (επίσης Όμιλος του Μυτιληναίου) υπέβαλε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού καταγγελία κατά των ΔΕΣΦΑ και ΔΕΠΑ, η οποία οδήγησε το 2013 σε επιβολή προστίμου ύψους 4,3 εκατ. ευρώ στον ΔΕΣΦΑ και στην ανάληψη δεσμεύσεων από πλευράς ΔΕΠΑ, ώστε να επιτρέψει τη δραστηριοποίηση τρίτων στην αγορά του φυσικού αερίου. Έτσι, μετά τις καταγγελίες κατά ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, ενεργοποιείται ο κ. Μυτιληναίος στην αγορά φυσικού αερίου και ??? μέσω της εταιρείας Μ&Μ Gas Α.Ε..
# Βέβαια, η ενεργοποίηση του κ. Μυτιληναίου στην αγορά φυσικού αερίου και ο ανταγωνισμός της ΔΕΠΑ έγινε με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο, με το να μην πληρώνει δηλαδή τους λογαριασμούς κατανάλωσης που του έστελνε η ΔΕΠΑ, αλλά αντίθετα με το να χρησιμοποιεί τα χρήματα αυτά για να χρηματοδοτεί τις εισαγωγές LNG, με τις οποίες ανταγωνιζόταν τη ΔΕΠΑ. Η πρακτική αυτή αποτελεί καραμπινάτη περίπτωση στρέβλωσης του ανταγωνισμού και παράνομης κρατικής ενίσχυσης (όπως έχει κριθεί τελεσίδικα και σε επίπεδο Ε.Ε., π.χ. στην υπόθεση της Ολυμπιακής Αεροπορίας), πλην όμως –παρά την εκτεταμένη δημοσιότητα– δεν υπήρξε κάποια επέμβαση από πλευράς Επιτροπής Ανταγωνισμού. Με τα χρέη της Αλουμίνιον προς τη ΔΕΠΑ, ασχολείται ήδη η Δικαιοσύνη και συγκεκριμένα ο ειδικός ανακριτής κ. Λινός, αλλά και η προκάτοχός του κα Μαρία Τόλια, που μετά από δύο χρόνια έρευνας του παρέδωσε τον φάκελο λόγω… προαγωγής της.
# Αντίθετα, όταν η ΔΕΗ επεχείρησε να καταγγείλει τη σύμβαση παροχής ρεύματος στην Αλουμίνιον, πάλι λόγω χρεών, εκεί υπήρξε παρέμβαση υπέρ τής Αλουμίνιον για δήθεν κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, παρά το ότι και εδώ πάλι έχουν κρίνει τα δικαστήρια. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις ότι η άρνηση πώλησης από εταιρεία που κατέχει μονοπωλιακή ή ολιγοπωλιακή θέση στην αγορά προς κάποιον που δεν την πληρώνει δεν συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
# Και βέβαια, μιλώντας για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, υπάρχει και αντίστροφη περίπτωση, δηλαδή καταγγελία κατά της Αλουμίνιον της Ελλάδος για τέτοιου είδους πρακτική από την εταιρεία ΒΙΟΠΡΟΦΑΛ. Η υπόθεση, λοιπόν, αυτή χρειάστηκε πάνω από 15 χρόνια μέχρι να συζητηθεί τελικά στην ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού τον περασμένο Νοέμβριο και περιμένουμε με περιέργεια όλοι να δούμε την απόφαση.
Ποια είναι, λοιπόν, η άλλη παρατήρηση που κάνουμε, τουλάχιστον εμείς; Ότι οι ενέργειες της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά και η ολιγωρία ή απραξία της σε κάποιες άλλες, εμφανίζουν έναν κοινό παρονομαστή: Κερδισμένος –άμεσα ή έμμεσα– βγαίνει ο Όμιλος Μυτιληναίου. Αν ο κ. Κυριτσάκης, πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, προβεβλημένο (τέως) μέλος του Δικαστικού Σώματος, τέως πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, έχει… συνέλθει από το… θυμιάτισμα συγκεκριμένης μερίδας ΜΜΕ, και έχει κάποιον αντίλογο για τα γραφόμενά μας, είμαστε στη διάθεσή του για να δημοσιοποιήσουμε με τον ίδιο τρόπο τις απόψεις του για τα «έργα» της επιτροπής του.
Εν αναμονή, λοιπόν…