Κρίση στα Ίμια: Ο ανεξέλεγκτος «σουλτάνος» και το δόγμα των 2,5 πολέμων

Τα όσα συνέβησαν τα ξημερώματα της 13ης Φεβρουαρίου στην περιοχή των Ιμίων δείχνουν πως ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν ψάχνει «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Ο εμβολισμός ενός άοπλου σκάφους 460 τόνων –κατασκευασμένο από χάλυβα και κράματα αλουμινίου– από ένα οπλισμένο σκάφος 1.700 τόνων κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από χάλυβα, δείχνει ότι η πρόθεση του Τούρκου καπετάνιου ήταν να προκληθεί ναυάγιο και να χαθούν ζωές. Αλήθεια, ποια θα ήταν η αντίδραση της ελληνικής πλευράς σε ένα τέτοιο μοιραίο σενάριο; Γιατί μπορεί τώρα το «ατύχημα» –για το οποίο όλοι εδώ και μήνες μιλούν– να αποφευχθεί, κανείς όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα συμβεί στο μέλλον. Αυτό ακριβώς είναι και το ερώτημα που θα πρέπει να απασχολήσει τις πολιτικές δυνάμεις –αλλά και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων– το αμέσως επόμενο προσεχές διάστημα, σε ένα… διάλειμμα από τη λάσπη στον ανεμιστήρα με την υπόθεση Novartis.

Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Τούρκος Πρόεδρος είχε μιλήσει για την «αναγκαιότητα» να αλλάξει η Συνθήκη της Λωζάννης. Τώρα, χρησιμοποιώντας τη λεγόμενη «διπλωματία των όπλων», φροντίζει να υπενθυμίσει στην ελληνική πλευρά ότι το αίτημα παραμένει στο τραπέζι. Διεθνείς αναλυτές σχολιάζουν πως τη δεδομένη χρονική στιγμή ο νευριασμένος «σουλτάνος» ψάχνει «ανάχωμα», στην αποτυχία της τουρκικής παράνομης εισβολής στην περιοχή του Αφρίν της Συρίας. Και μπορεί το «δόγμα των 2,5 πολέμων» που καθιέρωσε στην «Κόκκινη Βίβλο» στρατηγικής της γειτονικής χώρας ο ναύαρχος Μπουλέντ Μποστάνογλου να μη βγαίνει στην πράξη, ωστόσο ο Ερντογάν δείχνει να το πιστεύει και να το επιδιώκει. Πρόκειται για ένα «δόγμα» που όλο και περισσότεροι ανώτατοι αξιωματικοί, με πρώτο και καλύτερο τον Τούρκο Α/ΓΕΕΘΑ, Χουλουσί Ακάρ, ασπάζονται.

Ανεξέλεγκτος «σουλτάνος»

Επιχειρώντας κανείς να αποκωδικοποιήσει τις κινήσεις του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν το επίθετο που μοιάζει να ταιριάζει καλύτερα είναι το «ανεξέλεγκτος», για μία σειρά από λόγους. Σε κάθε περίπτωση για πρώτη φορά η Τουρκία επιδιώκει να ανοίξει δεύτερο μέτωπο σε διαφορετικό χώρο, ενώ παράλληλα στήνει σκηνικό κρίσης χωρίς τις «ευλογίες» των ΗΠΑ. Κινήσεις που έρχονται σε συνέχεια αυτών που έχουν καταγραφεί από το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016. Από τότε –μετά το «ξήλωμα» περισσοτέρων από 500 ανώτατων και ανώτερων αξιωματικών– ο Τούρκος Πρόεδρος έχει διατάξει δύο εισβολές στη Συρία, την παρεμπόδιση των εργασιών στην κυπριακή ΑΟΖ, έχει σκληρύνει τη στάση του προς τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., ενώ ταυτόχρονα βυθίζει τη χώρα του σε ένα καθεστώς που όλο και λιγότερο θυμίζει δημοκρατία. Χρειάζεται κάτι περισσότερο για να ανησυχήσουν οι κυβερνώντες –μαζί και η αντιπολίτευση– στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι «όχι».

Η Ελλάδα με κάθε τρόπο, ακόμη κι όταν η προκλητικότητα χτυπάει κόκκινο, δείχνει πως δεν θέλει πολεμική σύρραξη. Οφείλει όμως να είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο. Το γεγονός ότι μαζί με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, μεταβαίνει στην Άγκυρα και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, δείχνει ότι ανησυχία υπάρχει και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Να θυμίσουμε ότι πρόκειται για τον διπλωμάτη που πολύ πρόσφατα, σε συνέντευξή του στις 31 Ιανουαρίου, είχε δηλώσει – προβλέψει: «Όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα, λειτουργώντας το ένα δίπλα στο άλλο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός φοβερού ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας».

«Εξαφανισμένος» ο Καμμένος

Θα περίμενε κανείς, λόγω ιδιοσυγκρασίας αλλά και καταστάσεων, πως ο υπουργός Εθνικής Άμυνας θα ήταν στην πρώτη γραμμή τις κρίσιμες ώρες. Τουναντίον, ο Πάνος Καμμένος ήταν παντελώς «εξαφανισμένος». Πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή ήταν η επιθυμία του Αλέξη Τσίπρα, καθώς ο κυβερνητικός του εταίρος είναι «κόκκινο πανί» για τους πολιτικούς και τους στρατηγούς στην Άγκυρα. Οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης έδειξαν πως δεν υπήρχε καμία πρόθεση κινητοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων, παρ’ ότι οι Τούρκοι απειλούσαν ανοιχτά με πόλεμο, παρ’ ότι ο Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωνε δημόσια ότι «οι νησίδες Καρντάκ (σ.σ. Ίμια) μας ανήκουν», παρ’ ότι μαχητικά αεροσκάφη της γειτονικής χώρας πετούσαν συνεχώς πάνω από το Αιγαίο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρωθυπουργός, παντελώς άπειρος σε σκηνικά κρίσεων και με εκπεφρασμένη ιδεολογία «η θάλασσα δεν έχει σύνορα», άναψε «πράσινο φως» μόνο για να τεθεί σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας της «Δύναμης Δέλτα», που αποτελείται από την ελίτ των ειδικών δυνάμεων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας. Μία συνολική δύναμη περίπου 1.000 ανδρών – γυναικών, με πλωτά και εναέρια μέσα μεταφοράς, μαχητικά αεροσκάφη και επιθετικά ελικόπτερα. Πέραν τούτου ουδέν, με το ΓΕΕΘΑ να περιγράφει την κατάσταση ως «συνήθη επιχειρησιακή ετοιμότητα». Και όλα αυτά σε μία χρονική περίοδο που η ψυχραιμία έμοιαζε περισσότερο με αδυναμία.

Κανείς σώφρων άνθρωπος δεν επιθυμεί και δεν επιδιώκει πολεμική σύγκρουση. Παρ’ όλα αυτά, η αλάνθαστη ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει ότι ο μόνος τρόπος αποφυγής μιας πολεμικής σύγκρουσης είναι «Peace through strength», που έλεγε ο αείμνηστος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρέηγκαν. Σίγουρα δεν είναι τρόπος αποφυγής η πολιτική του κατευνασμού.