Μαίρη Ραζή: «Όνειρα και στόχοι, ο αντι-Γολγοθάς μας»
Γλυκιά, ταλαντούχα, ευγενική, μια γυναίκα που προσφέρει μέσα από την τέχνη της με πάντα θετική διάθεση σε ό,τι της ζητηθεί.
Πολλές οι επιτυχίες στο ενεργητικό της, πόσω μάλλον που υλοποιεί τα δικά της όνειρα με αφετηρία τη δική της θεατρική σκηνή, το Θέατρο Πρόβα, όπου λειτουργεί την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Μαίρη Ραζή «Η Πρόβα», στο κέντρο της Αθήνας. Αφορμή για τούτη τη συνομιλία μας με την αξιόλογη για πολλά Μαίρη Ραζή στάθηκε η συνάντησή της με έναν άλλο σπουδαίο άνθρωπο, τον Σταμάτη Μαλέλη. «Το Τέρας κι Εγώ» ξεδίπλωσε τις σελίδες του και τις μετέφερε στο θεατρικό σανίδι, με μεγάλη επιτυχία για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Πρόβα. Η τραγική εμπειρία της κατάθλιψης που βίωσε, και τελικά νίκησε ο γνωστός δημοσιογράφος, μέσω του βιβλίου του αλλά και της παράστασης μεταφέρει το μήνυμα αισιοδοξίας στο κοινό που αγκάλιασε με ενδιαφέρον το έργο.
Ιχνηλατώντας… με την Καίτη Νικολοπούλου
√ Το θέατρο Πρόβα διανύει την τριακοστή δεύτερη περίοδό του, ενώ έχει στο ενεργητικό του πενήντα πέντε παραγωγές. Με ποια κριτήρια επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε;
«Με άκρως καλλιτεχνικά κριτήρια, μακριά από ταμειακές επιταγές, με έμφαση στην προώθηση του νεοελληνικού έργου, αφουγκραζόμενοι πάντα τα διαχρονικά θέματα της ελληνικής πραγματικότητας. Στόχος μας είναι η ποιοτική επιλογή του ρεπερτορίου μας και η ψυχαγωγία του κοινού».
√ Τι σας κέρδισε στο βιβλίο του Σταμάτη Μαλέλη, «Το Τέρας κι Εγώ», και αποφασίσατε να το μεταφέρετε στη σκηνή;
«Οι λόγοι της συγκεκριμένης επιλογής είναι πολλαπλοί. Θέλουμε να εκφράσουμε τη δική μας καλλιτεχνική ανησυχία, σχετικά με την κατάθλιψη και τις επιπτώσεις που έχει στην καθημερινότητά μας, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, στην υγεία μας. Το θέμα είναι επίκαιρο και αφορά όλους μας. Νομίζω ότι δεν έχει υπάρξει άνθρωπος που να μην έχει βιώσει την προσωπική του κατάθλιψη. Τον δικό του Γολγοθά. Έστω και για μικρό διάστημα».
√ Ωστόσο, ο Σταμάτης Μαλέλης τα κατάφερε. Πιστεύετε ότι μπορούμε να νικήσουμε το τέρας μέσα μας;
«Αν και δύσκολο, σίγουρα μπορούμε. Και αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα του έργου, αισιόδοξο, γιατί η ασθένεια αυτή γιατρεύεται, δεν είναι ανίατη, αρκεί να την αποδεχτούμε και να την πολεμήσουμε.
»Είμαι ένας άνθρωπος με θετική ενέργεια αλλά όταν υπάρχουν γύρω μου άνθρωποι που υποφέρουν, που αυτοκτονούν, που πέφτουν από τις ταράτσες, πρόσφυγες και παιδιά που πνίγονται στο Αιγαίο, όσο κι αν θέλω είναι αδύνατον να μη με επηρεάζει. Χαίρομαι ιδιαίτερα που ένα τόσο επίκαιρο ελληνικό έργο προστίθεται στο ρεπερτόριο του θιάσου μας».
√ «Το Τέρας κι Εγώ» δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας, αλλά μια αληθινή ιστορία που βίωσε ο συγγραφέας του και οι οικείοι του, οι οποίοι αποτελούν τους ήρωες της παράστασης. Ποιες οι προκλήσεις του ηθοποιού να υποδυθεί ένα υπαρκτό πρόσωπο;
«Δεν είναι η πρώτη φορά που παίζω υπαρκτό πρόσωπο. Πριν από αυτόν τον ρόλο υποδύθηκα –και βραβεύτηκα για την ερμηνεία μου– τη Ρόζα Εσκενάζυ. Όλοι οι ήρωες των έργων είναι “υπαρκτά” πρόσωπα. Ο ηθοποιός καλείται να ερμηνεύσει έναν χαρακτήρα, και όχι να τον μιμηθεί. Η ανάγνωση που πρέπει να κάνει είναι να ψάξει την ουσιαστική αλήθεια του ήρωα που ερμηνεύει. Να μελετήσει και να καταθέσει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ρόλου του. Η πρόκληση. λοιπόν, είναι πολλαπλή, γιατί είναι μία δύσκολη διαδικασία όταν ερμηνεύεις υπαρκτό πρόσωπο να μη γίνεις γραφικός ή μίμος, αλλά αληθινός χαρακτήρας».
√ Θεωρείτε ότι στην Ελλάδα μιλάμε ανοιχτά για θέματα που άπτονται της ψυχικής υγείας, ή αυτά εξακολουθούν ν’ αποτελούν ακόμη και σήμερα ταμπού;
«Φυσικά και είναι ταμπού. Μόνο που πρέπει να τα θρυμματίσουμε».
√ Η τέχνη έχει μεγάλη δύναμη: κινητοποιεί, αφυπνίζει. Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού που βλέπει τη συγκεκριμένη παράσταση; Υπάρχει κάποιο σχόλιο που θυμάστε περισσότερο και, αν ναι, γιατί;
«Η τέχνη αφυπνίζει και το κοινό ξέρει ποιο είναι το ζητούμενο. Τα σχόλιά του πολλές φορές είναι αφοπλιστικά. Δεν θα ξεχάσω μια κυρία που μου είπε ιδιαιτέρως ότι ο γιος της έχει πρόβλημα, αλλά δεν το παραδεχόταν και δεν ήθελε να δει το έργο. Με ευχαρίστησε για την προσφορά μου στους ανθρώπους που υποφέρουν από ψυχικά νοσήματα. Αισθάνθηκα συγκίνηση και ότι κάνω ένα λειτούργημα, και χάρηκα που εκτός από ψυχαγωγία προσφέρω και σαν άνθρωπος μέσω των επιλογών μου στους συνανθρώπους μου».
√ Στις ζοφερές εποχές που ζούμε κολυμπάμε αναγκαστικά στα βαθιά. Θεωρείτε πως υπάρχει ακόμη χώρος για τα όνειρά μας;
«Όνειρα πρέπει να κάνουμε σε όλες τις ηλικίες, αν θέλουμε να είμαστε ζωντανοί. Όνειρα, σχέδια και στόχοι… ο αντι-Γολγοθάς μας. Είναι δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Ποιος μπορεί να απαγορεύσει σε κάποιον να ονειρεύεται! Θα βόλευε την άρχουσα τάξη πολύ να είμαστε ένας λαός χωρίς φαντασία, έρωτα, πνευματικότητα, πρόσβαση στις τέχνες και στη γνώση. Και επειδή από αυτή την ελευθερία δεν ζημιώνεται κανείς υλικά, γιατί να είμαστε μίζεροι;»
√ Τι είναι ευτυχία για εσάς;
«Μια καλή παρέα, ένας καφές στο Λουτράκι, ένα μπάνιο στη Λίμνη της Βουλιαγμένης και η μοναδική σχέση που έχω με την κόρη μου, την Κοραλία Τσόγκα».
Σταμάτης Μαλέλης: «Ας φροντίσουμε τη ζωή μας»
«Το βιβλίο, η μάχη με το τέρας συγκίνησε πολλούς. Για διαφορετικούς λόγους ο καθένας θεώρησε ότι βοηθήθηκε…
»Μακάρι και η θεατρική παράσταση που ανεβαίνει με πολύ κόπο και μεράκι από την ομάδα του Θεάτρου Πρόβα να πετύχει αυτό που έχουμε όλοι στο μυαλό μας.
»Ας φροντίσουμε και λίγο τη ζωή μας. Δεν είναι για πέταμα».
Η σκηνοθεσία είναι του Σωτήρη Τσόγκα, η εικαστική επιμέλεια της Μαίρης Ραζή, τη ζωγραφική του σκηνικού έκανε ο Μανώλης Δασκαλάκης, κοστούμια η Χαρά Μποτσιβάλη, η μουσική είναι του Νίκου Χαριζάνου. Video art Παναγιώτης Τσάγκας, βοηθός σκηνοθέτη η Νεκταρία Χουβαρδά.
Τον ρόλο του Σταμάτη Μαλέλη υποδύεται ο Σωτήρης Τσόγκας, την ψυχίατρο η Μαίρη Ραζή, τον αδελφικό του φίλο ο Κυριάκος Ντούμος και τη γραμματέα του η Γρηγορία Βελέντζα.