Ο «Δούρειος Ίππος» της ΤΤΙΡ

 

Στην Ελλάδα των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και της ανάγκης να κλείσει η αξιολόγηση, η αναφώνηση του αγγλικού αρκτικόλεξου  ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade and Investment Partnership ή «Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συνεργασία» επί το ελληνικότερο) πιθανότατα δεν λέει τίποτα σε κανέναν! Ωστόσο πρόκειται για ένα ζήτημα που στην υπόλοιπη Ευρώπη δημιουργεί κύματα αντιδράσεων

Αναζητώντας κανείς στον αχανή κόσμο του διαδικτύου για την ΤΤΙΡ, από τα πρώτα πράγματα που θα βρει είναι η εικόνα ενός δούρειου Ίππου! Το γιατί το αντιλαμβάνεται αμέσως μετά. Η συμφωνία που διακαώς επιθυμούν να ολοκληρωθεί μέχρι το 2017 οι ΗΠΑ, ανοίγει τις πόρτες της Ευρώπης αλλάζοντας όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Και οι Ευρωπαίοι τρέχουν για να σώσουν ότι μπορούν, όχι στο σύνολό τους αλλά ο καθένας μόνος του.

Η γερμανική οικονομία στηρίζεται κατά κύριο λόγο στη βαριά βιομηχανία. Και η ολοκλήρωση της ΤΤΙΡ θα ανοίξει μια αχανή αγορά για τα προϊόντα της. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα μοσχάρια της Γαλλίας που απειλούνται με εξαφάνιση. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως ξαφνικά ανακάλυψαν έρευνες εις βάρος των αμερικάνικων. Θυμίζεται πως ακόμα και στην περίπτωση της Ελλάδας η Γαλλία διεκδίκησε και πέτυχε χαμηλότερο ΦΠΑ στην προηγούμενη αύξηση του για το βόειο κρέας.

Επί της ουσίας η διατλαντική συμφωνία δεν αφορά μόνο την ΕΕ και τις ΗΠΑ αλλά θα έχει άμεσες συνέπειες στις σχέσεις της γηραιάς ηπείρου με αγορές όπως και του Καναδά ακόμα και της Νοτίου Αφρικής ενώ έπεται λένε εκείνοι που γνωρίζουν και η Σιγκαπούρη. Σε μια διεθνή αγορά, μικρές χώρες όπως η Ελλάδα οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια κατάφεραν να κατοχυρώσουν τον εθνικό τους πλούτο αλλά απέτυχαν παταγωδώς αν και ξοδεύτηκαν αμύθητα ποσά να τον διαφημίσουν εξασφαλίζοντας προστιθέμενη αξία, κινδυνεύουν να αποκλειστούν. Γιατί αν και κάποιοι γνωρίζουν την φέτα – σε αντίθεση με το ελαιόλαδο μιας και η Ελλάδα δεν υπάρχει στον παγκόσμιο χάρτη- δεν θα διστάσουν να αγοράσουν το αγελαδινό λευκό τυρί των ΗΠΑ με την επωνυμία… φέτα!

Αυτό είναι μία μόνο μικρή απώλεια. Από την άλλη η Ευρώπη μέσω της συμφωνίας αυτής επί της ουσίας ρίχνει και τα τελευταία της κάστρα. Με τον αγροδιατροφικό τομέα των ΗΠΑ να κυριαρχεί σε παραγωγή σε αχανείς εκτάσεις και πάντα με την συνδρομή των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, ο αγροτικός τομέας της Ευρώπης απειλείται με αφανισμό εφόσον επιτραπούν οι αθρόες εισαγωγές από την άλλη άκρη του Ατλαντικού.

Μόνο υπερβολική δεν είναι η τοποθέτηση Ευρωπαίων αξιωματούχων οι οποίοι κάνουν λόγο για απορρύθμιση της αγοράς τροφίμων, δραστικές μειώσεις στους δασμούς και ελευθέρας  στα γενετικά τροποποιημένα. Άλλωστε οι ΗΠΑ ξεκαθαρίζουν πως αν δεν αρθούν οι περιορισμοί και εκείνες θα θέσουν δικούς τους οι οποίοι βέβαια θα πλήξουν περισσότερο τη Γερμανία.

Τα έγγραφα που πριν από λίγο καιρό διέρρευσε στη δημοσιότητα η Greenpeace, όσο και αν κάποιοι προσπάθησαν να μειώσουν την αξία τους, έσπασαν το πέπλο της ασυνήθιστης μυστικότητας κάτω από την οποία διεξάγονται οι συζητήσεις. Μπορεί μεν να μην αποτελούν φυσικά το πλήρες κείμενο των διαπραγματεύσεων, περιλαμβάνουν ωστόσο ένα πολύ σημαντικό μέρος τους.

Οι ΗΠΑ λοιπόν σύμφωνα με αυτά απειλούν την Ε.Ε. με μποϊκοτάζ στις εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, εφόσον η τελευταία δεν αποδεχτεί τη χαλάρωση των περιορισμών στις εισαγωγές αμερικανικών αγροτικών προϊόντων.

Το κεφάλαιο «Γεωργία»

Τα ανοικτά θέματα της διαπραγμάτευσης που βρίσκονται στο τραπέζι κάτω από το κεφάλαιο «Γεωργία» και τα οποία αγγίζουν τόσο τις μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα όσο και τις παραδοσιακές μεγάλες αγροτικές δυνάμεις της Γηραιάς Ηπείρου μπορούν να συμπυκνωθούν στα ακόλουθα τρία σημεία:

1) Την εξάλειψη ή τη δραστική μείωση των δασμών στις εισαγωγές μιας πολύ μεγάλης γκάμας αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ προς την Ευρωπαϊκή Ένωση: Η λίστα είναι μακρά και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα οπωροκηπευτικά (πατάτες, ακτινίδια, ντομάτες, μήλα, αχλάδια, μανιτάρια, σπανάκι, πορτοκάλια, σύκα κ.α), τους ξηρούς καρπούς, τα ψάρια αλλά και το αιγοπρόβειο κρέας- προϊόντα, δηλαδή, με μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας.

2) Την εναρμόνιση των ευρωπαϊκών κανονισμών για την ασφάλεια των τροφίμων και των φυτοπροστατευτικών με τους αντίστοιχους που ισχύουν στις ΗΠΑ. Ουσιαστικά αυτό μεταφράζεται σε «εκπτώσεις» στις προδιαγραφές ασφαλείας της Ε.Ε. και των κρατών-μελών οι οποίες αφήνουν το πεδίο ελεύθερο για την ανεμπόδιστη διακίνηση γενετικά τροποιημένων προϊόντων (π.χ. σπόροι) ή παχυνόμενων με ορμόνες βοοειδών.

3) Την προστασία των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης (ΠΟΠ και ΠΓΕ). Η Ε.Ε. ελπίζει ότι, υποχωρώντας σε ορισμένες από τις απαιτήσεις των ΗΠΑ, θα λάβει ως αντάλλαγμα, την προστασία των προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ, οι κατοχυρωμένες ονομασίες των οποίων, σύμφωνα με την πάγια αμερικανική θέση, δεν είναι ουσιαστικά τίποτε άλλο παρά εμπορικοί φραγμοί.

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομίας – στη δικαιοδοσία του οποίου τυπικά εμπίπτει η συμφωνία- σχολίαζαν ότι τα όσα έχουν συζητηθεί τώρα κινούνται πράγματι πέρα κι έξω από τη λογική και την αρχιτεκτονική της Ευρώπης.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως μόλις 20 ελληνικά προϊόντα βρίσκονται στη λίστα με τα 201 από τα συνολικά 1.308 προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ που κατάρτισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα εμπορικά συμφέροντα των οποίων προστατεύονται στο πλαίσιο της TTIP.

Οι επιπτώσεις της TTIP, ωστόσο, δεν περιορίζονται μόνο στον τομέα της γεωργίας αλλά επεκτείνονται σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας ενώ παράλληλα εγείρουν και σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών.

Στους κόλπους της Ε.Ε. έχει ήδη αναπτυχθεί ένα δίκτυο από εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης (περιφέρειες) και της κοινωνίας των πολιτών οι οποίοι υπογραμμίζουν ότι η υπό διαμόρφωση συμφωνία ξεπερνά τα όρια ελέγχου του εθνικού και του ευρωπαϊκού δικαίου και πρακτικά δίνει «γη και ύδωρ» στις πολυεθνικές παραμερίζοντας κανονιστικές ρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με κεκτημένα δικαιώματα (εργασιακά ή περιβαλλοντικά).