Ο Τσίπρας, ο Ιερώνυμος και η λάθος εκτίμηση

Μια λάθος εκτίμηση οδήγησε σε έντονο εκνευρισμό στους κόλπους της Εκκλησίας και σε λάθος επιλογές. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος βρέθηκε στο στόχαστρο της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και η Εκκλησία έχασε την πρωτοκαθεδρία στη… μάχη κατά των Σκοπιανών.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Τη θέση ότι αυτή την ώρα δεν χρειάζονται «συλλαλητήρια και φωνές» αλλά «εθνική συναίνεση, συνεννόηση και ομοψυχία» εξέφρασε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών πριν από περίπου μια εβδομάδα (18/01) και με θέμα τις διαπραγματεύσεις για το Σκοπιανό.

Ήταν η απόπειρα να πέσουν οι τόνοι μεταξύ Εκκλησίας και κυβέρνησης. Είχε προηγηθεί η κόντρα με το υπουργείο Εξωτερικών, όπου μια διαρροή ταύτιζε την Εκκλησία με τη Χρυσή Αυγή και απαιτήθηκε η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα με την ανταλλαγή επιστολών με τον κ. Ιερώνυμο ώστε να ηρεμήσουν τα πνεύματα.

Έτσι ήρθε η «ιερή» στήριξη

Η «προσωπική άποψη», όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς, του Αρχιεπισκόπου για τα συλλαλητήρια ήταν μια άκρως πολιτική τοποθέτηση, η οποία παρείχε στήριξη στην κυβέρνηση και δεν επέτρεπε σε κανέναν να χρεώσει στην Εκκλησία την όποια αποτυχία της εκδήλωσης. Ούτε φυσικά και τον κοινό βηματισμό με ακραία στοιχεία.

Σε αυτό συνέβαλε και η λάθος πληροφόρηση που υπήρχε: μέχρι την τελευταία στιγμή οι διοργανωτές του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης (και πλέον της Αθήνας) κρατούσαν χαμηλά τον πήχη. Είχε προηγηθεί η παύση επί της ουσίας στη συγκέντρωση υπογραφών το τελευταίο διάστημα, ενώ και τα ΜΜΕ δεν πρόβαλαν ούτε τη μία δράση ούτε και το συλλαλητήριο. Μάλιστα, πρωταγωνιστής της προσπάθειας αυτής ομολογούσε τότε στην «Α» ότι «περισσότερη δημοσιότητα έχει το πανό του ΚΚΕ στον Λευκό Πύργο παρά η δράση μας. Τα μέσα δεν μας παίζουν και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε».

Έτσι, μέχρι και την προηγούμενη Παρασκευή 19 Ιανουαρίου, οι πληροφορίες έκαναν λόγο για μια συγκέντρωση 25.000-30.000 ατόμων. Η λάθος εκτίμηση τους οδήγησε σε ελλιπή οργάνωση (δεν υπήρχαν ηχεία παρά μόνο σε περιορισμένη απόσταση), αλλά εν προκειμένω παρέσυρε και την Εκκλησία.

Δεν είναι τυχαίο πως και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος στη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, απευθυνόμενος στο εκκλησίασμά του, τούς προέτρεψε –διστακτικά– να πάνε στο συλλαλητήριο, συμπληρώνοντας πως «αν μπορέσω θα έρθω και εγώ», παρά το γεγονός ότι τις προηγούμενες ημέρες είχε πει ότι θα ακολουθήσει την επίσημη γραμμή της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Εκείνο που προβλημάτιζε την ιεραρχία μέχρι την τελευταία στιγμή ήταν η αποτυχία αφενός του συλλαλητηρίου και αφετέρου το καπέλωμα από ακροδεξιά συντηρητικά στοιχεία. Μόνο όταν έγινε αντιληπτό πως ο κόσμος συνέρρεε κατά χιλιάδες (συνολικά εκτιμάται πως έδωσαν το «παρών» περισσότεροι των 300.000) έσπευσε και ο κ. Άνθιμος να φτάσει στο σημείο ώστε η Εκκλησία να μην απουσιάζει.

Προστασία από τυχόν «αντάρτες»

Σε αυτό το πλαίσιο κρίθηκε απαραίτητη η έκτακτη σύγκληση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Άλλωστε πριν από λίγες ημέρες και ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος ανακοίνωσε ότι, ανεξαρτήτως της απόφασης του ανώτατου οργάνου της Εκκλησίας, θα συμμετάσχει στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό στην Αθήνα. Οπότε η Ιεραρχία έπρεπε να προστατευθεί από… ανταρσίες. Έτσι, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και των συλλαλητηρίων σε ανακοίνωσή της επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι: «Ορισμένοι ούτε ανέγνωσαν ορθά το γράμμα ούτε αντελήφθησαν ουσιαστικά το πνεύμα της ξεκάθαρης θέσης της περί της μη αποδοχής εκ μέρους της Εκκλησίας του όρου Μακεδονία ή παραγώγου του, ως συστατικού του ονόματος του κράτους των Σκοπίων, που άλλωστε θα είχε επιπτώσεις και στην ονομασία της σχισματικής αυτοαποκαλούμενης εκκλησίας της Μακεδονίας».

Επιπλέον σε ό,τι αφορά τα συλλαλητήρια τονίζει ότι η Εκκλησία της Ελλάδος «στο πλαίσιο της ελεύθερης εκφράσεως των κληρικών και λαϊκών μελών της, σέβεται το δικαίωμα αυτών να πράττουν κατά συνείδηση με σύνεση και υπευθυνότητα». Επανέλαβε, δηλαδή, αυτό που ευθύς εξαρχής είχε πει ο Ιερώνυμος παρέχοντάς του κάλυψη.

Τέλος, στη σχετική ανακοίνωση σημειώνεται ότι η ΔΙΣ αποφάσισε το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου να τελέσει Συνοδική Θεία Λειτουργία και Ιερό Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών του ήρωα του μακεδονικού αγώνα Παύλου Μελά και όλων των Μακεδονομάχων, στον τόπο όπου ηρωικώς έπεσαν, Στάτιστα της Μητροπόλεως Καστορίας. Απόφαση άκρως πολιτική, η οποία δίνει και το στίγμα της Εκκλησίας.

ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΕ ΤΗΝ ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΤΙΓΜΗ
ΗΤΑΝ Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΑΦΕΝΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΤΟ ΚΑΠΕΛΩΜΑ ΑΠΟ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. ΜΟΝΟ ΟΤΑΝ ΕΓΙΝΕ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟ
ΠΩΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΥΝΕΡΡΕΕ ΚΑΤΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ (ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΚΤΙΜΑΤΑΙ ΠΩΣ ΕΔΩΣΑΝ
ΤΟ «ΠΑΡΩΝ» ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΩΝ 300.000) ΕΣΠΕΥΣΕ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΙΜΟΣ
ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΩΣΤΕ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ.