Πως έσβησαν τα… φώτα στον Αρθούρο

Η είδηση, που έγινε γνωστή την περασμένη Τετάρτη και αφορούσε την παραπομπή από το Συμβούλιο Εφετών τού τέως –πλέον– προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ Αρθούρου Ζερβού σε δίκη για για το αδίκημα της απιστίας που ζημίωσε την εταιρεία σε ποσό άνω των 120.000 ευρώ, μπορεί να ακούστηκε στους περισσότερους ως κεραυνός εν αιθρία, αλλά οι γνωρίζοντες τα του παρασκηνίου δεν φαίνεται να ένιωσαν κάποια ιδιαίτερη έκπληξη.

Mεταξύ των τελευταίων (και υποψιασμένων) δεν συγκαταλέγεται, βεβαίως, ο ίδιος ο Αρθούρος Ζερβός, καθώς το βούλευμα που τον παραπέμπει σε δίκη έφτασε πρώτα σε εφημερίδες και λοιπά ΜΜΕ, ενώ ο διοικητικός ηγέτης της δημόσιας επιχείρησης την έμαθε από τα δελτία ειδήσεων! Αυτή ακριβώς η «άκομψη» διαδικασία με την οποία έγινε γνωστή η παραπομπή Ζερβού στη Δικαιοσύνη είναι που επιτρέπει πολλές ερμηνείες. Ο πρόεδρος και διευθύνοντας σύμβουλος της ΔΕΗ μόλις είχε ξαναμπεί στο κάδρο της δημοσιότητας μετά τις αυξήσεις που δόθηκαν στους εργαζομένους. Ούτε καν στο πίσω μέρος του μυαλού του δεν υπήρχε η παλιά υπόθεση των αυξήσεων, καθώς ο ίδιος είχε φροντίσει με υπομνήματα να απαντήσει σε κάθε κατηγορία.
Τι αξιόποινο διέπραξε, επομένως, ο Αρθούρος Ζερβός; Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μέσα στη διετία 2010-2012 χορήγησε παράνομες αυξήσεις (πάνω από τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια) σε 19 στελέχη τής ΔΕΗ, προκαλώντας ζημιά στη δημόσια περιουσία τη επιχείρησης ΔΕΗ που υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ, και η οποία χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα μεγάλη και για αυτό εντάσσεται σε κακούργημα. Πιο συγκεκριμένα, και σύμφωνα πάντα με την απόφαση του Συμβουλίου Εφετών, «με περισσότερες πράξεις του που συνιστούν εξακολούθηση του ίδιου εγκλήματος και με την ιδιότητα του διευθύνοντα συμβούλου και Προέδρου του διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ κατά την διαχείριση των εσόδων της εταιρίας που του είχαν ανατεθεί με νόμο, ελάττωσε εν γνώσει του και για να ωφεληθεί άλλος την περιουσία τής παραπάνω εταιρίας, η οποία ανήκε στο ελληνικό δημόσιο, που κατέχει την πλειοψηφία του μετοχικού της κεφαλαίου και ορίζει την διοίκηση αυτής…».
Στην απόφαση σημειώνεται επίσης ότι ο κ. Ζερβός υπερέβη τον νόμο 3833/2010 και τις σχετικές εγκυκλίους του υπουργείου Οικονομικών, καθώς ενέκρινε τη χορήγηση μισθολογικών αποδοχών σε διευθυντικά στελέχη τής ΔΕΗ, πάνω από τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια που ορίζει ο νόμος. Όπως προαναφέρθηκε, όλα τα παραπάνω ο κ. Ζερβός φέρεται να τα πληροφορήθηκε από τον Τύπο και η έκπληξή του μεγαλώνει, γιατί ο ίδιος δεν σκεφτόταν να παραμείνει στο τιμόνι της εταιρείας αν η νέα πολιτική ηγεσία δεν επιθυμούσε την παραμονή του.
Με το άκουσμα όμως της είδησης για την παραπομπή του, τα δεδομένα προφανώς είχαν αλλάξει. Ξεπερνώντας την αρχική του έκπληξη ο Αρθούρος Ζερβός προχώρησε άμεσα στην υποβολή της παραίτησής του. Για λόγους ευθιξίας λέει ο ίδιος, «για να διευκολύνει τις εξελίξεις» σχολιάζουν κύκλοι προσκείμενοι σε αυτόν. Οι οποίοι όμως εκφράζουν και μια απορία: πώς μπορεί η παλιά υπόθεση να κατέληξε τώρα που ο Αρθούρος Ζερβός συμπαρατάχθηκε με τους συνδικαλιστές και υπέγραψε τις αυξήσεις, πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη του προϊστάμενου υπουργού του; Κάποιοι δεν διστάζουν να δώσουν και τη δική τους ερμηνεία. «Απομακρύνοντας τον κ. Ζερβό από τη ΔΕΗ τώρα, η κυβέρνηση μπορεί να περάσει το μήνυμα πως κοντράρει τους συνδικαλιστές ή το πιθανότερο ότι επιθυμούσαν για πρόεδρο κάποιον άλλον, πιο προσιτό…».
Ένα άλλο στοιχείο που ενισχύει τις παραπάνω ερμηνείες είναι ο σάλος και οι ευθύνες που γεννήθηκαν με τη γνωστή παροχή του πεντάευρου σε συγκεκριμένο κλάδο εργαζομένων της ΔΕΗ.
Τα media κατ’ αρχήν την «έπεσαν» στην πολιτική ηγεσία, η οποία αρχικά μεν δεν έβγαλε άχνα, αργότερα δε, διά στόματος του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Πετράκου σε τηλεοπτικό κανάλι, δήλωσε ότι «αγνοούσαν οι υπουργοί την ενέργεια του προέδρου της ΔΕΗ, κ. Αρθούρου Ζερβού».
Η δήλωση αυτή είναι παντελώς ανακριβής, αφού η απόφαση ελήφθη παρουσία των κ.κ. Λαφαζάνη και Πετράκου και στη συνέχεια ζητήθηκε από τον κ. Ζερβό να την υλοποιήσει. Κατά συνέπεια, έχουμε κάθε δικαίωμα να είμαστε υποψιασμένοι…

«Θα δικαιωθώ…»
Σε κάθε περίπτωση ο πρώην –πλέον– πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ δεν σιώπησε. Την Πέμπτη εξέδωσε ανακοίνωση-απάντηση υπερασπιζόμενος το έργο του και δηλώνοντας τη βεβαιότητά του ότι θα δικαιωθεί. Πιο αναλυτικά, ο Αρθούρος Ζερβός δήλωσε τα εξής:
«Προτάσσοντας την ανάγκη προστασίας της επιχείρησης από την αρνητική δημοσιότητα και για λόγους προσωπικής ευθιξίας, υπέβαλα την παραίτησή μου από τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ. Είμαι βέβαιος ότι η ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας θα αποδείξει ότι έχω ενεργήσει σταθερά και αταλάντευτα στο πλαίσιο των νόμων και για την προστασία του Δημοσίου συμφέροντος.
Οι αναφορές στα ΜΜΕ περί ποινικής δίωξης λόγω μισθολογικών αυξήσεων σε στελέχη της ΔΕΗ είναι ανακριβείς. Ουδέποτε κατά τη διάρκεια της θητείας μου χορηγήθηκε αύξηση σε στελέχη της επιχείρησης. Αντιθέτως, η ΔΕΗ ήταν η επιχείρηση που πρώτη συμμορφωνόταν πάντα, άμεσα και πλήρως σε όλους τους νόμους που αφορούσαν τις μισθολογικές περικοπές σε όλο ανεξαίρετα το προσωπικό.
Η εφαρμογή των εν λόγω νόμων, με αφετηρία το Ν. 3833/10, καθώς και εσωτερικών δράσεων μείωσης των υπερωριών και των βαρδιών, οδήγησε σε μείωση του κόστους μισθοδοσίας κατά 700 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως, ήτοι κατά 40% περίπου. Σε πολλές κατηγορίες προσωπικού και στελεχών, οι μειώσεις ήταν ποσοστιαία πολύ μεγαλύτερες.
Λόγος παραπομπής μου υπήρξε η διαφορετική, σε σχέση με τον τρόπο εφαρμογής τους από τη ΔΕΗ, ερμηνεία αμφισβητούμενων και αμφίσημων διατάξεων των Νόμων 3833/10 και 3845/10 ιδίως σχετικά με το εάν το οικογενειακό επίδομα περιλαμβάνεται ή όχι στο πλαφόν αποδοχών των εν λόγων Νόμων. Οι υπηρεσίες της ΔΕΗ και εγώ προσωπικά δεν αυθαιρετήσαμε όσον αφορά την άρση της εν λόγω αμφισημίας του νόμου αυτού:
• Ζητήθηκε η άποψη δύο έγκριτων Καθηγητών Εργατικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι γνωμοδότησαν ότι το οικογενειακό επίδομα δεν περιλαμβάνεται στο πλαφόν. Σημειωτέον ότι, μετά και την εν λόγω “ευνοϊκότερη” ερμηνεία, οι περικοπές αμοιβών των υψηλόβαθμων στελεχών της Επιχείρησης ξεπέρασαν το 50%.
• Η εν λόγω ερμηνεία του Νόμου ήταν σε γνώση της πολιτικής ηγεσίας, των μετόχων και ιδίως του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς οι αμοιβές των ανωτάτων στελεχών εγκρίθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο –ως βασικού μετόχου της Εταιρείας– σε δύο Γενικές Συνελεύσεις της ΔΕΗ για τις οικονομικές χρήσεις 2010 και 2011.
• Η ρύθμιση που εφαρμόστηκε δεν ήταν επιλεκτική για ορισμένα στελέχη, αλλά ο θεσμικός τρόπος υπολογισμού των περικοπών για το σύνολο της επιχείρησης. Δύο χρόνια μετά, ο Νομοθέτης ήρε την αμφισημία αλλάζοντας τη διατύπωση με τον Ν. 4092/12 και την ακολουθήσασα Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, που ξεκαθάριζε πλήρως ότι, στο πλαφόν περιλαμβάνεται και η οικογενειακή παροχή. Και αυτή η ρύθμιση εφαρμόστηκε άμεσα και πλήρως στο σύνολο της Επιχείρησης. Είμαι βέβαιος ότι η κρίση του Δικαστηρίου θα δικαιώσει τους χειρισμούς αυτούς. Με την ευκαιρία, θα ήθελα να ευχαριστήσω με όλη μου την καρδιά τα στελέχη και το προσωπικό της Επιχείρησης που –αποδεικνύοντας τον επαγγελματισμό και την αφοσίωσή τους στον ιστορικό ρόλο και την κοινωνική αποστολή της ΔΕΗ– κατάφεραν να την κρατήσουν όρθια, προσαρμοζόμενοι στις πιο αντίξοες συνθήκες που γνώρισε ποτέ η επιχείρηση».

Χρηστό μάνατζμεντ και έργο με αποδείξεις

Tο τιμόνι της ΔΕΗ ο Αρθούρος Ζερβός το πήρε στα χέρια του τον Δεκέμβριο του 2009, ακριβώς λίγους μήνες πριν η χώρα μπει στη μέγγενη των μνημονίων. Σε αυτή, λοιπόν, τη δύσκολη 5ετία η ΔΕΗ –εξαιτίας της πρωτόγνωρης οικονομικής ύφεσης– αντιμετώπισε τον κίνδυνο της παντελούς κατάρρευσης, ενώ παράλληλα επωμίστηκε από την Πολιτεία να λειτουργήσει ως φοροσυλλεκτικός μηχανισμός.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα η ΔΕΗ υπέστη τεράστια συρρίκνωση των εσόδων της λόγω της αδυναμίας μερίδας των πολιτών να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. H επιχείρηση πραγματοποίησε πάνω από 1.000.000 διακανονισμούς με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τις ευπαθείς ομάδες, ενώ παράλληλα αντιμετώπισε μια στρεβλή, λόγω θεσμικών δυσλειτουργιών, απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας (βλ. Hellas Power & Energa κ.λπ.), η οποία εντέλει ζημίωσε την εταιρεία και χώρα.
Η ΔΕΗ πέτυχε την τεράστια μείωση του κόστους λειτουργίας της, ύψους 700 εκατ. ευρώ –τη μεγαλύτερη που έγινε από οποιονδήποτε άλλο φορέα στην Ελλάδα, την ομαλή απόσχιση των δικτύων με τη δημιουργία δύο θυγατρικών (ΔΕΔΔΗΕ & ΑΔΜΗΕ) στις οποίες μετακινήθηκαν περίπου 10.000 εργαζόμενοι και ταυτόχρονα υλοποίησε συνολικές επενδύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ– οι μεγαλύτερες στην Ελλάδα την τελευταία τετραετία.

Μείωση κόστους με αναπτυξιακό πρόσημο
Αποτέλεσμα της νέας αυτής φιλοσοφίας και των αλλαγών και ενεργειών που εφαρμόσθηκαν, είναι:
• Η άμεση και σημαντική μείωση του λειτουργικού της κόστους και αύξηση της παραγωγικότητας, όπως αυτή αποτυπώθηκε και από την επικαιροποιημένη μελέτη του διεθνούς οίκου Booz & Co που το 2006 διαπίστωνε ότι η ΔΕΗ μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητά της κατά πάνω από 550 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με την επικαιροποίηση η εταιρεία έχει ήδη βελτιώσει τα κοστολόγιά της κατά 443 εκατ. ευρώ με τα περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης που μπορούν να επιτευχθούν φτάνουν τα 124 εκατ. ευρώ.
• Η επιτυχής υλοποίηση της επενδυτικής της στρατηγικής στο νέο ενεργειακό περιβάλλον. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο Όμιλος πραγματοποίησε επενδύσεις συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του, τις μεγαλύτερες στη χώρα στην εποχή της ύφεσης. Στον τομέα της παραγωγής, τα κυριότερα έργα που ολοκληρώθηκαν είναι:
Η μονάδα συνδυασμένου κύκλου με καύσιμο το φυσικό αέριο, «Αλιβέρι V» –η πρώτη νέα μεγάλη θερμική μονάδα μετά από περίπου οκτώ χρόνια– που αποτελεί την πιο σύγχρονη μονάδα, με καύσιμο φυσικό αέριο, στη Χώρα, και με τον υψηλότερο βαθμό απόδοσης.
Ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός του Ιλαρίωνα, ο πρώτος μεγάλος υδροηλεκτρικός σταθμός εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Η προώθηση της κατασκευής της νέας μονάδας συνδυασμένου κύκλου, «Μεγαλόπολη V», με καύσιμο επίσης το φυσικό αέριο, η έναρξη λειτουργίας της οποίας αναμένεται το 2015.
Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2013, υπογράφηκε η σύμβαση για την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας «Πτολεμαΐδα V», ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα της ΔΕΗ που εξασφαλίζει χαμηλό λειτουργικό κόστος, υψηλή απόδοση και περιβαλλοντική προστασία.
Για το έργο αυτό έχει εξασφαλιστεί σε σημαντικό βαθμό η χρηματοδότησή του, με δάνειο ύψους 739 εκατ. ευρώ που συνήψε η ΔΕΗ με κοινοπραξία ξένων τραπεζών και με την υποστήριξη από τον γερμανικό Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων Euler Hermes. Σημαντικού ύψους ήταν και οι επενδύσεις σε έργα ανάπτυξης και ενίσχυσης του Δικτύου Διανομής, οι οποίες το 2013 ανήλθαν σε 255 εκατ. ευρώ.

Ενισχύθηκε η ρευστότητα
Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του 2014, ολοκληρώθηκαν σημαντικές χρηματοοικονομικές συναλλαγές, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης και της ρευστότητας της εταιρείας.
• Τον Απρίλιο, υπογράφτηκε δανειακή σύμβαση ύψους 2,2 δισ. ευρώ, πενταετούς διάρκειας με τις ελληνικές τράπεζες για την αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων, επιμηκύνοντας έτσι την περίοδο αποπληρωμής μέχρι το 2019.
Η ολοκλήρωση αυτής της δανειακής σύμβασης ήταν και ο βασικός λόγος της αναβάθμισης από τη Standard & Poor’s της πιστοληπτικής ικανότητάς της ΔΕΗ κατά 3 βαθμίδες από triple C (CCC) σε Β και με σταθερές προοπτικές με το διεθνή οίκο στο σχετικό κείμενο να αποδίδει τα εύσημα στη διοίκηση της επιχείρησης για τη διαχείριση τα χρόνια της κρίσης.
• Στη συνέχεια, η ΔΕΗ προχώρησε με επιτυχία στην έκδοση Ομολογιών ύψους € 700 εκατ. στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου με συνδυασμό Ομολογιών, ύψους € 200 εκατ., τριετούς διάρκειας, και € 500 εκατ., πενταετούς διάρκειας. Η υψηλή ζήτηση για την έκδοση, η οποία έφθασε τα € 3 δισ., έξι φορές μεγαλύτερη από το αρχικό ποσό της έκδοσης που είχε ανακοινωθεί, οδήγησε στην απόφαση να αντληθούν επιπλέον € 200 εκατ. Η εν λόγω συναλλαγή αποτελεί ορόσημο για την Εταιρεία, καθώς έχουν περάσει 14 χρόνια από την τελευταία φορά που η ΔΕΗ είχε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Όλα τα παραπάνω οδηγούν στη μείωση του δανεισμού της επιχείρησης.