Το (βαρύ) τίμημα του συμβιβασμού

«Πιθανότατα να γίνουν σήμερα οι ανακοινώσεις». Στην άλλη άκρη του τηλεφώνου, Πέμπτη απόγευμα, γνωστό κυβερνητικό στέλεχος. Η ενημέρωση του κυβερνητικού εκπροσώπου έχει ολοκληρωθεί πριν από λίγο. Και όμως, στην κυβέρνηση θεωρούσαν πως είναι ένα βήμα πριν από τη συμφωνία. «Άκυρο». Ο ίδιος παράγοντας ενημερώνει σε διάστημα περίπου μιας ώρας πως ακόμα δεν βγήκε λευκός καπνός.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Και από Μάρτη καλοκαίρι, λέει ο λαός, και δεν αποκλείεται –σε πολιτικό επίπεδο πλέον– η αξιολόγηση που έχασε τον Φλεβάρη να φτάσει μέχρι το καλοκαίρι! Άλλωστε Ευρωπαίος αξιωματούχος σε πηγαδάκι το είπε ξεκάθαρα: συμφωνία θα κλείσει μόνο όταν η Ελλάδα μείνει από χρήματα.

Στην κυβέρνηση δεν δείχνουν αυτή τη στιγμή διάθεση να κάνουν πίσω έναντι του ΔΝΤ που αποτελεί και το κυρίως εμπόδιο. Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος άλλωστε στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών το ξεκαθάρισε: «Η ελληνική κυβέρνηση παραμένει σταθερή και αταλάντευτη στη θέση της ότι η ελληνική οικονομία έχει ήδη επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Έχει επίσης υπερκαλύψει τους στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων και συνεπώς δεν έχει κανένα νόημα, με βάση τους ίδιους τους αριθμούς, η συζήτηση για επιβολή επιπλέον μέτρων λιτότητας».

Επικαλέστηκε μάλιστα και τον Ευρωπαίο επίτροπο, Πιέρ Μοσκοβισί, ο οποίος:
α) Επιβεβαίωσε τα στοιχεία που αφορούν την απόδοση της οικονομίας.
β) Ξεκαθάρισε ότι βάσει αυτών πρέπει να γίνει κάθε συζήτηση.
γ) Μίλησε για την ανάγκη να εξέλθει η οικονομία από το μακρύ τούνελ της λιτότητας.

Αν και από το Μέγαρο Μαξίμου επενδύουν ακόμα στο Eurogroup της Δευτέρας, είναι κοινό μυστικό πως δεν θα πρέπει να αναμένονται εξελίξεις μιας και η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί είναι μεγάλη ενώ ο χρόνος πολύ λίγος.

Μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι τα προληπτικά μέτρα που απαιτεί το ΔΝΤ και τα οποία απορρίπτει η ελληνική πλευρά. Ως απάντηση η πλευρά των δανειστών διαρρέει σενάρια για νέα ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών οι οποίες βρίσκονται για ακόμα μια φορά στα κόκκινα, αλλά και για κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους ομόλογα τα οποία όμως απειλούν την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Οι ασφαλιστικές μέσα στους επόμενους μήνες θα πρέπει να ετοιμάσουν εκθέσεις που θα υποβάλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος σε ό,τι αφορά τις ελάχιστες κεφαλαιακές προδιαγραφές σύμφωνα με το Solvency II.

Δεν βιάζονται οι δανειστές…
Και σε κάθε περίπτωση, η παρατεταμένη αβεβαιότητα δημιουργεί κλίμα εις βάρος της ελληνικής οικονομίας. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και το επιβεβαιωμένο πια γεγονός πως οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν βιάζονται ιδιαιτέρως για το κλείσιμο της αξιολόγησης, τότε μπορεί να καταλάβει πως η χώρα οδηγείται εκ νέου σε κατάσταση ασφυξίας, με τους δανειστές να πετούν το μπαλάκι του συμβιβασμού στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Χαρακτηριστική των παραπάνω ήταν η δήλωση Ευρωπαίου αξιωματούχου, ο οποίος απέρριψε το ενδεχόμενο για έκτακτο Eurogroup σε περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία αρχές Μαρτίου, λέγοντας χαρακτηριστικά πως δεν υπάρχει κανένας λόγος για έκτακτη συνάντηση, καθώς έχουμε «πολλά Eurogroup ως το καλοκαίρι» και τον Απρίλιο και τον Μάιο και τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, ο οποίος μάλιστα Ιούλιος είναι και ο κόκκινος μήνας για την Ελλάδα η οποία θα πρέπει να καταβάλει δόση.

Από την κυβέρνηση πάλι επιμένουν πως «υπάρχουν οι προϋποθέσεις για πολιτική συμφωνία στο Eurogroup της Δευτέρας» και ότι «η ελληνική πλευρά, όπως και τα εμπλεκόμενα μέρη, εργάζεται πυρετωδώς προς αυτήν την κατεύθυνση», όμως «το ΔΝΤ θα πρέπει να επανεξετάσει τις προβλέψεις του αντιστοιχίζοντάς τες με την πραγματικότητα και τα θετικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας που υπεραποδίδει, πράγμα που επιβεβαιώνει επισήμως η Κομισιόν».

«Βασικό ζητούμενο είναι η επίτευξη μιας επί της αρχής συμφωνίας για το δημοσιονομικό μονοπάτι που πρέπει να ακολουθηθεί μετά τη λήξη του προγράμματος. Εφόσον επιτευχθεί αυτό –όπως επιβεβαιώνουν και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι– με την επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων μπορεί να κλείσει άμεσα η αξιολόγηση και σε τεχνικό επίπεδο», εκτιμούν κυβερνητικές πηγές, με μια κρίσιμη προσθήκη: «Έχει καταστεί σαφές –όπως και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις είπε– ότι τυχόν καθυστερήσεις δεν είναι προς όφελος ούτε της Ελλάδας αλλά ούτε και της Ευρώπης».

Η Αθήνα επιμένει να μεταφράζει κατά το δοκούν τις δηλώσεις των Ευρωπαίων. Και ειδικά στην περίπτωση Ντομπρόβσκις παρέβλεψε το κάλεσμά του προς όλες τις πλευρές να κάνουν «μια τελική προσπάθεια» προκειμένου να γεφυρωθούν τα χάσματα και να ολοκληρωθεί επιτυχώς η δεύτερη αξιολόγηση, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει συγκεκριμένη ημερομηνία. Μάλιστα, ξεκαθάρισε πως η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Τα μέτρα που ξορκίζει το Μαξίμου
Βασική απαίτηση των δανειστών είναι η μείωση του αφορολόγητου ορίου, κάτι που έχει αποδεχθεί επί της ουσίας η κυβέρνηση, χωρίς όμως να έχει κλειδώσει το ακριβές ποσό. Οι δανειστές όμως πιέζουν και για μειώσεις στις συντάξεις, καθώς το ποσό που εξασφαλίζεται από το αφορολόγητο δεν καλύπτει παρά τα μισά από τα έσοδα που απαιτούν.

Η Αθήνα δεν θέλει σε καμία περίπτωση να υπάρξει μείωση των συντάξεων και προτείνει παράλληλα μέτρα με το αφορολόγητο, όπως η κατάργηση φοροαπαλλαγών αλλά και μιας σειράς επιδομάτων τα οποία θα αντικατασταθούν για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα από το Εισόδημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Οι δανειστές από την πλευρά τους είναι έτοιμοι να δεχθούν ένα είδος «αντίμετρων» στα σκληρά μέτρα που καλείται να λάβει η κυβέρνηση. Υπάρχει πρόταση στο τραπέζι για έναν δημοσιονομικό χώρο ο οποίος θα οριοθετείται από την υπέρβαση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Τα ποσά αυτά μετά το 2018 η κυβέρνηση θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει είτε για τη μείωση των φόρων είτε για στήριξη της πραγματικής οικονομίας.