Μια κυβέρνηση, τρεις αντιπολιτεύσεις

Μπροστά σε ένα πολιτικό παράδοξο βρίσκεται η κυβέρνηση: είναι η πρώτη που θα υποχρεωθεί να αντιμετωπίσει όχι μία αντιπολίτευση αλλά τρεις. Την κλασική αξιωματική αντιπολίτευση, την «αντιπολίτευση» του εξωτερικού και των αγορών και φυσικά την εσωκομματική.

Γρήγορα αντανακλαστικά απαιτούνται από το σύνολο των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα βέλη των τριών αντιπολιτεύσεων που περιμένουν καρτερικά απέναντί τους.

Παραδοσιακά η κάθε κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει την αξιωματική αντιπολίτευση και κάποιες εσωκομματικές γκρίνιες. Όχι όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πρωτοτυπεί ακόμα και σε αυτόν τον τομέα.
Δεν είναι όμως το μόνο παράδοξο της τρέχουσας πολιτικής περιόδου. Ακριβώς την ίδια ώρα η κυβέρνηση έχει και ανοιχτή πρόταση για… συγκυβέρνηση ή τουλάχιστον στήριξη από Ποτάμι, Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Ακριβώς σε αυτό επενδύει, μάλιστα, το Μέγαρο Μαξίμου για μια σειρά από νομοσχέδια όπως για παράδειγμα εκείνο για την ιθαγένεια. Ο κυβερνητικός εταίρος –τουτέστιν το κόμμα των Ανεξαρτήτων Ελλήνων– θεωρείται βέβαιο πως θα αντιδράσει. Τις διαρροές όμως είναι πρόθυμοι να καλύψουν τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από το Ποτάμι.

Εκ των έσω οι πιο αιχμηρές βολές
Το χειρότερο για την κυβέρνηση είναι η εσωκομματική αντιπολίτευση που ξεκίνησε δειλά από την… ανύπαρκτη Κομμουνιστική Τάση αλλά απέκτησε σάρκα και οστά μέσω του Μανώλη Γλέζου, του Γιάννη Μηλιού και πολλών ακόμη. Και η διαδρομή εκτιμάται πως θα είναι μεγάλη μέχρι το τέλος. Άλλωστε η διαφοροποίηση και της Ζωής Κωνσταντοπούλου όσον αφορά τις τακτικές στην διαπραγμάτευση στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας δείχνει πως οι εξελίξεις θα είναι πολλές και ίσως άμεσες.
Ήδη ο ίδιος ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, άνοιξε το θέμα αντικατάστασης του Δημήτρη Βίτσα ως γραμματέα του κόμματος. Οι προθέσεις του πρωθυπουργού δεν είναι να ακυρώσει σε αυτή τη φάση έναν άνθρωπο της εμπιστοσύνης του που περιέσωσε αρκετές φορές στο παρελθόν. Το αντίθετο. Είναι να τον προστατεύσει αλλά κυρίως να εκθέσει τους αντιφρονούντες. Χαρακτηριστική είναι δήλωση του Νίκου Βούτση στην εφημερίδα «Εποχή» όπου σημειώνει πως «πρέπει να παραδεχθούμε ότι η προετοιμασία μας από το 2012 μέχρι σήμερα δεν ήταν η κατάλληλη». Και συνεχίζει ο Ν. Βούτσης λέγοντας τα εξής:
«Έπρεπε να είχαμε οργανώσει καλύτερα τη συζήτηση για το τι σημαίνει η Αριστερά στην κυβέρνηση, πόσοι συμβιβασμοί χρειάζονται να γίνουν και ποιοι είναι ανεκτοί, και πώς οργανώνουμε το πρόγραμμα και τη στελέχωση τόσο του κόμματος όσο και του κρατικού μηχανισμού. Ακόμα και τώρα αυτή τη μετάβαση πρέπει να την κάνουμε γιατί δεν μπορεί το κόμμα να μένει εκτός από όλη την πολιτική δουλειά που γίνεται στη κυβέρνηση. Πρέπει το κόμμα να μπει σε πρώτη προτεραιότητα, γιατί είναι αναγκαία η διαμόρφωση μιας νέας σχέσης με την κοινωνία». Ακριβώς αυτό θα κληθεί να κάνει ο επόμενος γραμματέας, εφόσον γίνει αποδεκτή η πρόταση του πρωθυπουργού προς την πολιτική γραμματεία.

Διαρχία
Επί της ουσίας το σχέδιο προβλέπει ούτε λίγο ούτε πολύ διαρχία, με την κυβέρνηση να κινείται αυτόνομα από το κόμμα και οι συνεννοήσεις να γίνονται μόνο σε υψηλό επίπεδο. Μια τέτοια εξέλιξη εκτιμάται πως θα περιορίσει τις αντιδράσεις ή θα υποχρεώσει τους ακραίους να διαχωρίσουν την θέση τους άπαξ και δια παντός ώστε το κόμμα να μην φθείρεται από τις εσωκομματικές γκρίνιες και η κυβέρνηση να μην χρειάζεται να απολογείται στα δικά της στελέχη.

Η «ιστορία» και τα «λάβαρα» αντιδρούν στα σχέδια
Τη μία ημέρα ο Μανώλης Γλέζος, ο άνθρωπος σύμβολο για τον χώρο της Αριστεράς, δημόσια απολογήθηκε για την ψευδαίσθηση των πολιτών στην οποία όπως λέει συνέβαλε προεκλογικά. Και την επόμενη ο Αλέξης Τσίπρας έσπευσε στο πλευρό του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος με κείμενό του ζητούσε από τον πρωθυπουργό να μην διστάσει και να προχωρήσει έξω και πέρα από μνημόνια. Και πριν προλάβουν τα φώτα να σβήσουν, ο μουσικοσυνθέτης έσπευσε να υποστηρίξει τη συγκέντρωση του ΚΚΕ της Παρασκευής στο Σύνταγμα. Το ερώτημα που πλέον τίθεται, ειδικά για την περίπτωση του Μ. Γλέζου, είναι αν γυρίζουν οριστικά την πλάτη τους στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και στον Αλ. Τσίπρα.
Οι ερμηνείες που δίνονται είναι πολλές: η πιο εύκολη είναι εκείνη που θέλει τον Μ. Γλέζο ως γνήσιο οραματιστή, να αναζητά ακόμα την ουτοπία και να μην ρίχνει ούτε σταγόνα νερού στο κρασί του. Υπάρχει, όμως, και ακόμη μία που θέλει τον ΣΥΡΙΖΑ να παίζει ένα δικό του παιχνίδι δημιουργώντας εντυπώσεις εγκλωβισμού ώστε να διεκδικήσει περισσότερα στη διαπραγμάτευση.
Σε κάθε περίπτωση, αν ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει τα λάβαρά του, εκείνα που τον έφεραν μέχρι εδώ, τότε ξεκινούν τα ουσιαστικά προβλήματα προτού καν προλάβει να κυβερνήσει.