«Βασανίζεται» η τρόικα για το ελληνικό χρέος

Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αποτελεί, όπως φαίνεται, το μεγαλύτερο πρόβλημα για την τρόικα. Κι αυτό διότι, από τη μία, η Κομισιόν (δηλαδή, η Γερμανία) δεν θέλει να ανοίξει θέμα «κουρέματος» του δημοσίου χρέους της Ελλάδας και, από την άλλη, το ΔΝΤ εκτιμά πως είναι η μοναδική λύση, προκειμένου να βρεθεί οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Και κάπου στη μέση βρίσκεται ο τρίτος της παρέας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι δύο βασικοί πυλώνες της τρόικας έχουν τεράστιες διαφορές, όπως αποδεικνύεται στην πράξη. Για παράδειγμα, η Κομισιόν διαμαρτύρεται για την αργοπορία του Ταμείου με τις ελληνικές δόσεις. Η Κομισιόν ετοιμάζει να πληρώσει την τέταρτη φετινή δόση, ενώ το ΔΝΤ έχει εκταμιεύσει μόνο την πρώτη.
Ήδη μεταξύ Κομισιόν και ΔΝΤ το κλίμα καταγράφεται ως ψυχροπολεμικό. Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά, καθώς ανάλογη ήταν η κατάσταση τον προηγούμενο Νοέμβριο. Τότε η Κομισιόν και η Μέρκελ ανάγκασαν τη Λαγκάρντ και το ΔΝΤ να υποχωρήσουν. Τώρα, όμως, με τη Μέρκελ να έχει το μυαλό της στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, τα πάντα είναι ρευστά.
Ήδη η Γαλλίδα διευθύντρια του Ταμείου με παρότρυνση της Κίνας, της Βραζιλίας και φυσικά των ΗΠΑ κρατά σκληρή γραμμή έναντι της Ε.Ε.
Γι’ αυτό και η εντολή που δόθηκε προς τους εμπειρογνώμονες είναι να καταρτίσουν τα σχέδια για την επόμενη ημέρα. Και ποια είναι η επόμενη ημέρα; Ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν θα επιτύχει το στόχο του να είναι στο 110% του ΑΕΠ το 2022.

Διαφορετικές απόψεις

Το ελληνικό χρέος δεν προκαλεί προβλήματα μόνο στις σχέσεις του Ταμείου με την Κομισιόν. Δημιουργεί και ζητήματα εντός του Διοικητικού Συμβουλίου. Οι μετριοπαθείς του ΔΝΤ θεωρούν ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθεί και η ρήτρα της απόφασης που λέει ότι εάν η Ελλάδα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους και έχει πρωτογενές πλεόνασμα, θα δικαιούται νέα ελάφρυνση του χρέους μέσω μείωσης των επιτοκίων και επιμήκυνσης ήδη υπαρχόντων δανείων.
Οι σκληροπυρηνικοί του ΔΝΤ, όμως, θεωρούν ότι ακόμα και έτσι το εγχείρημα είναι αμφίβολο και ετοιμάζονται να θέσουν ξανά στο τραπέζι το «κούρεμα» με συμμετοχή του επίσημου τομέα (OSI), χωρίς βεβαίως να συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια του Ταμείου, αλλά μόνο αυτά των κυβερνήσεων της Ε.Ε.
Ο Σεπτέμβριος θα είναι και ο μήνας-ορόσημο. Όχι μόνο λόγω εκλογών στη Γερμανία, αλλά και γιατί οι δανειστές αναμένουν τα αναθεωρημένα στοιχεία για την Ελλάδα από την Eurostat, όπου θα διαφανεί το πραγματικό έλλειμμα και χρέος και το εάν θα καταφέρουμε να κλείσουμε το 2013 με μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα. Έως τότε θα έχει φανεί εάν η ύφεση θα σταματήσει το 2014 δίνοντας όντως σάρκα και οστά στις αισιόδοξες εκτιμήσεις.
Μέχρι τότε, η γερμανική λογική είναι να γίνουν τα αδύνατα δυνατά ώστε η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές το 2014 και να αποφευχθεί η συζήτηση για κούρεμα (OSI) ή νέο πακέτο χρηματοδότησης. Κι αυτό διότι η Μέρκελ έχει διττό στόχο: Από τη μία, να κάνει επίδειξη δύναμης στην Ευρώπη ότι η συνταγή είναι άκρως επιτυχημένη και, από την άλλη, στο εσωτερικό μέτωπο, όπου θα δείξει στους ψηφοφόρους της πως αυτή μπορεί να εγγυηθεί τον ηγεμονικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη.
Ήδη βιώνουμε το φούσκωμα των προσδοκιών από την καλή πορεία επιμέρους δεικτών της οικονομίας, παρά το γεγονός ότι οι «σκληροί» δείκτες παραμένουν αρνητικοί. Υπάρχουν βεβαίως και φωνές εντός Ευρωζώνης που προειδοποιούν ότι εάν ξεφουσκώσουν οι προσδοκίες, τον Οκτώβριο η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με νέες «πρωτότυπες» αποφάσεις που θα έχουν μεν ως βάση τη συμφωνία του Νοεμβρίου, δεν θα περιέχουν όμως πρόνοιες για άλλη χρηματοδότηση ή OSI καθώς η Γερμανία θα παραμείνει κάθετα αντίθετη.
Προς το παρόν, το crash test για τον προϋπολογισμό αναμένεται τον Ιούλιο με τη μεγάλη αξιολόγηση, η οποία όμως μπορεί να γίνει και… αυγουστιάτικα λόγω των γνωστών καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση της προηγούμενης.

Κρατικοποιήθηκε…

Τα δύο τελευταία χρόνια το ελληνικό δημόσιο χρέος άλλαξε δίκαιο αναφοράς και σε μεγάλο βαθμό έχει κρατικοποιηθεί. Αναλυτικά, στα τέλη του 2012 το ελληνικό δημόσιο χρέος χρωστούσε στον Μηχανισμό Στήριξης 183,128 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 61,2% του ελληνικού χρέους. Τώρα πλέον το ποσοστό αυτό αυξήθηκε, καθώς προστέθηκαν άλλα 18,2 δισ. ευρώ, μέχρι να συμπληρωθούν τα 52,5 δισ. ευρώ της γνωστής μεγάλης δόσης. Μετά τον Μηχανισμό Στήριξης, ο επόμενος σε σημασία «μέτοχος» του ελληνικού χρέους αναδεικνύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Κατέχει 44.700 εκατ. ευρώ ελληνικά ομόλογα, που αντιστοιχούν σε 14,9% του συνόλου του ελληνικού χρέους και στο μεγαλύτερο μέρος τους λήγουν το 2020.
Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι ιδιώτες ομολογιούχοι-κάτοχοι ελληνικού χρέους, με υπό την κατοχή τους ομόλογα ύψους 35,2 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 29.700 εκατ. ευρώ είναι ομόλογα σε αγγλικό δίκαιο, τα οποία αντικατέστησαν τα παλαιά ομόλογα σε ελληνικό δίκαιο μέσα από τη διαδικασία του «κουρέματος» (PSI). Τα υπόλοιπα 5.500 εκατ. ευρώ είναι ομόλογα που είχαν εκδοθεί εξαρχής σε αγγλικό δίκαιο με «θηριώδεις» ρήτρες εξασφάλισης των κατόχων τους. Γι’ αυτό και οι κάτοχοί τους δεν δέχτηκαν να μπουν στη διαδικασία του «κουρέματος».

ΣΕΒ: Στο χέρι μας να «κουρευτεί» εκ νέου το ελληνικό χρέος

Στην προοπτική για νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, στην ετήσια γενική συνέλευση του Συνδέσμου.
«Θα περάσουμε τον κάβο αν εκτελεστεί σωστά ο προϋπολογισμός και εμφανίσουμε ένα, έστω και λογιστικό, πρωτογενές πλεόνασμα. Γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω μείωση του διακρατικού δημόσιου χρέους μας», ανέφερε συγκεκριμένα. Πρόσθεσε όμως ότι η επίτευξη των στόχων αυτών κάθε άλλο παρά εύκολη θα είναι.
«Τέσσερα χρόνια τώρα ζούμε για τη δόση με τίμημα τις θυσίες του λαού μας. Εκείνο, όμως, που δεν λέγεται σήμερα είναι ότι: Δόσεις, τέλος. Δεν θα έρθουν, από εδώ και πέρα, άλλα δανεικά για μισθούς, συντάξεις και δημόσια ελλείμματα. Μόνοι μας πρέπει να τα βγάλουμε πέρα. Τα ευρωπαϊκά μνημόνια έκλεισαν τον κύκλο τους. Χρειαζόμαστε τώρα ένα εθνικό μνημόνιο ανασυγκρότησης και ανάπτυξης για να ξαναδούμε άσπρη μέρα», τόνισε ο επικεφαλής του ΣΕΒ.

Του Μιχάλη Κωτσάκου