Δύο «αγκάθια» και ένα «ρόδο» στο Κυπριακό

Ο νέος κύκλος επαφών που ανοίγει αύριο Κυριακή 20 Νοεμβρίου στη Γενεύη της Ελβετίας, ανάμεσα στον Νίκο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί, είναι αρκετά πιθανό –σύμφωνα με τον ΟΗΕ– να οδηγήσει στην οριστικοποίηση μιας συμφωνίας για το εδαφικό ζήτημα.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Ίσως για πρώτη φορά δίδεται η ευκαιρία για επί της ουσίας συζήτηση επί χάρτου, και καλά πληροφορημένες πηγές εκτιμούν ότι η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σε θέματα που αφορούν αμιγώς τις δύο κυπριακές κοινότητες μπορεί να τοποθετηθεί χρονικά έως το τέλος του 2016. Γι’ αυτό, άλλωστε, εκτιμάται πως η διμερή διαπραγμάτευση δεν θα περιοριστεί στο διήμερο 20-21 Νοεμβρίου αλλά θα παραταθεί από μία έως και τρεις ημέρες. Την ουσιαστική πρόοδο που σημειώθηκε στις διαβουλεύσεις του Μοντ Πελεράν επιβεβαίωσε και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας για «γενναίες αποφάσεις» και «προσήλωση στις αρχές», κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Θετικό ήταν και το μήνυμα που επεχείρησε να στείλει και ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος σε αποστροφή του λόγου του τόνισε ότι «τα καλά νέα είναι ότι έχουμε δύο ηγέτες προσηλωμένους στην εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης. Εάν οι απόψεις και οι σκέψεις τους συναντηθούν, τότε θα μπορούσαμε να στηρίξουμε αυτή τη συμφωνία όλοι».

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί ώστε να μιλήσει κανείς για λύση είναι μεγάλος και κακοτράχαλος, ενώ δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι ανατροπές καραδοκούν σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ασφαλείας και εγγυήσεων που θα τεθούν επί τάπητος στην πολυμερή διάσκεψη που θα συμμετάσχουν τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ο κ. Αναστασιάδης –όταν ρωτήθηκε για τις πολύ σοβαρές διαφορές που υπάρχουν σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ασφαλείας– έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι «κακή λύση» ισοδυναμεί με «μη λύση». Ανάλογη διαπίστωση έκανε και ο Αλέξης Τσίπρας, με τον πρωθυπουργό να δηλώνει ότι «στο Κυπριακό, δεν μπορεί να θεωρείται τίποτε συμπεφωνημένο έως ότου συμφωνηθούν τα πάντα».

Το… μπαλάκι στην Αθήνα
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας αδυνατεί να κρύψει τη χαρά της γιατί πέτυχε την περαιτέρω διεθνή αναβάθμιση του ψευδοκράτους, δημιουργώντας εικόνα συνιστώσας πολιτείας, που μπορεί ακόμη και να προωθήσει στην παγκόσμια κοινότητα το αίτημα για αναγνώριση τουρκοκυπριακού κράτους! Ταυτόχρονα, η Άγκυρα επιχειρεί να μεταφέρει την πίεση στην Αθήνα, για εκτροπή της διαδικασίας –πριν καν υπάρξει συμφωνία για το εδαφικό- σε μια Πενταμερή Διάσκεψη που θα συγκληθεί στα τυφλά. Ο νέος εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χουσεΐν Μουφτούογλου, δήλωσε ότι αυτή είναι η «τελευταία ευκαιρία» για το Κυπριακό και ζήτησε τη σύγκληση της πενταμερούς διάσκεψης που θα περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Τουρκία και τον ΟΗΕ. Μία πρόταση που, όπως προαναφέραμε, έχει ως στόχο να εξισώσει το ψευδοκράτος με την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ ταυτόχρονα αποκλείει από την όλη διαδικασία την Ευρωπαϊκή Ένωση – μέλος της οποίας είναι η Κύπρος.

Ενημέρωση σε Ομπάμα
Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις που είχαν με τον απερχόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τόσο ο Προκόπης Παυλόπουλος όσο και ο Αλέξης Τσίπρας διατύπωσαν τις δύο βασικές θέσεις της Ελλάδας, οι οποίες συνοψίζονται στην απόρριψη της ιδέας διατήρησης τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και την κατάργηση του «αναχρονιστικού», όπως περιγράφεται, συστήματος των εγγυήσεων. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια για υπέρβαση της συγκεκριμένης διαφοράς ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία θα παίξει αν παραμείνει στο τραπέζι η θέση που διατυπώθηκε από την αμερικανική πλευρά τον περασμένο Σεπτέμβριο (κατά τη συνάντηση των κ.κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν περί δημιουργίας δύο ακόμη στρατιωτικών βάσεων στην Κύπρο) και αφορούσε τη δημιουργία μίας τουρκικής και μίας ελληνικής στρατιωτικής βάσης στο νησί.

Και επειδή η… πρεμούρα που επιδεικνύουν Τουρκία, ψευδοκράτος και ΟΗΕ για επίλυση του Κυπριακού σχετίζεται με την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που υπάρχουν στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τη στάση που θα κρατήσουν οι ΗΠΑ απέναντι στο αίτημα του Μουσταφά Ακιντζί για τους υδρογονάνθρακες. Τι ζητά ο Τουρκοκύπριος ηγέτης; Είτε τη διακοπή των ερευνών που κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία, είτε τον διαμοιρασμό των εσόδων όταν επιτευχθεί λύση.