Εβδομάδα τελικών συμφωνιών

Η Άνγκελα Μέρκελ συμβούλευσε, όπως αναφέρουν πηγές της Κομισιόν, τον Αντώνη Σαμαρά να βιαστεί να κλείσει όλα τα θέματα με την τρόικα πριν η Ελλάδα αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου του 2014. Έτσι, οι μηχανές πλέον κινούνται με γοργούς ρυθμούς έχοντας ως ορόσημο την 9η Δεκεμβρίου, ημέρα διεξαγωγής του Eurogroup.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Τι σημαίνει το παραπάνω; Ότι οι επικεφαλής της τρόικας επιστρέφουν στην Αθήνα την Κυριακή (εάν τελικά επαληθευτεί το σενάριο που όλοι γνωρίζουν στο Οικονομικών). Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό, η πρώτη εβδομάδα του τελευταίου μήνα του χρόνου αναμένεται πολύ έντονη, καθώς η μία συνάντηση θα διαδέχεται την άλλη, ενώ για το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου είναι προγραμματισμένη η ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό του 2014, προκειμένου στη συνεδρίαση του Eurogroup ο Γιάννης Στουρνάρας να έχει επιπλέον όπλα στη φαρέτρα του, πέραν του πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο επί της ουσίας έχει αποδεχθεί η Γερμανία.

Το δίδυμο Μέρκελ-Σόιμπλε επιθυμεί να έχει κλείσει, στο μεγαλύτερο κομμάτι τουλάχιστον, η διαπραγμάτευση με την τρόικα φέτος και να μη μείνουν σημαντικές εκκρεμότητες για τον Ιανουάριο, όταν η Ελλάδα θα έχει αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. Σαφές είναι επίσης ότι οι καυτές πατάτες για την ελληνική πλευρά βρίσκονται στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ενώ φαίνεται να έχουν φύγει από το τραπέζι πιθανές παρεμβάσεις στις συντάξεις –οι οποίες έπαιζαν αρχικά δυνατά– ακόμα και στα ευγενή ταμεία, με εξαίρεση ψηφισμένα μέτρα για τα εφάπαξ και τις επικουρικές. Εξάλλου, από μόνα τους τα ευγενή ταμεία προχωρούν σε περικοπές των συντάξεων, με τον ΕΔΟΕΑΠ να σέρνει τον χορό ανακοινώνοντας μειώσεις μέχρι και 25% από την 1η Ιανουαρίου.

Μέχρι να φύγει η τρόικα βέβαια, όρκο δεν μπορεί να πάρει κανείς, αν και η ελληνική πλευρά σε κάθε τόνο έχει διαβεβαιώσει ότι δεν θα υπάρξουν περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, ενώ πλέον και ο Πόουλ Τόμσεν βάζει σε πρώτο πλάνο τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. «Η Ελλάδα θα χρειαστεί να λάβει νέα μέτρα την περίοδο 2014-16, όχι οριζόντια, αλλά στοχευμένα, ώστε να μην πληγούν οι πιο αδύναμες ομάδες του πληθυσμού», είπε σε συνέντευξή του σε ελληνική εφημερίδα ο Δανός εκπρόσωπος του ΔΝΤ, ο οποίος εξακολουθεί να εμμένει στο θέμα των πλειστηριασμών, στις απολύσεις στο Δημόσιο, αλλά και στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν παραμένει καυτό το θέμα του δημοσιονομικού κενού του 2014, αλλά και του 2015, για το οποίο η ελληνική πλευρά θα καταθέσει προτάσεις τις επόμενες ημέρες, πάντα με βάση τη στρατηγική «όχι μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις».

Πλειστηριασμοί

Ακόμα και ο βλοσυρός και αλαζόνας στη συμπεριφορά του Π. Τόμσεν παραδέχεται ότι το θέμα των πλειστηριασμών είναι πολύ δύσκολη εξίσωση. Οι δανειστές ωστόσο φαίνονται έτοιμοι να συζητήσουν τη διατήρηση, υπό προϋποθέσεις, του παγώματος των πλειστηριασμών για κάποιες κατηγορίες δανειοληπτών. Πάντως το μέτρο δεν θα είναι οριζόντιο, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες. Ο ίδιος είχε επισημάνει ότι το σημαντικό στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα είναι να θεσπιστεί ένα δίχτυ ασφαλείας για τους οφειλέτες και να μην υπάρξει νέα γενιά επισφαλών δανείων.

Αυτές οι δηλώσεις αφήνουν παραθυράκι σε ενδεχόμενη μερική και υπό προϋποθέσεις παράταση του παγώματος των πλειστηριασμών για το 2014, ακόμη και πέρα από αυτό. Βέβαια, οποιαδήποτε τέτοια κίνηση θα αφορά, όπως είχε διευκρινίσει, μόνο όσους αποδεδειγμένα αδυνατούν να πληρώσουν και όχι αυτούς που εκμεταλλεύονται τον νόμο, παρ’ ότι μπορούν να πληρώσουν.

Η τρόικα και η ελληνική πλευρά φαίνεται πως έχουν βρει έναν κώδικα επικοινωνίας ώστε να υπάρξει συμφωνία. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η συζήτηση μεταξύ της τρόικας και της ελληνικής πλευράς επικεντρώνεται στην προστασία από τον πλειστηριασμό της κύριας κατοικίας όσων δανειοληπτών έχουν παροδική αδυναμία πληρωμής και η αντικειμενική αξία αυτής είναι κάτω από 200.000 ευρώ, αν και ενδέχεται η μπίλια για την αντικειμενική αξία να κάτσει στις 150.000 ευρώ.

Βέβαια, εκτός από την αδυναμία πληρωμής, δύο ακόμη κριτήρια που θα ληφθούν υπ’ όψιν είναι το εισόδημα και η περιουσία του δανειολήπτη, και αυτά αναμένεται να καθοριστούν μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου. Την ίδια ώρα, δεδομένη πρέπει να θεωρείται η κατάργηση της ρύθμισης Παπαθανασίου που προέβλεπε απαγόρευση των πλειστηριασμών για το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη για οφειλές έως 200.000 ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες παροχής πιστώσεων.

Οι συντάξεις

Στα φανερά, ήδη συμφωνημένα και κατά πολλούς προεξοφλημένα μέτρα που δεν προβλέπονται στον προϋπολογισμό, ή το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας αλλά στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για το οποίο οι δανειστές πιέζουν να εφαρμοστεί μέχρι κεραίας, περιλαμβάνονται οι μειώσεις σε επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ.

Ήδη, το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης προχώρησε στο πρώτο μεγάλο βήμα προς τις περικοπές, περνώντας την περασμένη εβδομάδα τον Ενιαίο Κανονισμό Λειτουργίας του Ταμείου. Μένει να ολοκληρωθεί και η αναλογιστική μελέτη που έχει παραγγείλει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, στην Εθνική Αναλογιστική Αρχή, για να οριστικοποιηθούν οι περικοπές.

Οι ανατροπές αναμένονται μεσοσταθμικά στο -25%. Οι νέες μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις προσδιορίζονται στα μέσα του 2014, καθώς ο νέος κανονισμός αλλάζει τον τρόπο υπολογισμού για τους νέους συνταξιούχους.

Το συνολικό ποσό των επικουρικών συντάξεων που θα καταβάλλεται κάθε χρόνο δεν θα υπερβαίνει το ποσόν των εισφορών που θα έχει λάβει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης κατά τον προηγούμενο χρόνο.

Εν τω μεταξύ, εισηγήσεις για περικοπές της τάξης του 3,5% στις συντάξεις όσων συνταξιούχων έχουν δικαιωθεί εφάπαξ βοηθήματος και οι οποίοι προέρχονται από τα λεγόμενα «ευγενή» ταμεία, δηλαδή πρώην ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΟΣΕ, πρώην Ολυμπιακή Αεροπορία) δέχεται το υπουργείο Εργασίας για να διασωθεί το Ταμείο Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων.

Παράλληλα, εξετάζονται σενάρια σύμφωνα με τα οποία η μείωση του εφάπαξ θα είναι αναλογική, με βάση συντελεστή 4, 8 ή και 10 ετών προκειμένου στο διάστημα αυτό να συνυπολογιστούν και οι υποχρεώσεις 900 εκατ. ευρώ για την πληρωμή 40.000 αιτήσεων που είναι σε λίστα αναμονής από τα μέσα του 2012 και εντός του 2013.