«Φοβόμαστε για τη ζωή μας στο “Μανχάταν” της Δ. Αττικής»

«Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες, ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο, τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες και το καινούργιο πάν’ να δουν διυλιστήριο», έγραφε ο Νίκος Γκάτσος και μελοποιούσε ο Μάνος Χατζιδάκις προφητικά πριν αρκετά χρόνια.

Τώρα στην περιοχή όπου βρίσκονται και οι εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ., τις οποίες υπονοούσαν οι καλλιτέχνες, κανείς δεν πηγαίνει πλέον για να φωτογραφίσει το όμορφο τοπίο, να κάνει μπάνιο ή να αναπνεύσει καθαρό αέρα. Μόνο οι ντόπιοι έχουν απομείνει να υπομένουν τη μολυσμένη ατμόσφαιρα και την ηχορρύπανση που αρκετές φορές τούς δημιουργεί αναπνευστικά προβλήματα και τους «σπάει» τα αφτιά.

Του Γιάννη Συμεωνίδη

Οι πιο «προνομιούχοι» είναι όσοι μένουν στις εργατικές κατοικίες της Μάνδρας, οι οποίοι βρίσκονται πλησιέστερα από κάθε άλλον στο διυλιστήριο των ΕΛ.ΠΕ., και δεν χρειάζονται ξενόφερτους ειδικούς για να τους ενημερώσουν για το πόσο επικίνδυνος είναι ο αέρας που αναπνέουν. Και να σκεφτεί κανείς πως σε απόσταση ούτε καν χιλιομέτρου από τις εγκαταστάσεις της εταιρείας βρίσκονται σχολεία, παιδικές χαρές, κλειστό γυμναστήριο, ακόμα και το δημοτικό στάδιο της Ελευσίνας.

Η «Α» επισκέφθηκε την περιοχή, μύρισε το θειάφι στον αέρα της και έδωσε τον λόγο στους κατοίκους που αναγκάζονται να το οσφραίνονται στην καθημερινότητά τους. Το παράπονό τους ήταν κοινό: «Κανείς δεν μας ακούει. Βρισκόμαστε στα σύνορα Μάνδρας κι Ελευσίνας, άλλοι ψηφίζουν στον ένα δήμο κι άλλοι στον άλλο και το αποτέλεσμα είναι να μη μας υπολογίζουν». Κι όμως, αρκετοί από τους περίπου 2.500 κατοίκους μένουν από τη δεκαετία τού ’50 στις εργατικές κατοικίες –πολυκατοικίες και μονοκατοικίες–, στις οποίες έχουν δει να μεγαλώνουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους.

«Φοβόμαστε για τη ζωή μας, όχι μόνο λόγω των ρύπων και της έντονης βοής που έρχονται από το διυλιστήριο αλλά και από τις εκρήξεις που κατά καιρούς ακούμε και δεν ξέρουμε τι είναι. Ειδικά όταν γίνονταν οι δοκιμές για τις νέες Μονάδες, που μας επιβαρύνουν περισσότερο από τις παλιές, πήγαινε να σπάσει το κεφάλι μας. Τα παιδιά αισθάνονται κούραση το απόγευμα μολονότι κοιμούνται το μεσημέρι. Η χειρότερη εποχή είναι το καλοκαίρι, όταν δε φυσά κι αναγκαστικώς λόγω της ζέστης ανοίγουμε τα παράθυρα. Τα βράδια, εξάλλου, από την έντονη ρύπανση και το δυνατό φωτισμό μοιάζουμε περισσότερο με το Μανχάταν», μας αναφέρει χαρακτηριστικώς κάτοικος, την ίδια ώρα που συντοπίτης του προσθέτει πως όταν ανοίγει το κατάστημά του το πρωί νομίζει πως έχει αφήσει το γκάζι ανοιχτό…

Στην περιοχή δραστηριοποιείται ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Εργατικών Κατοικιών Μάνδρας «Νέα Ελβετία», ευφημισμός τον οποίο είχε πρωτοεισάγει ο Γιάννης Λάτσης, ο Όμιλος του οποίου υπήρξε ιδρυτής κατέχει σήμερα το 42,6% των μετοχών των ΕΛ.ΠΕ. Οι υπεύθυνοί του δεν στέκονται μόνο στην καταγγελία τής υποβάθμισης της περιοχής τους, αλλά ζητούν από τις τοπικές Αρχές κι από τα ΕΛ.ΠΕ. να συνεισφέρουν για παράδειγμα στη βελτίωση των δρόμων, που είναι γεμάτοι λακκούβες, στη δημιουργία παιδικών χαρών, στις οποίες να μην κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητα των ανηλίκων όπως συμβαίνει σήμερα, στο να προχωρήσουν δενδροφυτεύσεις, ώστε να επανέλθει η ισορροπία μεταξύ τσιμέντου και χαμένου πρασίνου, καθώς και να τους επιτραπεί να λάβουν δείγματα για ανάλυση από τις νέες Μονάδες.

Τα ΕΛ.ΠΕ., πάντως, διαβεβαιώνουν τους κατοίκους, όπως έχουν απαντήσει και στην «Α», πως δεν υφίσταται θέμα ρύπανσης…

 Επιθεωρητές Περιβάλλοντος: πρόστιμα-«χάδια» την τελευταία 10ετία

Η «Α» είχε ζητήσει αναλυτική ενημέρωση από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) Τομέα Νοτίου Ελλάδος για τις Βεβαιώσεις Παραβάσεων και τις Εισηγήσεις Επιβολής Προστίμων κατόπιν ελέγχων της στις εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ. στην περιοχή τής Ελευσίνας. Από αυτή προκύπτει ότι από το 2005 έως και σήμερα έχουν επιβληθεί συνολικά πρόστιμα του «αστρονομικού» ύψους των 369.500 ευρώ, τα οποία κατανέμονται ως εξής: το 2005 το ποσό των 170.100 ευρώ, 104.000 ευρώ το 2008, τρία χρόνια αργότερα δηλαδή, και 95.400 ευρώ το 2010, από το οποίο έχουν περάσει τέσσερα έτη.

Τα πιο πρόσφατα πρόστιμα έχουν να κάνουν με παραβάσεις που αφορούσαν τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων χωρίς σχετική άδεια, καθώς κι ελλιπή παρακολούθηση υγρών αποβλήτων. Συγκεκριμένα, στην Πράξη Βεβαίωσης της Παράβασης οι Επιθεωρητές επεσήμαναν πως η εταιρεία ουδέποτε εφοδιάστηκε με οριστική άδεια διάθεσης υγρών αποβλήτων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, και πως τα ΕΛ.ΠΕ. οφείλουν να εφοδιαστούν με νέα άδεια διάθεσης όλων των ρευμάτων υγρών αποβλήτων τού διυλιστηρίου. «Συνεπώς ο ισχυρισμός τής εταιρείας ότι έκανε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου έγκαιρα να είναι σύννομη με τις επιταγές τής διοίκησης δεν ευσταθεί», αναφέρεται στην ίδια Βεβαίωση. Οι Επιθεωρητές σημείωσαν, επίσης, πως δεν γινόταν παρακολούθηση της ποιότητας των προς διάθεση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων τής Μονάδας (με μηνιαίες μετρήσεις) ως προς τα TDS (ολικά διαλυμένα στερεά), το νικέλιο, τον ψευδάργυρο και το σύνολο των τοξικών μετάλλων.

Επιβεβαιώνεται, εξάλλου, πρόσφατο ρεπορτάζ τής «Α» σύμφωνα με το οποίο στις 10 Δεκεμβρίου 2013 διενεργήθηκε αυτοψία από Επιθεωρητές Περιβάλλοντος της ΕΥΕΠ στις εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ. στην Ελευσίνα. Η διαδικασία ελέγχου βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη…

Στον κόσμο του το ΥΠΕΚΑ

Ίσως έφτασε, εξάλλου, η ώρα το υπουργείο Περιβάλλοντος κι ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Σταύρος Καλαφάτης να αναρωτηθούν αν είναι υπερήφανοι γι’ αυτές τις επιδόσεις των Επιθεωρητών και τι πράττουν για να τις βελτιώσουν. Το ίδιο ισχύει και για τον Γενικό Επιθεωρητή Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ Παναγιώτη Μέρκο, ο οποίος σε πρόσφατες δηλώσεις του στην «Α» βαυκαλιζόταν εμμέσως πλην σαφώς τον απηνή διώκτη των περιβαλλοντικών παραβάσεων των ΕΛ.ΠΕ., μιλώντας για τα πρόστιμα που τους έχουν επιβληθεί, χωρίς όμως να προσθέτει πως αν το υπουργείο απευθυνθεί με αναφορά του στον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος οι σχετικές διαδικασίες ελέγχου μπορούν να κινηθούν τάχιστα…

 Ατυχημάτων συνέχεια…

Δεν έχει περάσει ούτε μήνας από τότε που έγραφε η «Α» (4/1, φύλλο 608) για τα συχνά ατυχήματα ακόμα και στις νέες εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ., όπως αυτό που συνέβη στη Μονάδα 32 τον περασμένο Ιούνιο. Τότε είχε τραυματιστεί σοβαρά ένας εργαζόμενος στο πρόσωπο, στον λαιμό και στα χέρια. Το προειδοποιητικό καμπανάκι, ωστόσο, που «χτύπησε» η εφημερίδα μας φαίνεται πως δεν εισακούστηκε, αν λάβουμε υπόψη το νέο ατύχημα που σημειώθηκε στην ίδια Μονάδα την προηγούμενη εβδομάδα.

Συγκεκριμένα, τραυματίστηκαν τρεις εργαζόμενοι των ΕΛ.ΠΕ. στην Ελευσίνα, κατά την προσπάθειά τους να σβήσουν φωτιά που ξέσπασε στις νέες μονάδες τής εταιρείας. Η φωτιά προκλήθηκε από διαρροή εύφλεκτου υλικού σε βάνα στη γραμμή τροφοδοσίας, με αποτέλεσμα να «ποτιστούν» οι μονώσεις και να γίνει ανάφλεξη. Η πυρκαγιά κατασβέστηκε με την επέμβαση εργαζομένων, οι οποίοι διακομίστηκαν με αναπνευστικά προβλήματα στο Αττικό Νοσοκομείο.

Με αφορμή το πιο πρόσφατο περιστατικό, μερίδα εργαζομένων, εκείνοι δηλαδή που δεν θεωρούνται πως είναι τα «καλά παιδιά» τής διοίκησης Γιάννη Κωστόπουλου, θέτουν ορισμένα σοβαρά όσο και ανεπίλυτα μέχρι στιγμής ζητήματα:

# Έλλειψη προσωπικού: οι εργαζόμενοι δουλεύουν εξοντωτικά ωράρια. Τα 12ωρα προκαλούν κούραση και κίνδυνο ατυχημάτων.

# Χαλαρώνει όλο και περισσότερο η εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας και μεγεθύνεται η έλλειψη στοιχειωδών υλικών, εργαλείων κι ανταλλακτικών.

# Καθυστερούν εργασίες συντήρησης.

# Εντείνεται η «εργολαβοποίηση», με στόχο την αντικατάσταση της μόνιμης και σταθερής δουλειάς από φτηνούς εργαζόμενους χωρίς δικαιώματα.

# Η ευθύνη των εργασιών με τις νέες άδειες μετατίθεται στους χειριστές πεδίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι χαρακτηριστική η ανακοίνωση του Αγωνιστικού Μετώπου Εργαζομένων στα ΕΛ.ΠΕ., το οποίο επισημαίνει πως σε ένα επικίνδυνο και εν δυνάμει εκρηκτικό περιβάλλον, όπως τα διυλιστήρια, η εταιρεία οφείλει να λιγοστεύει τις πιθανότητες για μια φωτιά: «Σε αντίθεση, κυνηγώντας το μέγιστο κέρδος γι’ αυτήν, προχωρά στην εντατικοποίηση της εργασίας, την καταστρατήγηση μέτρων ασφαλείας και τη μείωση προσωπικού»…