H… σούπερ μάχη των super market

Εδραιώνουν τη θέση τους στο εμπόριο οι μεγάλοι λιανεμπορικοί όμιλοι σε Αθήνα και περιφέρεια, είτε με άνοιγμα νέων καταστημάτων, είτε με εξαγορά ανταγωνιστικών αλυσίδων. Παράλληλα με την ενδυνάμωση τους, συγκεντρώνοντας τζίρο και μερίδια αδυνατούν όλο και περισσότερο τους «μικρούς παίκτες», οι οποίοι αδυνατούν να αντέξουν στην ύφεση.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Ήδη ο χάρτης έχει αρχίσει να διαφοροποιείται αισθητά και οι τρεις κορυφαίοι όμιλοι (Μαρινόπουλος-Σκλαβενίτης-ΑΒ Βασιλόπουλος) μέσα από τις εξαγορές εκατοντάδων καταστημάτων που έχουν γίνει την τελευταία διετία (μόνο το 2014 μεταβιβάστηκαν 241 καταστήματα και επτά λιανεμπορικές αλυσίδες). Τι περιμένουμε για την συνέχεια; Σύμφωνα με τα στελέχη, η επόμενη διετία αναμένεται να είναι ακόμη πιο «σκληρή» με ισχυρότερες τάσεις συγκέντρωσης στην αγορά.
Ενώ τα σούπερ μάρκετ έχουν πληγεί λιγότερο από την ύφεση συγκριτικά με άλλους επιχειρηματικούς κλάδους, εντούτοις οι κινήσεις συγκέντρωσης στον κλάδο είναι συνεχείς και εντεινόμενες και εξελίσσονται παράλληλα με τα μεγάλα επενδυτικά προγράμματα επέκτασης των μεγάλων αλυσίδων που αθροιστικά ανέρχονται σε 200-300 εκατ. ευρώ ετησίως.
Για πρώτη φορά φέτος οι τρεις μεγαλύτεροι παίκτες που έχουν αναδυθεί από την κρίση και ειδικότερα ο όμιλος Μαρινόπουλου με τα Carrefour, η ΑΒ Βασιλόπουλος της Delhaize και ο όμιλος Σκλαβενίτη (που κινείται με ιδιαίτερη «επιθετικότητα» εξαγοράζοντας την αλυσίδα Βερόπουλος), θα αθροίζουν τζίρο άνω των 6 δισ. ευρώ, ελέγχοντας ο καθένας από περίπου 20% της αγοράς. Αυτή η υπερσυσσώρευση τζίρου στα ταμεία των τριών μεγαλύτερων παικτών είναι πρωτόγνωρη για την Ελλάδα και έρχεται ως αποτέλεσμα της ισχυροποίησης των μεγάλων ομίλων μετά τον εξοβελισμό ή την αποχώρηση ξένων και εγχώριων αλυσίδων τα τελευταία χρόνια, αλλά και της αυτόνομης ανάπτυξης μέσα από την δημιουργία νέων καταστημάτων. Μόνο μέσα από τις εξαγορές και τις συνεργασίες franchising των τριών μεγάλων της αγοράς, εκτιμάται ότι έχουν αλλάξει «ιδιοκτήτη» περίπου 270 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα και κυρίως σε νησιωτικές περιοχές της χώρας, μετακινώντας ένα τζίρο άνω του μισού δις. ευρώ προς τα ταμεία τους.
Τα στοιχεία της εταιρείας IRI για το πόσο έχει αλλάξει ο χάρτης των σούπερ μάρκετ μέσα στην κρίση είναι ενδεικτικά: Την τετραετία 2010-2013 έκλεισαν 280 καταστήματα σούπερ μάρκετ και υπερ-μάρκετ με τον συνολικό αριθμό τους στην αγορά να μειώνεται από 2.520 σε 2.440. Παράλληλα τα εκπτωτικά καταστήματα μειώθηκαν από 515 το 2010 σε 207 το 2013, ενώ ο αριθμός των μίνι μάρκετ μειώθηκε κατά 1.352 καταστήματα, παρότι αρκετά από αυτά φαίνεται πως αντικαταστάθηκαν από «καταστήματα ευκολίας» των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ.

Πρωταθλητής ο Μαρινόπουλος
Μέχρι σήμερα «πρωταθλητής» στις συμφωνίες προσθήκης νέων καταστημάτων είναι ο όμιλος Μαρινόπουλου που έχει προσθέσει περί τα 185 καταστήματα στο δίκτυό της με τις συμφωνίες δικαιόχρησης με την Karipidis για την βορειοελλαδική αλυσίδα Αρβανιτίδης (149 καταστήματα), την Elite Αριάδνη (7 καταστήματα), την εξαγορά 10 καταστημάτων από τις αλυσίδες Μαρκέτα, Παλαμάρης και Τοξότης, και τη συμφωνία ένταξης άλλων 18 καταστημάτων της Κρόνος υπό το σήμα Carrefour.
Πάνω από 15 καταστήματα έχει προσθέσει στο δίκτυό του τα τελευταία χρόνια ο όμιλος ΑΒ Βασιλόπουλος, αφήνοντας παράλληλα ανοιχτό το ενδεχόμενο υλοποίησης μεγαλύτερων εξαγορών σε επίπεδο αλυσίδων, ανάλογα με τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν στην αγορά. Ο όμιλος αριθμεί σήμερα 305 καταστήματα ωστόσο εστιάζει κυρίως στην αυτόνομη ανάπτυξη, προγραμματίζοντας να προσθέσει περί τα 25 νέα καταστήματα μέσα στο 2015.
Την ανάπτυξη μέσω εξαγορών έχει επιλέξει ο όμιλος Σκλαβενίτη, ο οποίος εξελίσσεται στον μεγαλύτερο αγοραστή αλυσίδων σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα με αποτέλεσμα το δίκτυό του να αναπτύσσεται ταχύτατα. Το τελευταίο διάστημα απέκτησε την Makro Cash & Carry (12 καταστήματα) από την γερμανική Metro Group που αποχώρησε από την Ελλάδα, το 60% της Χαλκιαδάκης στην Κρήτη που εξαγόρασε από τον όμιλο Βερόπουλου (38 καταστήματα), ενώ παλαιότερα είχε προχωρήσει σε συμβάσεις μίσθωσης 18 καταστημάτων με τις Extra – Πρώτα και Φθηνά, Δούκας, Μπαλάσκας κ.α
Και η τελευταία επιτυχία του Σκλαβενίτη είναι η εξαγορά του 60% της Βερόπουλος, που αριθμεί 185 καταστήματα (91 στην περιφέρεια και άλλα 94 στην Αττική). Έτσι η Σκλαβενίτης αναδεικνύεται σε ισότιμο παίκτη της αγοράς με προσδοκώμενο τζίρο άνω των 2 δισ. ευρώ και ένα δίκτυο που θα φτάνει τα 295-300 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.