Καλοκαίρι του 2015 «μυρίζει» ο Ιανουάριος

Συνθήκες καύσωνα καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση με την αλλαγή του 2017. Τόσο εντός των συνόρων όσο και εκτός, η μάχη για τους εκλεκτούς του Αλέξη Τσίπρα θα κορυφωθεί με μόνο ένα στοίχημα: όλα να τελειώσουν υπέρ τους πριν από τα τέλη Γενάρη και χωρίς να υπογραφεί 4ο Μνημόνιο για τη χώρα.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Επανάληψη του καυτού καλοκαιριού του 2015 φοβούνται πολιτικοί αναλυτές και οικονομικοί παράγοντες, και το μόνο που τους καθησυχάζει είναι πως θα έχει μικρότερη διάρκεια. Αυτό διότι για την κυβέρνηση όλα θα κριθούν μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου. Διαφορετικά, ανεξαρτήτως αν η κυβέρνηση θα επιλέξει εκ νέου τη λύση των εκλογών (κάτι που δεν επιθυμεί ούτε ο Αλέξης Τσίπρας αλλά ούτε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης λόγω της λίστας μιας και θα ήθελαν να ανανεώσουν –ειδικά ο δεύτερος– τα κόμματά τους) το 4ο Μνημόνιο θα έρθει για να αποτελειώσει τη χώρα.

Και μπορεί στην κυβέρνηση να ξορκίζουν το κακό με ευχολόγια, όμως στις δύσκολες στιγμές δεν μπορούν παρά να ομολογήσουν τη σκληρή αλήθεια. Παραμονή των Χριστουγέννων και ο στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα από τηλεοπτική συχνότητα, με μεγάλη δόση αφέλειας, έθεσε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Αν και προσπάθησε να το ωραιοποιήσει, ο Νίκος Παππάς δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ένα ακόμα μνημόνιο να επιβληθεί στη χώρα κατ’ απαίτηση των δανειστών.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δεχθούμε πρόσθετα μέτρα. Η άποψη που λέει πάμε σε 4ο μνημόνιο και περικοπή συντάξεων είναι μειοψηφική μεταξύ των δανειστών και εμείς θα παλέψουμε να μην επιβληθεί», δήλωσε ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, επιχειρηματολογώντας ότι «το μπλοκ των δανειστών μας δεν είναι ενιαίο, υπάρχει μια ανοιχτή διαφωνία που είναι επί της ουσίας. Όσοι υποστηρίζουν το ΔΝΤ και ζητούν επιτακτικά να μπει στο πρόγραμμα είχαν δύο επιχειρήματα: Γιατί έχει τεχνογνωσία και γιατί ζητά την αναδιάρθρωση του χρέους. Όμως πλέον η Κομισιόν αμφισβητεί τον τρόπο υπολογισμού των στοιχείων και η αναδιάρθρωση ξεκίνησε χωρίς το ΔΝΤ, άρα όσοι υποστήριζαν πως το ΔΝΤ είναι απαραίτητο για το πρόγραμμα, έχουν δεχθεί πλήγμα στα επιχειρήματά τους».

Το ΔΝΤ περιμένει, το Βερολίνο επιμένει…
Από το Μέγαρο Μαξίμου επεχείρησαν να κατεβάσουν τους τόνους και να αλλάξουν τις εντυπώσεις. «Είμαστε κοντά στο κλείσιμο της αξιολόγησης», υποστήριξε η Όλγα Γεροβασίλη. Μόνο που γνωρίζουν πολύ καλά πως η επιστολή «παράδοσης» του Ευκλείδη Τσακαλώτου μετά από άτακτη υποχώρηση δεν είναι αρκετή για να γίνει η δουλειά. Με το ΔΝΤ να περιμένει στη γωνία και το Βερολίνο να επιμένει σε σκληρά μέτρα, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης φαίνεται να αργεί ακόμα.

Άλλωστε για τους δανειστές μεγαλύτερη σημασία έχει η έκθεση βιωσιμότητας που θα παρουσιάσει το ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος μέσα στον πρώτο μήνα του έτους, κάτι που για πολλούς θα είναι η απαρχή εξελίξεων. Και η ελπίδα της κυβέρνησης είναι στο Eurogroup στις 26 Ιανουαρίου οι εταίροι να κλείσουν την αξιολόγηση με πολιτική απόφαση. Κανείς όμως δεν μπορεί να στηρίζεται σε κάτι που εξαρτάται από πολλά.

Κατ’ αρχάς από το ΔΝΤ και τον ρόλο του στο ελληνικό πρόγραμμα. Ακόμα χειρότερα από τους όρους που εκείνο θα θέσει. Έχει άλλωστε γίνει σαφές πως απαιτεί αίμα για να συμμετάσχει.

Οι ελπίδες τις κυβέρνησης  
Η ελπίδα της κυβέρνησης είναι ο ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή σε σχέση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Υποστηρίζουν δηλαδή πως θα ανάψει «πράσινο φως» γιατί οι δανειστές έχουν οφέλη από την επιβίωση της χώρας. Και συμπληρώνουν πως ειδικά το Βερολίνο δεν έχει κανένα λόγο να πετύχει το χαριστικό χτύπημα στην Ελλάδα μιας και κάτι τέτοιο θα γυρίσει μπούμερανγκ. Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα στοχεύει και στη μετάθεση της κατάρτισης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος που θα περιλαμβάνει και τους στόχους των πλεονασμάτων για μετά το 2018, ειδικά αν το Ταμείο παραμείνει στο πρόγραμμα.

Η κυβέρνηση επενδύει σε κάτι ακόμα που θα μπορούσε να της δώσει ανάσα. Πρόκειται για τις εκλογικές αναμετρήσεις σε μια Ευρώπη όπου η Βρετανία φεύγει, η Πολωνία κάνει αντάρτικο και η ακροδεξιά θεριεύει. Το επιχείρημα είναι πως κανείς δεν θα ήθελε άλλον ένα παράγοντα αστάθειας. Αν σε αυτό προστεθεί το γεγονός πως η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ οδεύει σε μια ιδιαιτέρως σκληρή εκλογική μάχη με μεγάλο ρίσκο, δεν αποκλείεται, υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη, να διαφοροποιηθεί από τον υπουργό Οικονομικών της αναλαμβάνοντας η ίδια δράση και πρωτοβουλίες.

Μείζονος σημασίας είναι και οι εξελίξεις στο Κυπριακό. Αυτό πάντα σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην Τουρκία. Μια θετική έκβαση για τη Λευκωσία θα προκαλέσει ακόμα σοβαρότερα προβλήματα στον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βλέπει την Ευρώπη να του γυρίζει την πλάτη μη υποκύπτοντας στους εκβιασμούς του με όπλο το προσφυγικό, ενώ την ίδια ώρα η οικονομία της χώρας του καταρρέει συμπαρασύροντας το όνειρό του για μια ισχυρή Τουρκία. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί πως οι σχέσεις της Άγκυρας τόσο με το Βερολίνο όσο και με τη Μόσχα έχουν διαταραχθεί και στο μόνο που μπορεί να ελπίζει ο «σουλτάνος» είναι στον Ντόναλντ Τραμπ. Μόνο που ο νέος πλανητάρχης δεν δείχνει να κινείται με σαφήνεια.

Βαθιά το χέρι στην τσέπη των φορολογουμένων και στο πιο… βάθος εκλογές
Στο εσωτερικό πεδίο, τώρα, η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια σκληρή πραγματικότητα όταν η περιβόητη πια εφάπαξ 13η σύνταξη θα έχει σβηστεί από τη μνήμη όλων. Από την 1η Ιανουαρίου κιόλας, οι πολίτες της χώρας θα βρεθούν αντιμέτωποι με ανατιμήσεις και μάλιστα σε προϊόντα που έχουν πληγεί πολλάκις τα τελευταία χρόνια. Όπως τα τσιγάρα και τα καύσιμα. Μόνο που αυτή η κυβέρνηση θα βάλει «χέρι» και σε κάτι ακόμα: τον καφέ! Πιο αναλυτικά, το 2017 το υπουργείο Οικονομικών θα εισπράξει πρόσθετα έσοδα ύψους 2,447 δισ. ευρώ:

1]. Υπολογισμός του φόρου εισοδήματος και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης των μισθωτών και των συνταξιούχων με τις νέες επαχθέστερες κλίμακες του ν. 4387/2016 και στους 12 μήνες του 2017, ενώ το 2016 οι κλίμακες αυτές εφαρμόστηκαν μόνο για 7 μήνες (στο διάστημα από 1 Ιουνίου έως 31 Δεκεμβρίου).
2]. Αύξηση των συντελεστών φορολόγησης του αγροτικού εισοδήματος από το 13% στα επίπεδα του 22-45% για πάνω από 575.000 φορολογούμενους που δεν θεωρούνται κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
3]. Αύξηση των συντελεστών φορολόγησης επί των ετήσιων εισοδημάτων από ακίνητα.
4]. Επιβολή του αυξημένου συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% για 12 μήνες μέσα στο 2017, έναντι 7 μηνών το 2016 (από 1η Ιουνίου έως 31 Δεκεμβρίου).
5]. Επιβολή του αυξημένου κατά 65% φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο.
6]. Επιβολή του αυξημένου κατά 0,05 ευρώ φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης για 6,5 μήνες το 2017.
7]. Επιβολή αυξήσεων στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που επιβαρύνουν τα λοιπά καύσιμα. Ο ΕΦΚ που επιβαρύνει τη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 0,03 ευρώ το λίτρο, από το 0,67 στο 0,7 ευρώ το λίτρο. Ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης θα αυξηθεί κατά 0,08 ευρώ το λίτρο, από το 0,33 στο 0,41 ευρώ το λίτρο. Ο ΕΦΚ στο υγραέριο κίνησης θα αυξηθεί κατά 0,10 ευρώ το λίτρο, από το 0,33 στο 0,43 ευρώ το λίτρο.
8]. Επιβολή αυξήσεων στους φόρους που επιβαρύνουν τα τσιγάρα και τα λοιπά προϊόντα καπνού. Ο πάγιος φόρος κατανάλωσης που επιβαρύνει τον λεπτοκομμένο καπνό θα αυξηθεί από τα 156,70 στα 170 ευρώ ανά κιλό. Ο αναλογικός φόρος θα αυξηθεί από 20% στο 26% της λιανικής τιμής πώλησης
9]. Επιβολή φόρου στον καφέ. Ειδικότερα από την 1η-1-2017 θα επιβληθεί ΕΦΚ στην εισαγωγή και στην εγχώρια παραγωγή καφέ, με συντελεστές από 2 έως 3 ευρώ ανά κιλό στον καβουρντισμένο καφέ και με συντελεστή 4 ευρώ ανά κιλό στον στιγμιαίο καφέ και στα παρασκευάσματα από εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ.
10]. Επιβολή φόρου στα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Θα επιβληθεί ΕΦΚ και στα υγρά που χρησιμοποιούνται. Το ύψος του φόρου θα είναι 10 λεπτά ανά ml υγρού.
11]. Επιβολή φορολογικού τέλους στη σταθερή τηλεφωνία. Το νέο αυτό τέλος θα επιβάλλεται από την 1η/1/2017 επί των καθαρών (προ ΦΠΑ) τηλεπικοινωνιακών τελών κάθε μηνιαίου ή διμηνιαίου λογαριασμού. Θυμίζεται πως ήδη έχει επιβληθεί τέλος 10% στη συνδρομητική τηλεόραση. Τέλος, 10% επιβάλλεται στον συνολικό μηνιαίο λογαριασμό κάθε σύνδεσης σε συνδρομητική τηλεόραση, προ ΦΠΑ. Εάν ο λογαριασμός εκδίδεται για περισσότερους μήνες, επιβάλλονται τόσα τέλη όσα και οι μήνες.
12]. Αύξηση του φόρου στα μερίσματα από 10% σε 15%.

Μόλις αυτές οι αυξήσεις αποτυπωθούν σε ευρώ και έχουν αντίκτυπο στις τσέπες των καταναλωτών, τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί εκ νέου απολογούμενη.

Εύκολα γίνεται αντιληπτό πως ο πολιτικός χρόνος της εξαντλείται με ραγδαίους ρυθμούς και κάποιοι ήδη στοιχηματίζουν πως ο Γενάρης θα είναι και ο τελευταίος της μήνας. Μάλιστα χαρακτηριστική είναι η δήλωση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου πως «αν ήθελε το Eurogroup να κλείσει η αξιολόγηση θα την έκλεινε. Γιατί η ελληνική πλευρά έχει δηλώσει επανειλημμένα την πρόθεσή της να κάνει συμβιβασμούς, ακόμη και στις απαιτήσεις του ΔΝΤ. Η αξιολόγηση δεν έχει κλείσει γιατί δεν θέλει το Eurogroup και ο Σόιμπλε που κυριαρχεί. Κατά τη γνώμη μου, η αξιολόγηση δεν θα κλείσει γιατί δεν θέλουν να την κλείσουν, θέλουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Εγώ θεωρώ ότι θα ροκανίσουν τον χρόνο».

Μάλιστα ο γνωστός δημοσιογράφος εκτίμησε πως «θα μας πάνε “καροτσάκι” κι αν είναι να μας πάνε έτσι και να μας φθείρουν τελείως –δεδομένου ότι έρχονται και φορολογικά μέτρα, αντικοινωνικά και δεν έχεις να δώσεις μια ελπίδα στον κόσμο–, αν ξέρεις δηλαδή ότι ο άλλος θα σου επιτεθεί για να σε σκοτώσει, τότε πρέπει να επιλέξεις εσύ πότε θα το κάνει», ενώ δεν απέκλεισε την κάλπη.