«Καπνοί» πολέμου στα Βαλκάνια…

Όταν πριν από περίπου ένα μήνα ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, Ντάνα Ροχραμπάτσερ, δήλωσε στην αλβανική τηλεόραση ότι «η “Μακεδονία” δεν είναι χώρα. Υπάρχει τέτοιος διαχωρισμός στην χώρα αυτή, που ποτέ δεν θα μπορέσουν να ζήσουν ενωμένοι στο μέλλον. Για το λόγο αυτό, Κοσοβάροι και Αλβανοί από την “Μακεδονία” πρέπει να ενσωματωθούν στο Κόσσοβο και το υπόλοιπο της “Μακεδονίας” να γίνει μέρος της Βουλγαρίας, ή όποιας άλλης χώρας εκείνοι αισθάνονται πιο κοντά τους», ελάχιστοι έδωσαν σημασία.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Σήμερα, με τον κίνδυνο της εμφύλιας ανάφλεξης σε αυτό το μικρό κράτος των Βαλκανίων να είναι πιο κοντά από ποτέ, οι διεθνείς αναλυτές ποντάρουν τα… ρέστα τους στον διαμελισμό της ΠΓΔΜ. Μοιραίο πρόσωπο στη μεγαλύτερη κρίση της βραχύβιας ιστορίας της ΠΓΔΜ είναι ο Πρόεδρος της χώρας, Γκιόργκι Ιβανόφ, ο οποίος πατώντας στις ασάφειες του σκοπιανού Συντάγματος αρνείται να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SDSM), Ζόραν Ζάεφ.

Οι εκλογές του Δεκεμβρίου 2016 ανέδειξαν νικητή τον επί δέκα χρόνια πρωθυπουργό και πρόεδρο του εθνικιστικού κόμματος (VMRO-DPMNE), Νίκολα Γκρουέφσκι, ο οποίος όμως δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τις 61 υπογραφές που χρειάζονταν για να συνεχίσει να κυβερνά. Την ίδια ώρα, ο Ζάεφ εμφανίστηκε στον Ιβανόφ έχοντας εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία 67 βουλευτών, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αρνείται όμως να του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης επικαλούμενος εθνικούς λόγους.

Ο Γκιόργκι Ιβανόφ αιτιολόγησε την απόφασή του αυτή, υποστηρίζοντας ότι ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης προχώρησε στη σύναψη πλατφόρμας συνεργασίας με τα τρία αλβανικά κόμμα της ΠΓΔΜ, η οποία υπονομεύει το Σύνταγμα και υποσκάπτει τον ενιαίο χαρακτήρα του κράτους. Πράγματι ο Ζάεφ εξασφάλισε τις υπογραφές των βουλευτών των τριών αυτών κομμάτων, δεσμευόμενος για την προώθηση αλλαγών στη δομή του Συντάγματος (όπως η υιοθέτηση της αλβανικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας), στο κράτος και στον καταμερισμό της εξουσίας. Ο Ιβανόφ επεσήμανε ακόμα ότι η κοινή ατζέντα των αλβανικών κομμάτων αποφασίστηκε εκτός της ΠΓΔΜ, κάτι το οποίο ευσταθεί καθώς η κρίσιμη συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε στο Τέτοβο -όπως όλοι περίμεναν- αλλά στα Τίρανα, ρίχνοντας νερό στον μύλο όσων εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου η αυτονόμηση (σε πρώτη φάση) των αλβανόφωνων περιοχών του κρατιδίου.

Ρωσική παρέμβαση
Οι εξελίξεις στη γειτονική χώρα έχουν προκαλέσει νέες αναταράξεις στις σχέσεις της Μόσχας με Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον, με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών να καλεί, με ανακοίνωσή του, τη Δύση να σταματήσει τις παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις της ΠΓΔΜ. «Η πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ η οποία προκλήθηκε από εξωτερικές ωμές παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις αυτής της χώρας, επιδεινώνεται. (…) Με τη συνδρομή των ηγετών του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε επιχειρούν να επιβάλλουν την “αλβανική πλατφόρμα”, που συντάχθηκε στα Τίρανα, στο γραφείο του πρωθυπουργού υπό τον Χάρτη της λεγόμενης “Μεγάλης Αλβανίας”, με τον οποίο προβάλλονται εδαφικές αξιώσεις σε περιοχές των γειτονικών χωρών, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ.

Της παρέμβασης Λαβρόφ είχε προηγηθεί η επίσκεψη της Φεντερίκα Μογκερίνι (επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας) στα Σκόπια και το μήνυμα της ότι «δεν συνάδει με τις δημοκρατικές αξίες να μην επιτρέπεται στην πλειοψηφία των μελών της Βουλής να συγκροτήσουν κυβέρνηση», καλώντας παράλληλα τον Ιβανόφ να αλλάξει στάση. Αντίστοιχη έκκληση απεύθυναν ο επίτροπος για τη διεύρυνση της Ε.Ε., Γιοχάνες Χαν, όσο και ο Αμερικανός πρεσβευτής, Τζες Μπέιλι, ενεργοποιώντας τα αντανακλαστικά της Μόσχας! Όσον αφορά τον ίδιο τον Ζάεφ, καταγγέλλει προεδρικό πραξικόπημα, προειδοποιεί τον Ιβάνοφ ότι δεν θα του επιτρέψει να «παίζει με το κράτος», ενώ κατηγορεί τον Γκρούεφσκι ότι κρατά «σε ομηρία» τη χώρα.

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζουν ότι παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις, καθώς 16 χρόνια μετά την αιματηρή αντιπαράθεση Σλάβων και Αλβανών, το φάντασμα του εμφυλίου απλώνεται ξανά πάνω από την ΠΓΔΜ. Και σε μία βαλκανική χερσόνησο όπου αμφιλεγόμενα πρόσωπα, όπως ο Έντι Ράμα, αναμοχλεύουν εθνοτικά πάθη αρκεί μία σπίθα για να ανάψει το φυτίλι στη μπαρουταποθήκη της Ευρώπης!

Ο ρόλος του Έντι Ράμα
Πρωταγωνιστής στο… παρασκήνιο των εξελίξεων δεν είναι άλλος από τον Αλβανό πρωθυπουργό, Έντι Ράμα, ο οποίος ελέγχει απόλυτα τα τρία αλβανικά κόμματα των Σκοπίων. Με ανάρτηση, μάλιστα, στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook διεμήνυσε στον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ: «Κύριε Ιβάνοφ, η αλβανική γλώσσα δεν είναι εχθρός σας. Αυτή είναι η γλώσσα ενός λαού που συνιστά συστατικό στοιχείο της κρατικής υπόστασης της “Μακεδονίας”. Δίχως Αλβανούς, δεν υπάρχει “Μακεδονία”», με τον πρόεδρο του Κοσσόβου, Χακίμ Θάτσι, να πραγματοποιεί και αυτός δηλώσεις στο ίδιο πνεύμα.

Ο Ράμα, από τους φανατικούς υποστηρικτές του οράματος της «Μεγάλης Αλβανίας», ήδη από τον Μάιο του 2015 είχε φροντίσει να προετοιμάσει το έδαφος για τις σημερινές εξελίξεις στα Σκόπια. Τότε, στη λίμνη Πόγραδετς, είχε συναντηθεί με τους ηγέτες των τριών αλβανικών κομμάτων της ΠΓΔΜ για να φάνε φρέσκο ψάρι και να συζητήσουν το πότε και πως μπορεί να υλοποιηθεί το σχέδιο ενοποίησης Αλβανίας – Κοσόβου – δυτικών Σκοπίων. Το σχέδιο αυτό, που σήμερα προωθεί ο Ζόραν Ζάεφ, προβλέπει τη διαίρεση τη χώρας σε ομοσπονδιακές μονάδες, ανάπτυξη των δήμων «σε πιο προηγμένο σύστημα αυτοκυβέρνησης» και διοικητική συγχώνευσή τους σε έξι καντόνια, ενώ σε επόμενο χρόνο θα διεξαχθούν τοπικά δημοψηφίσματα με το ερώτημα συγχώνευσής τους σε γειτονικές χώρες.