Κυβέρνηση Τσίπρα χωρίς… ΣΥΡΙΖΑ;

Τρία σενάρια για την επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ. Κατεβάζει ρολά ή όχι το κόμμα; Θα διασπαστεί και ο Αλέξης θα απαλλαγεί από τα βαρίδια; Ή μήπως θα κηρύξουν ανακωχή οι αντίπαλες πλευρές τουλάχιστον μέχρι να βρεθεί λύση;

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Τέλος χρόνου για τον ΣΥΡΙΖΑ όπως τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα θα σημάνει η επίτευξη συμφωνίας με τους δανειστές, όποια και αν είναι αυτή. Ξάφνου θα ξημερώσει μια νέα ημέρα που θα φέρει εκ των πραγμάτων και πολιτικές εξελίξεις, με το κυβερνών κόμμα να εξελίσσεται ή να εξανεμίζεται. Χαρακτηριστικό είναι πως την ώρα που τα κομματικά όργανα σχεδόν ομόφωνα –οι διαφωνίες εντοπίζονται στις διαδικαστικές λεπτομέρειες– καταλήγουν στις αποφάσεις τους, ανεξάρτητα στελέχη διαχωρίζουν τη θέση τους, πιστοί στη μακρά παράδοση πολυφωνίας του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου επιμένει να χαράσσει προσωπική γραμμή, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης παραμένει στο στενό περίγραμμα της αριστερής πλατφόρμας, ενώ και οι «ανεξάρτητοι» καταθέτουν τις… ρηξικέλευθες προτάσεις τους! Πλέον έχουν αρχίσει να παίζουν τα στοιχήματα για την επόμενη μέρα και το πώς ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να διαχειριστεί μια ανέντιμη συνθηκολόγηση με τους δανειστές.

Το σενάριο της διάσπασης
Δεν είναι λίγοι εκείνοι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ που υποστηρίζουν πως όποιες υποχωρήσεις μπορούσαν να γίνουν έχουν ήδη γίνει, σημειώνοντας μάλιστα με νόημα πως πρώτη και κύρια υποχώρηση είναι το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. «Στις εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης έχουν γίνει πολλά βήματα πίσω σε σχέση με το πρόγραμμά μας. Άλλα δεν μπορούν να γίνουν», ξεκαθαρίζεται από στελέχη της Κουμουνδούρου. Οπότε μια συνθηκολόγηση του πρωθυπουργού εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε διάσπαση του κόμματος: θα μείνουν οι νέοι και οι προεδρικοί, ενώ οι «ακραίοι» τού πάλαι ποτέ 4% θα αποχωρήσουν, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον Αλέξη Τσίπρα να κινηθεί με μεγαλύτερη άνεση στο πολιτικό κέντρο.

Μόνο που αυτοί που θα φύγουν δεν θα πάνε σπίτι τους, αλλά αντίθετα θα συσπειρωθούν αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και δεξιότερα του ΑΝΤΑΡΣΙΑ και του ΚΚΕ, με στόχο να κόψουν τον δρόμο εκείνων που θα επέλεγαν ένα από τα δύο κόμματα. Αν τα καταφέρουν, δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν και το 7% σε μια πιθανή αναμέτρηση. Σε κάθε όμως περίπτωση, μάλλον θα συγκεντρώσουν ποσοστό τέτοιο που να μπορούν να διαδραματίσουν τον ρόλο που σήμερα έχουν οι ΑΝΕΛ: να βοηθήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα να σχηματίσει κυβέρνηση θέτοντας όμως τους δικούς τους όρους. Μολονότι κάποιοι θεωρούν ένα τέτοιο σενάριο απίθανο, πολιτικοί αναλυτές δεν μπορούν παρά να το εξετάζουν.

Μάλιστα ο Πολ Μέισον, δημοσιογράφος του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου Channel 4, σε ένα άρθρο που ανέβασε στο προσωπικό του blog και αναρτήθηκε μέσω του Channel 4, αναφέρεται στη διαπίστωση του ΔΝΤ πως η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να βρει τα 11 δισ. ευρώ που πρέπει να καταβάλει –σε δόσεις– η ελληνική κυβέρνηση στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μέχρι το τέλος του Αυγούστου, καθώς «ξεμένει από λεφτά».

Εν μέσω οικονομικής ασφυξίας και έντονων πιέσεων από την αριστερή πλατφόρμα, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διασπαστεί προκειμένου να διασώσει τη χώρα, υποστηρίζει ο Πολ Μέισον. Σύμφωνα με τον γνωστό δημοσιογράφο, το πιο πιθανό σενάριο περιλαμβάνει την παραίτηση του Γ. Βαρουφάκη μπροστά στο ενδεχόμενο ενός «ανέντιμου» συμβιβασμού, τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και τη στήριξή του από το κεντρώο Ποτάμι. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει συμφωνία για τη βιωσιμότητα του χρέους, καθώς και μία σταδιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν κεντροαριστερό πολιτικό φορέα.

Απάντηση-διάψευση μέσω «Αυγής»
Το άρθρο αυτό υποχρέωσε την «Αυγή» να επιστρατεύσει τον Θανάση Καρτερό, αρθρογράφο της, ο οποίος σε άρθρο του υπό τον τίτλο «Περί μαλακίας, με την αρχαία έννοια» επιχειρεί να διαψεύσει όσους θέλουν το κόμμα να διασπάται. Σημειώνει μεταξύ άλλων: «Ως πεινασμένοι ονειρεύονται καρβέλια. Προσδοκούν ανάσταση νεκρών με σύγκρουση, εμφύλιο, σφαγές, εντός ΣΥΡΙΖΑ. Να πέσουν τα παραφερνάλια του τράγου δηλαδή. Να τους ανοίξει τον δρόμο ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ για να τον ανατρέψουν. Να βρεθεί, ας πούμε, ένας Σαμαράς της Αριστεράς, για να ανατρέψει τον Τσίπρα, όπως ο λεγάμενος τον Μητσοτάκη. Ή, ακόμα καλύτερα, να διώξει ο Τσίπρας τους κακούς από το κόμμα και να τα βρει με τους καλούς κ’ αγαθούς ευρωπαϊστές.

Θέλετε να το συζητήσουμε σοβαρά αυτό; Ε, άει στο διάλογο, όση διάθεση για διάλογο κι αν έχει κανείς. Πρέπει απλώς να δείξουμε κάποια μεγαθυμία για την αντιπολίτευση των ανιάτων. Αν θέλουν να πιστεύουν στο θαύμα, ότι θα τους ανασύρουν από την ανυποληψία στην εξουσία ο Νταβανέλος ή ο Μηλιός, επειδή έχουν τις απόψεις που έχουν, ας το πιστεύουν. Άλλοι πιστεύουν στα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας. Μπορεί να μην τα συμπαθούμε κάτι τέτοια, αλλά περί πίστεως κολοκυθόπιτα. Έτσι δεν είναι;

Υπάρχει όμως και η εκδοχή να κατασκευάζουν κάτι τέτοια για να ’χουμε να λέμε. Στην περίπτωση αυτή, ανάγκη πάσα να αλλάξουν οι δανειστές επιτελείς, επιτελεία, επιτελικούς και επιτετραμμένους. Διότι όταν πας να αντιμετωπίσεις μια κυβέρνηση μεγάλης αποδοχής και ακόμα μεγαλύτερης ανοχής με όπλο τη μαλακία –με την αρχαία έννοια, είπαμε–, έχεις μεγάλο πρόβλημα. Πολιτικό, ου μην και διανοητικό. Έχει χυλώσει το νιονιό, πώς το λένε; Σούπα το κουράγιο. Πλαδαρή η φαντασία. Άρα θα σε κάνει μια χαψιά ο Τσίπρας.

Κατά τα άλλα, τι να πούμε. Ας αναζητούν το αύριο της Δεξιάς στην Αριστερά. Αυτό και πλάκα έχει. Και σαδιστικά χαμόγελα παράγει. Και σιγουρεύει ότι το ξανασυζητάμε το πράγμα σε καμιά εικοσαριά χρόνια…»

Φυσικά, τα σενάρια αυτά ξεκίνησαν από μια εκδήλωση κάποιων «ακραίων» του ΣΥΡΙΖΑ όπου το «παρών» έδωσε και το μέλος της πολιτικής γραμματείας Πάνος Λάμπρου. Οι διοργανωτές έδωσαν τίτλο στην εκδήλωση «Σύγκρουση τώρα με τους δανειστές», προδιαθέτοντας για σενάρια ρήξης όχι με τους δανειστές αλλά με το επίσημο κόμμα. Διοργανωτές οι Γιάννης Μηλιός, Αντώνης Νταβανέλλος, Σόφη Παπαδογιάννη και Γιώργος Σαπουνάς.

Στην πρόσκλησή τους σημείωναν πως «οι δανειστές πιέζουν την κυβέρνηση για την υπογραφή µιας µνηµονιακής συµφωνίας νεοφιλελεύθερης στρατηγικής (ιδιωτικοποιήσεις, κατεδάφιση του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού και των εργασιακών δικαιωµάτων, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.ά.).

Αποδεικνύεται πως η συµφωνία της 20ής Φλεβάρη διευκόλυνε, αντικειµενικά, αυτή την επίθεση και η “δηµιουργική ασάφεια” ευνόησε τους ισχυρούς. Η εκτίµηση πως µπορεί να οικοδοµηθεί ένα ριζοσπαστικό πρόγραµµα αντι-λιτότητας µε την ανοχή των νεοφιλελεύθερων διευθυντηρίων της Ευρωζώνης αποδείχτηκε λάθος. Τώρα πλησιάζουµε στην κρίσιµη ώρα των αποφάσεων για την κυβέρνηση, το κόµµα ΣΥΡΙΖΑ, την κοινωνική πλειοψηφία». Μια προσεκτική ανάγνωσή της όμως και πάντα στο σύνολό της ανακοίνωσης δείχνει πως οι διοργανωτές στόχευαν να «αποκαλύψουν» προτάσεις για «ξεκαθάρισµα» µέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και κυβερνητικές λύσεις «εθνικής ενότητας».

Πρότειναν μάλιστα ρήξη «με στάση πληρωµών των δόσεων, µέτρα περιορισµού της “ελευθερίας” φυγής κεφαλαίων, δηµόσιο έλεγχο στις τράπεζες, φορολόγηση του κεφαλαίου και των πλούσιων για την χρηµατοδότηση φιλολαϊκών µέτρων, υποστήριξη αυτής της πολιτικής µε κάθε αναγκαίο µέσο, ακόµη και µε ενδεχόµενη ρήξη µε την ΟΝΕ». Καπνός χωρίς φωτιά, ή «προαναγγελία» εσωκομματικής ρήξης;

Ο ρόλος των προεδρικών
Το δεύτερο σενάριο που παίζει έντονα τις τελευταίες ώρες θέλει τους προεδρικούς, όσους δηλαδή κινούνται γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα να πυροδοτούν αντιδράσεις ηθελημένα ώστε να συντηρήσουν μια εικόνα κρίσης και διάσπασης. Γνωρίζουν πως οι δανειστές σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούν μια κατάσταση πολιτικής αστάθειας στην χώρα και εκτιμούν πως με τον τρόπο αυτό θα υποχρεωθούν να κάνουν έστω και μικρά βήματα προς τα πίσω. Και πως σε κάθε περίπτωση με τον τρόπο αυτό θα υποχρεωθούν τόσο τα κόμματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πάρουν θέση σε μια σειρά από ζητήματα όσο και οι πολίτες να θορυβηθούν ώστε να είναι σε ετοιμότητα σε περίπτωση δημοψηφίσματος ή εκλογών.

Και η ανακωχή
Το τρίτο και πιθανότερο αυτή τη στιγμή σενάριο είναι οι όσες πλευρές να κηρύξουν ανακωχή μέχρι νεοτέρας και τουλάχιστον μέχρι της 6 Ιουνίου. Με τα κομματικά όργανα να έχουν αποσαφηνίσει ποια είναι τα όρια των στελεχών και μέχρι που μπορούν να υποχωρήσουν, θεωρείται απίθανο ο Αλέξης Τσίπρας να επιλέξει την εσωκομματική ρήξη. Και αυτό γιατί τότε δεν ρισκάρει μόνο το κόμμα του 6% αλλά κάτι περισσότερο από το 50% μιας και πολλοί από τους «νεοεισελθέντες» έχουν υιοθετήσει τις κόκκινες γραμμές. Ακόμα και από τους λεγόμενους προεδρικούς θα έχει απώλειες και αυτό έχει γίνει προ πολλού σαφές. Εκείνοι που τον γνωρίζουν καλά επισημαίνουν πως ο πρωθυπουργός θα επιλέξει τις εσωκομματικές διαδικασίες ώστε να ληφθεί η απόφαση για την επόμενη μέρα και θα «υπακούσει» σε αυτή όπως άλλωστε γίνεται επί χρόνια στο ΣΥΡΙΖΑ. «Ο καθένας έχει την άποψή του αλλά όλοι είμαστε υποχρεωμένοι να υποστηρίζουμε τις αποφάσεις των οργάνων» τονίζεται συγκεκριμένα.