Κλείστε την πόρτα στον εποχικό επισκέπτη

Η γρίπη είναι μια νόσος που απειλεί ολόκληρο τον πλανήτη. Εποχικές εξάρσεις ή επιδημίες γρίπης παρατηρούνται κάθε χρόνο, ανάλογα με την έκταση και τη σοβαρότητα της νόσου, ενώ περίπου κάθε 30 χρόνια εμφανίζεται πανδημία γρίπης, που απειλεί μέχρι και το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως. Τι είναι, όμως, και πώς μεταδίδεται η γρίπη;

Άρθρο του Αθανάσιου Βαθιώτη(*)

(*) Ο κ. ΑΘ. Βαθιώτης είναι ειδικός παθολόγος, διαβητολόγος – διατροφολόγος

Η γρίπη είναι μια οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος, που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης A, B και C. Οι ιοί της γρίπης προσβάλλουν το ανώτερο ή και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα (μύτη, φάρυγγας, λάρυγγας, βρόγχοι). Η γρίπη μεταδίδεται μέσω του αέρα από το ένα άτομο στο άλλο, όταν κάποιος που νοσεί βήχει, φτερνίζεται ή μιλάει και διασπείρει τους ιούς στον αέρα, με τη μορφή πολύ μικρών και αόρατων σταγονιδίων.

Ο ψυχρός καιρός, η υγρασία αλλά και ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους, σε συνάρτηση με τη χαμηλή άμυνα του οργανισμού, είναι παράγοντες που αυξάνουν τη μετάδοση της γρίπης. Οι ενήλικες μεταδίδουν τη νόσο μία ημέρα πριν αρρωστήσουν και έως μία εβδομάδα από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά μεταδίδουν τους ιούς για περισσότερο από μια εβδομάδα.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα της γρίπης ξεκινούν απότομα και έχουν οξέα χαρακτηριστικά. Περιλαμβάνουν πολύ υψηλό πυρετό (έως 40 βαθμούς C), καταρροή, ξηρό ερεθιστικό βήχα, πονόλαιμο, έντονη κεφαλαλγία, μυαλγίες, αρθραλγίες και μεγάλη κόπωση. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, όπως εμέτους, ναυτία και διάρροια. Τα συμπτώματα διαρκούν από 2-7 ημέρες, ενώ ο βήχας μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο. Ωστόσο υπάρχουν και κάποια συμπτώματα που θεωρούνται ιδιαίτερα ανησυχητικά και όταν εμφανισθούν πρέπει να υπάρξει επικοινωνία με τον θεράποντα γιατρό. Αυτά είναι:

# Υψηλός και παρατεταμένος πυρετός.

# Γρήγορη ή/και δυσχερής αναπνοή.

# Άρνηση λήψης υγρών ή τροφής.

# Κυάνωση.

# Μειωμένη δραστηριότητα, υπνηλία ή λιποθυμία.

# Διέγερση, σύγχυση ή σπασμοί.

# Επανεμφάνιση του πυρετού ή επιδείνωση του βήχα, μετά από βελτίωση των συμπτωμάτων.

# Επαναλαμβανόμενοι έμετοι.

# Επιδείνωση των συμπτωμάτων συνυπάρχοντος χρόνιου νοσήματος (καρδιολογικού, αναπνευστικού, διαβήτη κ.λπ.)

Διαφορά μεταξύ γρίπης και κοινού κρυολογήματος

Πολλές φορές γίνεται σύγχυση ανάμεσα στη γρίπη και το κοινό κρυολόγημα, καθώς τα συμπτώματα ενός σοβαρού κρυολογήματος και μίας ελαφράς γρίπης είναι σχεδόν τα ίδια. Το κρυολόγημα προκαλείται από πολλούς ιούς που είναι διαφορετικοί από τους ιούς της γρίπης, οι οποίοι είναι συγκεκριμένοι.

Εκτός αυτού, τα συμπτώματα του κρυολογήματος συνήθως είναι πιο ελαφρά, διαρκούν λιγότερο, περιορίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό με καταρροή, φτάρνισμα και πονόλαιμο, χωρίς να επεκτείνονται στο κατώτερο αναπνευστικό και πολύ σπάνια εμφανίζουν επιπλοκές.

Αντίθετα, η γρίπη εμφανίζεται με θορυβώδη και οξέα συμπτώματα, που διαρκούν περισσότερο, προσβάλλουν συνήθως ολόκληρο το αναπνευστικό σύστημα και προκαλούν σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να είναι ακόμα και θανατηφόρες, ιδιαίτερα σε άτομα που είναι μεγάλης ηλικίας, έχουν χαμηλή άμυνα ή πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Επίσης άλλοι ιοί, όπως ρινοϊοί, αδενοϊοί, ιοί της παραγρίπης και ο ιός του αναπνευστικού συγκυτίου προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης.

Επιπλοκές της γρίπης

Η γρίπη δεν είναι θανατηφόρος νόσος, οι επιπλοκές της όμως μπορεί να έχουν θανατηφόρο εξέλιξη, ιδιαιτέρως για ηλικιωμένους ασθενείς ή για πάσχοντες από άλλα χρόνια νοσήματα, όπως καρδιολογικά, αναπνευστικά, νεφρολογικά, ανοσολογικά, σακχαρώδη διαβήτη κ.λπ. Οι κυριότερες επιπλοκές είναι:

# Πνευμονία μικροβιακή, κυρίως από πνευμονιόκοκκο.

# Αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές.

# Κρίσεις άσθματος σε νοσούντες από χρόνιο βρογχικό άσθμα.

# Παρόξυνση χρόνιας βρογχίτιδας.

# Επιδείνωση καρδιακής ανεπάρκειας.

# Απορρύθμιση σακχαρώδη διαβήτη.

# Ιγμορίτιδα και ωτίτιδα (ιδίως στα παιδιά).

Θεραπεία της γρίπης

Επειδή η γρίπη είναι ίωση, δεν υπάρχει αιτιολογική θεραπεία. Ο ιός θα κάνει τον κύκλο του και θα φύγει. Η θεραπεία που προτείνεται είναι συμπτωματική, όπως: α) Αντιπυρετικά, αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα, β) Ξεκούραση, γιατί βοηθάει την άμυνα του οργανισμού, γ) Άφθονα υγρά (νερό, αφεψήματα, σούπες), δ) Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ, ε) Λήψη αντιβίωσης, μόνo μετά από συμβουλή γιατρού, αν υπάρχουν επιπλοκές, στ) Αποφυγή λήψης ασπιρίνης, κυρίως από παιδιά και εφήβους, γιατί μπορεί να προκληθεί σοβαρό νόσημα, που ονομάζεται σύνδρομο Reye.