Νέο light μνημόνιο δίχως άλλα μέτρα

Η επικοινωνιακή καταιγίδα για την έξοδο από το μνημόνιο, το τέλος της τρόικας, αλλά και τον απεγκλωβισμό από το ΔΝΤ, κατέληξε άδοξα μετά την «άρνηση» των αγορών. Οπότε πλέον το Μαξίμου είναι αναγκασμένο να αναπροσαρμόσει τα πλάνα του, ώστε να συνεχίσει την προσπάθεια να βρει τους 180 βουλευτές που θα μπορούν να εκλέξουν τον διάδοχο του Κάρολου Παπούλια.

 

Του Μιχάλη Κωτσάκου

 

Πριν από τα παραπάνω, προηγείται βεβαίως η αξιολόγηση από την τρόικα, αλλά και η εμμονή των εκπροσώπων των δανειστών για νέα μέτρα, προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό που προβλέπουν. Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που η κυβέρνηση ούτε καν θέλει να το ακούει. Προκειμένου, λοιπόν, να αποφευχθεί ένα τέτοιο «ατύχημα», ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος προσδιόρισαν ως βασική στρατηγική τις παρασκηνιακές κινήσεις του πρωθυπουργού με τους εταίρους, ώστε να αποφευχθούν νέα σκληρά μέτρα τουλάχιστον μέχρι τον Φεβρουάριο, όπου θα είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Και αυτό διότι το πιθανότερο στις αρχές του επόμενου χρόνου η χώρας μας θα υπογράψει ένα πρόγραμμα πιστοληπτικής στήριξης που θα ισχύσει στην πρώτη μεταμνημονιακή περίοδο (το πιθανότερο έως το 2016). Το νέο πρόγραμμα, το οποίο επί της ουσίας είναι ένα νέο μνημόνιο light, θέλει η δικομματική κυβέρνηση να έχει μόνο διαρθρωτικά μέτρα.

Την ίδια ώρα που η Αθήνα ετοιμάζει τη δική της γραμμή άμυνας σε Βερολίνο, Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Ουάσινγκτον, σχεδιάζουν το νέο πρόγραμμα πιστοληπτικής στήριξης, το οποίο –όπως όλα τα προγράμματα– είναι βέβαιο ότι θα έχει επώδυνα μέτρα. Κι εκεί είναι που ο Αντώνης Σαμαράς θέλει να κάνει τη δική του παρέμβαση, ώστε να αποφευχθούν νέα δημοσιονομικά μέτρα. Ήδη ο πρωθυπουργός ξεκινά αυτές τις κινήσεις από τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Το νέο light πρόγραμμα θέλει η κυβέρνηση να έχει μόνο διαρθρωτικά μέτρα, και σε κάθε περίπτωση να μην ανοίξουν τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά. Το δύσκολο βέβαια για τους κυβερνητικούς εταίρους είναι, παράλληλα, να πείσουν και την κοινή γνώμη ότι το νέο πρόγραμμα δεν σημαίνει νέο μνημόνιο και άρα νέες θυσίες… Κι αυτό διότι, πλέον, με βάσει τα όσα έχουν γίνει και τα όσα έχουν ειπωθεί από ανώτατες πηγές, όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός, η κατάσταση θα παραμείνει όπως την ξέραμε, αν και το μνημόνιο θα «βαπτιστεί» πιστοληπτική γραμμή υποστήριξης και το ΔΝΤ θα έχει ρόλο.

 

Καυτό δίμηνο

Παράλληλα με τις παρασκηνιακές επαφές της, η κυβέρνηση ετοιμάζεται για το καυτό δίμηνο που έχει μπροστά της και εντός του οποίου οφείλει να κάνει όλες εκείνες τις κινήσεις που θα πείσουν τους δανειστές ότι προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις, ότι η Ελλάδα βγαίνει από το μνημόνιο και μπορεί να στηριχθεί σε προληπτική γραμμή πίστωσης κι ότι είναι άξια να της δοθεί η ευκαιρία της αναδιάρθρωσης του χρέους. Εάν γίνουν όλα αυτά, τότε ενδέχεται να λάβει ως «δώρο» ένα πακέτο, το οποίο δεν θα έχει τα σκληρά και επώδυνα μέτρα, τουλάχιστον στην πρώτη φάση και μετά την προεδρική εκλογή, όλα θα είναι και πάλι στο τραπέζι.

Στο Μαξίμου έχουν αντιληφθεί πλήρως τα μηνύματα των αγορών που ήταν σαφή και ηχηρά και δεν υπάρχει καμία διάθεση πλέον για «ηρωισμούς» και προέχει να πεισθούν ξανά οι πιστωτές ότι η κυβέρνηση σοβαρεύτηκε και θα κοιτάξει τη δουλειά της. Το ορόσημο για τον πρωθυπουργό εξακολουθεί να είναι η 8η Δεκεμβρίου, οπότε και θα διεξαχθεί ένα πολύ σημαντικό Eurogroup, το οποίο ουσιαστικά θα ασχοληθεί με την περίπτωση της Ελλάδας κι αφού θα έχει γίνει η αξιολόγηση της οικονομίας από την τρόικα. Σε αυτή τη σύναξη των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, αναμένεται, εκτός συγκλονιστικού απρόοπτου, να δοθεί το «πράσινο φως» για την εκταμίευση των δόσεων και θα διαφανεί αν οι ξένοι έχουν πειστεί πως η Ελλάδα τηρεί τις υποσχέσεις της. Κι αμέσως μετά τη συνεδρίαση, μέχρι το τέλος του χρόνου, ίσως και σε υψηλό επίπεδο, θα γίνει η διαπραγμάτευση για το χρέος, με τη λύση που πρέπει να δοθεί μέσα στον Δεκέμβριο, όπως μεταδίδεται και από τη γερμανική κυβέρνηση.

 

Το χρέος

Κεντρικό ζητούμενο για τους Αντ. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλο παραμένει, παράλληλα, η νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα, ενώ το πρωθυπουργικό γραφείο είναι σε ανοικτή γραμμή με τον νέο πρόεδρο της Ε.Ε., Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να εξευρεθεί μια λύση που θα ικανοποιεί και την Αθήνα, λόγω πιθανής εκλογικής αναμέτρησης, για τις εγγυήσεις και τους όρους εποπτείας που θα συνοδεύουν το νέο προληπτικό πρόγραμμα προς τη χώρα. Αν και η ελληνική κυβέρνηση είναι σε δυσμενή διαπραγματευτική θέση, μετά και την κακή στρατηγική που ακολούθησε και τα αρνητικά μηνύματα των αγορών, προσπαθεί να επιτύχει μια λύση που θα μπορεί να προβληθεί στην κοινή γνώμη ως θετικό σήμα.

Για την Αθήνα η πιθανή αποδεκτή λύση είναι στήριξη από τις προληπτικές γραμμές του ESM, ή μέσω της δημιουργίας ενός νέου πλαισίου με ευρωπαϊκή ομπρέλα. «Κλειδί» παραμένουν τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, περίπου 11,5 δισ. ευρώ, διότι όσα κεφάλαια περισσέψουν δύναται να διοχετευθούν για ισόποση μείωση του χρέους ή να γίνουν ένα είδος «μαξιλάρι» έναντι των αγορών. Πολλά θα εξαρτηθούν από τα stress test των τραπεζών που θα δείξουν και τον δρόμο.

Σε αυτή την περίπτωση, από το Μέγαρο Μαξίμου επιμένουν ότι ανοίγει ο δρόμος για πιο χαλαρούς όρους, σε σχέση με τη χρήση μιας καθαρής γραμμής πίστωσης από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς, αν και προϋποθέτει τη δυνατότητα άντλησης σημαντικών κεφαλαίων, της τάξης τουλάχιστον των 10 δισ. ευρώ, από τις αγορές τον επόμενο χρόνο.
Το Μαξίμου μελετά τους όρους του νέου μνημονίου

Μια διπλή, δύσκολη διαπραγμάτευση καλείται να αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα, και συγκεκριμένα τις προσεχείς 50 ημέρες, η κυβέρνηση, με χρονικό ορίζοντα το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Από τη μία η προληπτική γραμμή χρηματοδότησης για τη μετα-μνημονιακή εποχή, όπως τη χαρακτηρίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, και από την άλλη η επικείμενη ολοκλήρωση του ελέγχου του ελληνικού προγράμματος από την τρόικα είναι οι δύο βασικές κυβερνητικές προτεραιότητες, μετά τα stress tests των τραπεζών.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο υποστηρίζουν ότι το μνημόνιο τελειώνει σύντομα, κάτι που, όπως ξεκαθαρίζουν, θα συμβεί μόνο μετά από συμφωνία με τους τρεις θεσμικούς εταίρους. Παράλληλα, καθησυχάζοντας τις αγορές μετά την επώδυνη περασμένη εβδομάδα στις χρηματαγορές, δεσμεύονται να συνεχίσουν να ακολουθούν με προσήλωση το πρόγραμμα. Και παρόλο που συνεχίζεται η προσπάθεια για πολιτική συμφωνία μεταξύ του Αντώνη Σαμαρά και της ηγεσίας της Ευρώπης, αλλά και του ΔΝΤ, η κυβέρνηση ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα.

Όπως για παράδειγμα για τη συζήτηση με την τρόικα και για τα καυτά μέτωπα του ασφαλιστικού και των εργασιακών. Στα εργασιακά, όπως αναφέρει στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, «η χώρα μας έχει πετύχει τις απαιτούμενες αλλαγές, ίσως βέβαια σε άλλη μορφή από αυτήν που μας ζητάνε οι δανειστές». Για το ασφαλιστικό τονίζει ότι «πρέπει να περιμένουμε να φανούν τα αποτελέσματα από τις ρυθμίσεις που έχουν περάσει και από τις αρχές του νέου έτους και μετά το συζητάμε». Άλλωστε, υπενθυμίζει, «θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι αναλογιστικές μελέτες οι οποίες αναμένονται», εκτιμώντας τελικά πως δεν θα χρειαστούν πολλές αλλαγές.

Όσον αφορά τη διάδοχο κατάσταση των μνημονίων, αυτό που συζητείται πλέον είναι, με βάση το Μαξίμου, οι όροι με τους οποίους αυτή θα διαμορφωθεί, ξορκίζοντας νέα δημοσιονομικά μέτρα και επιδιώκοντας τη χαλάρωση του σχετικού πλαισίου. Στη συνέχεια, αν όλα πάνε βάσει του κυβερνητικού σχεδιασμού, θα ξεκινήσει η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, μπαίνοντας στην τελική ευθεία για την κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.

 

Με επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ η επικοινωνιακή διαχείριση της νέας συμφωνίας

Τη μετακίνηση από το «τέλος των μνημονίων» στην «προληπτική γραμμή στήριξης» θα προσπαθήσει να διαχειριστεί η κυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί με περαιτέρω πολιτικό κόστος. Και για να ξεπεράσει τους ύφαλους, επιλέγει την τακτική της ολομέτωπης επίθεσης προς την αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι, λοιπόν:

# Αποδίδει τη σφοδρή αντίδραση των αγορών στη δημοσκοπική πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ και στην εκλογική αβεβαιότητα που προκαλεί η άρνησή του να συμπράξει στην ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας. Σε αυτή τη γραμμή κινήθηκαν ήδη ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευ. Βενιζέλος με τις παρεμβάσεις τους στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο που συνεδρίασε, όταν δηλαδή είχε συντελεστεί το χρηματιστηριακό κραχ. Το αδύνατο σημείο αυτής της «γραμμής» είναι η χαλάρωση των αγορών την Παρασκευή, όταν επισημοποιήθηκε από τον πρωθυπουργό στο Μιλάνο η αποδοχή της προληπτικής γραμμής στήριξης, χωρίς να έχουν αλλάξει τα εγχώρια πολιτικά δεδομένα.

# Το Μαξίμου επιχειρεί προβολή στο μέλλον, στην περίπτωση δηλαδή που ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές και αντιπαρατεθεί με δανειστές-αγορές. «Το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, εάν υποβληθεί στις αγορές, θα φουντάρουμε εκεί που τώρα με την υπόνοια ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ οι αγορές μάς κάνουν αυτά που μας κάνουν. Εάν φανεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως εναλλακτική κυβέρνηση της χώρας, πραγματικά θα γίνει της παλαβής εδώ», ήταν η πιο χαρακτηριστική αναφορά επ’ αυτού από τον Νίκο Δένδια.

# Παράλληλα με τα παραπάνω, η κυβέρνηση θα επιμείνει στη θέση της «βγαίνουμε από τα μνημόνια». Ήδη, τα στελέχη της διοχετεύουν την άποψη ότι η «προληπτική γραμμή στήριξης» δεν είναι νέο μνημόνιο με άλλον τίτλο ούτε νέο πρόγραμμα, αφού δεν θα περιλαμβάνει τις γνωστές δεσμεύσεις και δεν θα συνοδεύεται από τον επίσης γνωστό ασφυκτικό έλεγχο. Μιλούν για έναν «κουμπαρά» με κεφάλαια έτοιμα να στηρίξουν την έξοδο της χώρας στις αγορές, χωρίς να είναι δεδομένη η άντλησή τους.

 

Δεν πείθονται οι αγορές

«Παρά το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί μια καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα, οι εξελίξεις στις αγορές καθιστούν το γεγονός αυτό απίθανο», επισημαίνει η JP Morgan. Στις συζητήσεις με την τρόικα τις επόμενες εβδομάδες, η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει να εξασφαλίσει μια ανακούφιση του χρέους μέσω OSI αλλά και μια πρόωρη έξοδο από το πρόγραμμα επιτήρησης των Ε.Ε. – ΔΝΤ, η οποία θα παρέχει μια πολιτική ώθηση εν όψει των εκλογών που μπορεί να γίνουν την επόμενη άνοιξη.

Σε αυτό το στάδιο, δεν είναι σαφές τι ακριβώς θα αποφασιστεί με την τρόικα. Το OSI πιθανότατα θα συμφωνηθεί, αλλά το βασικό ζήτημα είναι ποιες δημοσιονομικές ελαφρύνσεις μπορούν να δοθούν βραχυπρόθεσμα. Αναφορικά με την έξοδο από το πρόγραμμα, οι πρόσφατες εξελίξεις της αγοράς καθιστούν την καθαρή έξοδο πολύ απίθανη. Το βέβαιο είναι ότι η ύπαρξη πιστωτικής γραμμής είναι αναγκαία, αλλά εάν οι αγορές παραμείνουν σε αστάθεια έως το τέλος του έτους, το υφιστάμενο πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχιστεί, τονίζει ο διεθνής οίκος.

Όπως αναφέρει η JP Morgan, τις επόμενες εβδομάδες, η ελληνική κυβέρνηση και η τρόικα θα συζητήσουν την ανακούφιση του χρέους του επίσημου τομέα (OSI) με σκοπό την επιπρόσθετη ελάφρυνση. Ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική κυβέρνηση είναι το πώς αυτή η πρόσθετη ελάφρυνση του χρέους θα επηρεάσει τη βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική κατάσταση. Αν οι αγορές ηρεμήσουν, η Ελλάδα θα μπορεί να στραφεί προς μια πιστωτική γραμμή, αυτό όμως δεν είναι τόσο θετική εξέλιξη σε σχέση με την καθαρή έξοδο, ωστόσο η κυβέρνηση θα μπορούσε να το παρουσιάσει ως ένα βήμα μακριά από την εκτεταμένη εποπτεία των Ε.Ε. – ΔΝΤ.

 

«Die Welt»: «Στον αέρα τινάχτηκαν τα όνειρα του Σαμαρά»

Στα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας και τις «αθεράπευτες» ακόμη πληγές της ελληνική οικονομίας αναφέρθηκε με άρθρο της η γερμανική εφημερίδα «Die Welt».

«Πριν από λίγες ημέρες τινάχτηκαν τα όνειρα στον αέρα», γράφει χαρακτηριστικά ο αρθογράφος της. «Κυρίως του Αντώνη Σαμαρά. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήλπιζε ότι στο τέλος του χρόνου θα εκδίωκε από τη χώρα την τρόικα αλλά κυρίως το μισητό ΔΝΤ. Αλλά οι αναταράξεις στα χρηματιστήρια τον προσγείωσαν. Τα επιτόκια εκτινάχθηκαν σε απαγορευτικά ύψη για τη χρηματοδότηση του χρέους. Ο Σαμαράς δεν ήταν φυσικά ο μοναδικός που παρατήρησε πώς διαμορφωνόταν η κατάσταση, αλλά σε κανέναν άλλο τα σημάδια δεν ήταν πιο φανερά».

Και ο σχολιαστής υπογραμμίζει: «Η ευρωκρίση μοιάζει με ενεργό ηφαίστειο, το οποίο δεν έχει ακόμη εκραγεί, αλλά βγάζει λάβα. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, διευκρίνισε το τελευταίο διάστημα με πολλούς τρόπους ότι με την πολιτική του θέλει να αγοράσει χρόνο, αλλά μόνος του δεν είναι σε θέσει να τραβήξει την Ευρωζώνη από τον βούρκο».

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα