Ο επιχειρηματικός «παράδεισος» της Βουλγαρίας

Εάν πριν από 15 χρόνια έγραφε κάποιος για τον «παράδεισο της Βουλγαρίας» το  μυαλό των περισσοτέρων άντε να έφτανε μέχρι το Μπάνσκο και τις χειμερινές τουριστικές ομορφιές στο χιονοδρομικό κέντρο της ομώνυμης πόλης.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Από την είσοδο της χώρας μας στο μνημόνιο το 2010 οι κάτοικοι στους νομούς που συνορεύουν με τη Βουλγαρία ανακάλυψαν την εκεί αγορά, προκειμένου να προμηθεύονται όλα τα αγαθά και συνάμα να τους μένουν και χρήματα. Και φθάσαμε αισίως στο 2016, όπου σχεδόν 15 ελληνικές εταιρείες ημερησίως αποκτούν βουλγάρικο ΑΦΜ και ξεκινούν εκεί κύκλο εργασιών. Βέβαια μεταξύ αυτών των εταιρειών είναι και πολλές ΕΠΕ, οι οποίες χρησιμεύουν για την αγορά αυτοκινήτων. Αυτό όμως δείχνει πως κάτι δεν πάει καλά, καθώς μία σειρά εσόδων χάνονται από το ελληνικό δημόσιο.

Διαβάζοντας κάποιος την επίσημη έκθεση που δημοσίευσε η ελληνική πρεσβεία στη Σόφια προκύπτει ότι οι εγγεγραμμένες και (τυπικά) ενεργές εταιρείες με ελληνική συμμετοχή ανέρχονταν το πρώτο τετράμηνο του 2016 σε περίπου 15.000, έναντι 13.500 στα τέλη του 2015. Αυτή μάλιστα η αυξητική τάση, λένε άνθρωποι με παρουσία πολλών ετών στη βουλγαρική αγορά, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό μέχρι σήμερα. Δείχνει αυτό ότι παρά τις κατά καιρούς… φοβέρες του υπουργείου Οικονομικών για ελέγχους, και τις πρόσφατες επικλήσεις στον πατριωτισμό των Ελλήνων επιχειρηματιών του διοικητή του ΟΑΕΕ, Δημήτρη Τσακίρη, ο ιδιότυπος βαλκανικός επιχειρηματικός διάδρομος παραμένει ορθάνοιχτος.

Δίχως να τους πτοούν τα φοροπρόστιμα, και μόνο το γεγονός ότι κάποιοι Βορειοελλαδίτες μπαίνουν στη διαδικασία να πληρώσουν €600 για να ανοίξουν στη γείτονα μια Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, δείχνει ότι αυξάνονται –με κάθε κόστος– όσοι αναζητούν παράθυρα για να γλιτώσουν τη φορολαίλαπα.

Απόδειξη είναι η αναφορά στην έκθεση ότι «και όταν ακόμη οι επιχειρήσεις αυτές ασκούν πραγματική εμπορική και παραγωγική δραστηριότητα, πρόκειται στη συντριπτική τους πλειοψηφία για μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που λόγω του περιορισμένου μεγέθους τους δεν ασκούν ιδιαίτερη επιρροή στη συνολική εικόνα των ελληνικών επενδύσεων στη Βουλγαρία».

Οι εισαγωγές από Κίνα
Από εκεί και πέρα αποτελεί κοινό μυστικό ότι πέραν των αυτοκινήτων και ακινήτων, πολλές πλέον ακολουθούν άλλες πρακτικές. Εισάγουν λόγου χάρη προϊόντα από τη Κίνα, κόβουν τα τιμολόγια αγοράς στη βουλγαρική εταιρεία, και εν συνεχεία εξάγουν το εμπόρευμα στην εταιρεία τους στην Ελλάδα. Αυτό το τέχνασμα τους επιτρέπει να καταβάλουν τον πολύ χαμηλό βουλγαρικό συντελεστή 10%, αλλά συνιστά τριγωνική συναλλαγή και προφανή απώλεια φορολογικών εσόδων από την Ελλάδα, όπου ο φόρος επί των εταιρικών κερδών ισούται με 29%.

Οι ελληνικές φορολογικές αρχές δηλώνουν ότι βρίσκονται σε ολοένα μεγαλύτερη επαγρύπνηση για τις επιχειρήσεις που αναζητούν φορολογικό «καταφύγιο» και επισείουν την απειλή των αυστηρών προστίμων. Αλλά για να επιβληθούν τα πρόστιμα αυτά, πρέπει να γίνουν έλεγχοι, και οι έλεγχοι σπανίζουν. Διαφορετικά το φαινόμενο δεν θα γνώριζε την έξαρση που γνωρίζει. Από την άλλη, αν μεγαλώσει η φοροεπιδρομή στην Ελλάδα, θα μεγαλώσουν και τα παράθυρα, τα τεχνάσματα και τα συστήματα που εφευρίσκουν οι Έλληνες και Βούλγαροι λογιστές και δικηγόροι. Δε θέλει και πολύ άλλωστε για να ανοίξει κανείς στη Βουλγαρία μια ΕΠΕ, το πιο διαδεδομένο εταιρικό σχήμα στη χώρα. Αρκούν δέκα ημέρες και €500 – €600 ευρώ σε παράβολα και δικηγόρους.

Μόλις τρεις μόλις οδήγησης από τη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται το Μπλαγκόεβγκραντ στη νότια Βουλγαρία, όπου διόλου τυχαία έχει εκδοθεί η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών ΑΦΜ. Δηλαδή 7.000, τα μισά από τα 15.000 που εκδόθηκαν συνολικά στη Βουλγαρία στη διάρκεια της περιόδου των ελληνικών μνημονίων, από το 2010 έως και το πρώτο δίμηνο φέτος. Εκεί συναντά κανείς Βορειοελλαδίτες επιχειρηματίες που εμπορεύονται από καυσόξυλα και πέλετ, αγροτικά προϊόντα, ρούχα, είδη κλωστοϋφαντουργίας, και συσκευασίας, μέχρι βουλγαρικούς ηλιακούς θερμοσίφωνες τους οποίους και εισάγουν στην Ελλάδα.

Μπλαγκόεβγκραντ, Πετρίτσι, Σαντάνσκι, είναι οι τρεις περιοχές που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις. Οι δε, Βούλγαροι κάνουν ό,τι μπορούν για να προπαγανδίσουν τη χώρα τους ως ένα παράδεισο για όσες επιχειρήσεις επιδιώκουν φορολογικό αρμπιτράζ. Πράγματι, ο φόρος 10% είναι πιο γενναιόδωρος και από το 12,5% που προσφέρει η Ιρλανδία.

Στοιχεία
Ο μέσος μισθός στη Βουλγαρία διαμορφώθηκε στο β’ τρίμηνο του 2015 στα €449 παρουσιάζοντας αύξηση 7,6% σε ετήσια βάση. Γενικότερα, ο μέσος μισθός παρουσιάζει ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια ενώ από τις αρχές του 2013 μέχρι τώρα έχει αυξηθεί κατά περίπου 15%.
Ο κατώτατος μηνιαίος μισθός ανέρχεται από την 1/1/2015 στα €194 για το 8ωρο. Η Βουλγαρία επιβαρύνει με 18% τον εργοδότη για τις ασφαλιστικές εισφορές (στην Ελλάδα είναι 25% και συζητείται αύξηση) ενώ για τον εργαζόμενο ο συντελεστής είναι στο 13%.
Ο εταιρικός φόρος είναι ενιαίος στο 10% για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις (10%) ενώ τα μερίσματα επιβαρύνονται με 5%.
Φόρος 8% επιβάλλεται στους τόκους καταθέσεων ενώ ο ΦΠΑ (20% αντί για 23% στην Ελλάδα) επιβάλλεται μόνο στις εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των €25.000 (στην Ελλάδα είμαστε ακόμη στις €10.000).

Η διαδικασία σύστασης επιχείρησης
Το να συστήσεις μία εταιρεία στη Βουλγαρία είναι πολύ πιο εύκολο από ό,τι στη χώρα μας. Το κόστος σύστασης εταιρείας στη Βουλγαρία ανέρχεται συνολικά περίπου στα €500 – €600 (συνυπολογίζεται η μετάφραση των σχετικών εγγράφων στην αγγλική). Εάν ο ιδιοκτήτης της νέας εταιρείας είναι φυσικό πρόσωπο, τότε τα έξοδα μετάφρασης του διαβατηρίου του είναι ελάχιστα.

Εάν ο ιδιοκτήτης είναι νομικό πρόσωπο, απαιτούνται επικυρωμένα αντίγραφα του πιστοποιητικού προσωρινής κατάστασης και του καταστατικού λειτουργίας της μητρικής εταιρείας. Εάν η νέα εταιρεία είναι θυγατρική ελληνικής εταιρείας τα ως άνω έγγραφα πρέπει να είναι επίσημα μεταφρασμένα στη βουλγαρική (κόστος περίπου €9/σελίδα, εφόσον η μετάφραση γίνει στη Βουλγαρία ).

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ορίσουν με πληρεξούσιο δικηγόρο, ο οποίος θα κατοχυρώσει την επωνυμία και θα τους εκπροσωπεί ενώπιον των τραπεζών και των βουλγαρικών αρχών. Η τράπεζα εκδίδει πιστοποιητικό για την κατάθεση του ελάχιστου απαιτούμενου κεφαλαίου, που μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά, υποβάλλονται στην υπηρεσία εμπορικού μητρώου. Βάσει της βουλγαρικής νομοθεσίας δεν είναι υποχρεωτική η εγγραφή σε κάποια επαγγελματική ένωση ή επιμελητήριο.