Πολιτικό αντικλείδι για το αδιέξοδο…

Το «Παρίσι Νο 2» εξελίχθηκε σε εφιάλτη για την κυβέρνηση, καθώς δεν βρέθηκε σημείο επαφής με την τρόικα, κάτι που σημαίνει ότι οι τεχνοκράτες δεν πρόκειται να επιστρέψουν στην Αθήνα για να ολοκληρώσουν την αξιολόγηση και φυσικά μάλλον θεωρείται αδύνατο να έχουμε θεαματικές εξελίξεις μέχρι το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Έτσι, η μετάβαση στη μεταμνημονιακή περίοδο μάλλον αναβάλλεται για αργότερα.

Πλέον οι δύο κυβερνητικοί εταίροι καλούνται να αποτιμήσουν τα δυσμενή αποτελέσματα στο Παρίσι και να αποφασίσουν τα επόμενα βήματά τους. Με τα χρονικά περιθώρια πλέον να έχουν στενέψει απελπιστικά, ως προς τις προθεσμίες του Δεκεμβρίου, Μαξίμου και Χαριλάου Τρικούπη καλούνται να αποφασίσουν πώς θα πορευτούν. Πάντως, σύμφωνα με συνεργάτες πρωθυπουργού και αντιπροέδρου, θεωρούν:

α) «Πιθανότερη από ποτέ» την άτυπη («τεχνική») παράταση του ισχύοντος μνημονιακού προγράμματος, με άλλοθι το 20ήμερο κλείσιμο των ευρωπαϊκών κοινοβουλίων λόγω εορτών.
β) Ίσως πλέον θεωρείται επιβεβλημένη η επίσπευση της προεδρικής εκλογής τον Ιανουάριο, μετά τις 7 του μήνα που θα επαναλειτουργήσει η Βουλή, ώστε η ύστατη προσπάθεια να βρεθεί κοινά αποδεκτή συμφωνία με τους δανειστές να «κουμπώσει» με το δίλημμα «ναι ή όχι πολιτική σταθερότητα στη χώρα».

Το πιο σημαντικό ζήτημα, όμως, που έχουν να διαχειριστούν οι δύο κυβερνητικοί εταίροι είναι η μεταξύ τους προσέγγιση σε δύσκολα ζητήματα, κυρίως σε αυτό που αφορά στη δημόσια διοίκηση και εν μέρει σε ασφαλιστικό-εργασιακό, ωστόσο αναγνωρίζουν ότι ναυάγησαν οι προσπάθειες για σύγκλιση στο μείζον θέμα του δημοσιονομικού κενού. Στο εσωτερικό της κυβέρνησης παραμένει η διχογνωμία για τις ακανθώδεις εκκρεμότητες, καθώς η μεν Ν.Δ. πιέζει να γίνει αποδεκτή η αλλαγή για τον τρόπο λήψης των απεργιών (από το 50%+1 των εργαζομένων), το δε ΠΑΣΟΚ αρνείται σθεναρά. Όπως αρνείται και παραμετρικές αλλαγές που θα οδηγήσουν σε δραματική, όπως λένε, μείωση των συντάξεων, όπως ο υπολογισμός τους βάσει της τελευταίας πενταετίας και όχι του συνόλου του εργασιακού βίου.

Η πολιτική διαπραγμάτευση
Στο Παρίσι η ελληνική αποστολή με επικεφαλής τον Γκίκα Χαρδούβελη προσπάθησε να γεφυροποιήσει το χάσμα που μας χωρίζει από την τρόικα. Όμως, οι εντολές προς τον «τσάρο» ήταν να μην υπεισέλθει στα καυτά ζητήματα. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός έχει απορρίψει τα αιτήματα των επικεφαλής της τρόικας για συνάντηση μαζί του, παρά τις πιέσεις του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Διαμορφώνοντας ένα εξόχως εκρηκτικό σκηνικό, ο Αντώνης Σαμαράς επιχειρεί να κατεβάσει τον πήχη των προσδοκιών και να κινηθεί παρασκηνιακά, ενώ ταυτόχρονα πείθει ότι οι διαπραγματεύσεις είναι σκληρές και η ελληνική κυβέρνηση ανυποχώρητη.

Στο Μαξίμου υπάρχει «οργασμός» διαβουλεύσεων, καθώς ο Αντ. Σαμαράς βρίσκεται σε ανοιχτό δίαυλο με τον Ζ.Κλ. Γιουνκέρ, προκειμένου να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους για πολιτική λύση στις διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.

Ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι από τη στιγμή που δεν μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή με την τρόικα, τον λόγο τον έχει η πολιτική διαπραγμάτευση. Γι’ αυτό και στο Μαξίμου ήδη έχουν αρχίσει να ετοιμάζονται για τον «πόλεμο της Συνόδου Κορυφής» στις 18 Δεκεμβρίου, όπου λογικά θα κριθεί το ελληνικό ζήτημα. Στο Μαξίμου εκτιμούν πως εκεί θα επιτευχθεί μία πολιτική συμφωνία, όπου θα δοθεί μία άτυπη παράταση για ένα μήνα περίπου, και εν συνεχεία θα κλείσει το θέμα με ευνοϊκούς για την Ελλάδα όρους, δηλαδή με την πιστοληπτική γραμμή στήριξης. Βέβαια, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, την ίδια αισιοδοξία εξέπεμπε όλο το προηγούμενο διάστημα το Μαξίμου κατ’ αρχάς για οριστική έξοδο στα τέλη του Δεκεμβρίου από τη μνημονιακή εποχή, ενώ και για τη συνάντηση στο Παρίσι ανάλογες διαρροές υπήρξαν.

Η νέα λύση
Η ενδιάμεση λύση που ετοιμάζεται δεν είναι άλλη από αυτή που για τεχνική παράταση του υφιστάμενου μνημονίου. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό είναι το ρεαλιστικότερο σενάριο, εκτός αν η ελληνική πλευρά βάλει πολύ νερό στο κρασί της και τελευταία στιγμή συμφωνήσει σε όλα. Όμως, κάτι τέτοιο θα σήμαινε μεγάλο πολιτικό ρίσκο, καθώς η συμφωνία που θα περιλαμβάνει και αντιλαϊκά μέτρα θα πρέπει να περάσει από τη Βουλή μέχρι το τέλος του έτους και επώδυνα μέτρα δύσκολα θα μπορέσουν να γίνουν αποδεκτά.

Το σίγουρο είναι ότι ο χρόνος μετρά αντίστροφα και νέα εμπόδια μπαίνουν στο τραπέζι. Υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος ανέφερε ότι η Φινλανδία ενημέρωσε την Κομισιόν ότι, σε περίπτωση τεχνικής παράτασης, το ελληνικό αίτημα θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, καθώς η Βουλή της δεν θα μπορεί να το εγκρίνει μετά από αυτή την ημερομηνία. Αντιθέτως, η Γερμανία ενημέρωσε ότι ακόμα και στις 8 Δεκεμβρίου να υποβληθεί το αίτημα μπορεί να καλύψει το χρονοδιάγραμμα.

Αυτό σημαίνει ότι οι δηλώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου περί πολιτικής διαπραγμάτευσης πριν από το τέλος του έτους, και με τις τεχνικές λεπτομέρειες να αποσαφηνίζονται αργότερα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να προχωρήσει. Οποιαδήποτε αλλαγή στο επίσημο πρόγραμμα χρηματοδότησης χρειάζεται όχι μόνο την έγκριση του Eurogroup, αλλά και ορισμένων ευρωπαϊκών κοινοβουλίων.

Ήδη η Γερμανία εμφανίζεται να προκρίνει την παράταση για έξι μήνες, καθώς η Ελλάδα δεν έχει μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις πριν από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 και οι Γερμανοί δεν βιάζονται. Θέλουν να διασφαλίσουν ότι όλα τα προαπαιτούμενα αλλά και τυχόν επιπρόσθετα μέτρα θα ληφθούν κανονικά.

Δεν βγαίνει ο σχεδιασμός
Το βασικό πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει ο πρωθυπουργός είναι το πώς θα μετατρέψει τον αρχικό σχεδιασμό, καθώς πόνταρε για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά και την αλλαγή του κλίματος στην έξοδο από το μνημόνιο. Αυτό ήταν το αφήγημά του κι εκεί είχε στηριχθεί όλο το προηγούμενο διάστημα ο επικοινωνιακός σχεδιασμός. Τώρα, όχι μόνο αυτά έχουν πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων, αλλά χρειάζεται να διαβεβαιώνει κάθε τρεις και λίγο πως δεν θα υπάρξουν άλλες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις. Παράλληλα, στο Μαξίμου ανησυχούν με την παρέμβαση Παπανδρέου και τα όσα γίνονται στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.

Στο πρωθυπουργικό γραφείο, κυρίαρχη ήταν η εκτίμηση εδώ και καιρό ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλος «κρατάει με το ζόρι το ΠΑΣΟΚ». Γι’ αυτό και κατά καιρούς ο πρωθυπουργός έκανε παραχωρήσεις με στόχο να «βάλει πλάτη» στον μικρότερο κυβερνητικό εταίρο και να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν κλυδωνισμοί. Προς το παρόν, το πρωθυπουργικό επιτελείο αποφεύγει να πάρει θέση και να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο, καθώς αναγνωρίζει ότι οι ισορροπίες είναι ευαίσθητες και οποιαδήποτε παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις.