Τα μη ευνοημένα παιδιά ενός παρεξηγημένου κλάδου

Τον τελευταίο μήνα η εικόνα των δικηγόρων να κατεβαίνουν στους δρόμους αντιδρώντας στο προσχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό ξένισε πολλούς. Οι νομικοί συνήθως θεωρούνται ιδιαίτερα ευνοημένοι οικονομικά. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο έχουν υποστεί σημαντικές μειώσεις στα εισοδήματά τους, κυρίως λόγω των φοροεισπρακτικών μέτρων που ακολούθησαν τα μνημόνια αλλά και της οικονομικής κρίσης. Ενδεικτικά για την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο είναι τα στατιστικά στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας.

Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου

Την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί κατά πολύ ο αριθμός των δικηγόρων με μηδενικές παραστάσεις, στοιχείο που δείχνει την ανεργία στον κλάδο. Συγκεκριμένα, ο αριθμός όσων δήλωναν μηδενικές παραστάσεις το 2005 ήταν στους 5.066 νομικούς, το 2006 στους 5.410, το 2007 στους 5.652, το 2008 στους 6.138, το 2009 στους 6.384, το 2010 στους 7.057, το 2011 στους 7.406, το 2012 στους 8.138, το 2013 στους 6.957, το 2014 στους 7.112 και το πρώτο δεκάμηνο του 2015 στους 8.036. Αντίστοιχα το πρώτο εξάμηνο του 2015 μηδενικές παραστάσεις είχαν 8.057 μέλη του ΔΣΑ, ενώ από μία μέχρι δύο παραστάσεις δήλωσαν 2.800 δικηγόροι, τρεις με τέσσερις 2.215, πέντε έως δέκα 4.170, έντεκα έως είκοσι 2.794, είκοσι μία έως πενήντα 1.430, και πάνω από πενήντα παραστάσεις μόλις 1.139 δικηγόροι.

Πιο «ευάλωτες» οι γυναίκες νομικοί
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως η ανεργία πλήττει περισσότερο τις γυναίκες νομικούς, καθώς μηδενικές παραστάσεις είχαν για το πρώτο εξάμηνο του 2015 4.970 γυναίκες και 3.087 άνδρες. Από μία μέχρι δύο παραστάσεις δήλωσαν 1.680 γυναίκες και 1.120 άνδρες, από τρεις έως τέσσερις 1.401 γυναίκες και 814 άνδρες, από πέντε έως δέκα 2.394 γυναίκες και 1.176 άνδρες, από έντεκα έως είκοσι 1.471 γυναίκες και 1.323 άνδρες, από είκοσι μία μέχρι πενήντα 579 γυναίκες και 851 άνδρες, και πάνω από πενήντα παραστάσεις 427 γυναίκες και 712 άνδρες δικηγόροι της πρωτεύουσας. Το γεγονός πως η κρίση χτυπάει περισσότερο τις γυναίκες δικηγόρους ενδεχομένως να συνδέεται με το ότι έχει αυξηθεί εντυπωσιακά ο αριθμός τους την τελευταία 25ετία. Συγκεκριμένα το 1990 οι γυναίκες μέλη του ΔΣΑ ανέρχονταν στις 4.974, το 1995 ο αριθμός τους αυξήθηκε στις 6.252, το 2000 έφτασε τις 7.588, το 2005 ανήλθε σε 9.441, το 2010 έφτασε τις 11.713, ενώ το 2014 τις 12.494.

Συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο του 2014, χαμηλότερα ήταν και τα γραμμάτια προείσπραξης που εξέδωσαν οι Αθηναίοι δικηγόροι. Ειδικά για τον μήνα Ιανουάριο η πτώση είναι εντυπωσιακή καθώς το πρώτο μήνα του έτους, όπου όλα τα ακροατήρια βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη τα γραμμάτια προείσπραξης που δηλώθηκαν στον ΔΣΑ ήταν αισθητά λιγότερα με τη διαφορά να φτάνει τις 22.000! Συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2014 εκδόθηκαν στον ΔΣΑ 67.507 γραμμάτια προείσπραξης, ενώ τον Ιανουάριο του 2015 45.381, τον Φεβρουάριο του 2014 70.649, ενώ αισθητά λιγότερα ήταν αυτά που εκδόθηκαν τον Φεβρουάριο του 2015 με τον αριθμό να ανέρχεται στις 58.403.

Τον μήνα Μάρτιο τα πράγματα καλυτέρευσαν αισθητά, καθώς το 2014 εκδόθηκαν 63.588, ενώ το 2015 64.871. Ωστόσο τον Απρίλιο δεν συνεχίστηκε αυτή η ανοδική πορεία, καθώς το 2014  ο αριθμός των γραμματειών προείσπραξης άγγιξε τις 53.051 και το 2015 τις 48.696. Τον Μάιο τα πράγματα αντιστράφηκαν, καθώς ήταν ένας από τους καλύτερους μήνες για το 2015 και ένας «κακός» μήνας για το 2014. Συγκεκριμένα, το 2014 κόπηκαν 43.238 γραμμάτια προείσπραξης, ενώ το 2015 58.933, όσον αφορά το Ιούνιο τα γραμμάτια προείσπραξης που εκδόθηκαν ήταν 55.424, ενώ για το 2015 ανήλθαν σε 49.353.

Ψάχνουν διέξοδο…  
Λόγω της κατάστασης που επικρατεί αρκετοί, ιδίως νέοι, δικηγόροι ψάχνουν διέξοδο στο επάγγελμα του δικαστή, του εισαγγελέα, του ειρηνοδίκη, αναζητώντας σταθερότητα, ασφάλεια και πιο ανθρώπινα ωράρια. Αρκετοί από αυτούς αποφασίζουν να συμμετέχουν στις εξετάσεις για την Εθνική Σχολή Δικαστών και στον διαγωνισμό για την πρόσληψη ειρηνοδικών και μελών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Για να το επιτύχουν κάθονται ξανά στα θρανία, πηγαίνοντας σε εξειδικευμένα φροντιστήρια ή κάνοντας συχνά ιδιαίτερα, που τους προετοιμάζουν για τις απαιτητικές εξετάσεις. Κατά γενική ομολογία πρόκειται για μία δαπανηρή (τα δίδακτρα μπορούν να φτάσουν και τα 5.000 ευρώ το έτος) και εξαντλητική διαδικασία.

Συγκεκριμένα, στον τελευταίο διαγωνισμό Ειρηνοδικών που οδήγησε στην πρόσληψη 196 προσώπων υποβλήθηκαν 1.815 αιτήσεις υποψηφιότητας νομικών, οι οποίοι έπρεπε να ήταν μέχρι 40 ετών για συμμετάσχουν.