Τα παιδία… γκρινιάζει για τις αλλαγές στην Παιδεία

Σαρωτικές αλλαγές στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης προωθεί το υπουργείο Παιδείας, με το πρώτο νομοσχέδιο που αφορά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια να έχει ήδη κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Του Κώστα Παπαδόπουλου

Οι αλλαγές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση:
• Το σύστημα αξιολόγησης, που επρόκειτο να εφαρμοστεί για πρώτη φορά από την επόμενη σχολική χρονιά, καταργείται και ακυρώνονται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης (σχολικών συμβούλων, διευθυντών εκπαίδευσης, διευθυντών σχολικών μονάδων), η οποία στοίχισε στο ελληνικό κράτος περίπου 4 εκατ. ευρώ.
• Τα Πρότυπα διαχωρίζονται από τα Πειραματικά Σχολεία. Διατηρούνται μόνο Πρότυπα, στα οποία ο τρόπος εισαγωγής των μαθητών θα αποφασιστεί από τους διδάσκοντες. Η εισαγωγή μέσω εξετάσεων είναι, όμως, δύσκολη για κάθε ένα εκ των 4 Προτύπων, διότι το υπουργείο δεν παρέχει τα μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό για να γίνουν οι εξετάσεις, με κύριο πάντα στόχο τη διασφάλιση του αδιάβλητού τους.
• Καταργείται η Τράπεζα Θεμάτων για την επιλογή θεμάτων στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των μαθητών λυκείου. Η Τράπεζα ήταν ένας τρόπος προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να ολοκληρώσουν τη διδασκαλία όλης της διδακτέας ύλης.
• Ο βαθμός προαγωγής και απόλυσης στο λύκειο μειώνεται στο 9,5 από 10. Βέβαια, δεν είναι μόνο η μείωση του ορίου κατά μισή μονάδα, αλλά και το γεγονός ότι ο μέσος όρος θα προκύπτει από όλα τα μαθήματα, ανεξαρτήτως βαρύτητας, ενώ δεν θα χρειάζεται οι μαθητές να έχουν 10 σε κάποια βασικά (π.χ. Γλώσσα και Μαθηματικά).
• Οι διευθυντές σχολείων θα επιλέγονται με κριτήρια τη διοικητική και τη διδακτική εμπειρία τους, την παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτισή τους (67% επί της συνολικής μοριοδότησης) και τη γνώμη του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου, στο οποίο επιθυμούν να βάλουν υποψηφιότητα (33% επί της συνολικής μοριοδότησης).
• Καταργούνται τα εσωτερικά φροντιστήρια σε ιδιωτικά σχολεία. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί επιστρέφουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Παιδείας από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Την ίδια ώρα, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προωθούνται οι εξής αλλαγές:
• Καταργείται το Συμβούλιο Ιδρύματος στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Οι αρμοδιότητές του θα κατανεμηθούν στη Σύγκλητο, στο Πρυτανικό Συμβούλιο, στον πρύτανη και στους αντιπρυτάνεις.
• Εκπρόσωποι φοιτητών θα συμμετέχουν σε Σύγκλητο, Κοσμητεία, Γενική Συνέλευση Τμήματος, Γενική Συνέλευση Τομέα. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών στις Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων είναι το 25% των μελών ΔΕΠ. Προσθέτοντας τους εκπροσώπους του ειδικού επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού μαζί με τους διοικητικούς, μια μικρή μειοψηφία μελών ΔΕΠ μπορεί να αποκτήσει πλειοψηφία στη γενική συνέλευση.
• Οι φοιτητές θα ψηφίζουν για πρύτανη. Η ψήφος τους θα μετράει στο 70% του συνόλου των ψήφων. Ουσιαστικά, η αναλογία βαρύτητας ψήφου με βάση τη συμμετοχή κάθε κατηγορίας εκλεκτόρων ανατρέπεται ουσιωδώς υπέρ των διοικητικών υπαλλήλων: οι πανεπιστημιακοί έχουν το 52,63% (αντί για 55%), οι φοιτητές το 36,84% (αντί 40%) και οι διοικητικοί το 10,53% (αντί 5%).
• Τα 7μελή εκλεκτορικά σώματα για την εκλογή, εξέλιξη ή μονιμοποίηση πανεπιστημιακών διευρύνονται σε 11μελή ή 15μελή, ανάλογα με το μέγεθος του Τμήματος.
• Το ακαδημαϊκό άσυλο επανέρχεται.
• Επιστρέφουν οι «αιώνιοι» φοιτητές, καταργούνται οι ρυθμίσεις περί χρονικού ορίου φοίτησης.

Θύελλα αντιδράσεων
Ο υπουργός Παιδείας, Αριστείδης Μπαλτάς, με τις προωθούμενες αλλαγές –που χαρακτηρίζονται ως «αντιμεταρρύθμιση»– κατάφερε να συγκεντρώσει ομαδικά πυρά προς το πρόσωπό του. Μάλιστα, εάν το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν ήταν το μείζον θέμα όχι μόνο εντός των συνόρων αλλά και πανευρωπαϊκά, τότε τα όσα γίνονται στον χώρο της Παιδείας θα ήταν πρώτο θέμα στην επικαιρότητα. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις της καθηγήτριας του Πανεπιστήμιου Αθηνών, Βάσως Κιντή, η οποία ανέφερε ότι «ζητούμε από τους γονείς να κινητοποιηθούν για το μέλλον τον παιδιών τους. Πρόκειται για το μέλλον της νέας γενιάς. Γυρνούν την εκπαίδευση 40 χρόνια πίσω».

Κίνδυνος… Grexit και για τα ελληνικά πανεπιστήμια στην Ευρώπη
Μία αλλαγή που θα κλονίσει το σύστημα αναγνώρισης των ελληνικών πτυχίων από την Ευρώπη και τους όρους κινητικότητας των Ελλήνων φοιτητών προς τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, κυρίως μέσω του προγράμματος Erasmus, προωθεί ακόμα το υπουργείο Παιδείας.

Σύμφωνα με το σχέδιο του Αριστείδη Μπαλτά, θα αλλάξει το σύστημα μέτρησης των πιστωτικών μονάδων που ισχύει σήμερα για την απονομή ενός πτυχίου από ελληνικό ΑΕΙ, καθιερώνοντας όχι πιστωτικές αλλά διδακτικές μονάδες. Στο άρθρο 11 του ν/σ για την ανώτατη εκπαίδευση αναφέρεται ότι «τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ απονέμουν τίτλους σπουδών τμημάτων ή σχολών μετά την επιτυχή παρακολούθηση προγράμματος σπουδών το οποίο δύναται να αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αριθμό διδακτικών και όχι πιστωτικών μονάδων. Οι διδακτικές μονάδες ισούνται με το σύνολο των εβδομαδιαίων ωρών θεωρητικής και εργαστηριακής διδασκαλίας εντός του τμήματος ή της σχολής, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα σπουδών προσαυξημένο με τον αριθμό ωρών ενισχυτικής διδασκαλίας εφόσον υπάρχουν και τον αριθμό ωρών που αντιστοιχούν στην εκπόνηση ασκήσεων, εκθέσεων εργασιών, δοκιμίων και μελετών.

Ο αριθμός των διδακτικών μονάδων ο οποίος αντιστοιχεί σε ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο ισοδυναμεί με τις πιστωτικές μονάδες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μονάδων Κατοχύρωσης Μαθημάτων (ECTS) για το εξάμηνο αυτό».

Ποια η διαφορά
Για να καταλάβει κανείς τη διαφορά, πρέπει να σημειώσουμε πως οι διδακτικές εκφράζουν τον αριθμό των ωρών διδασκαλίας ανά εβδομάδα για κάθε μάθημα, ενώ οι πιστωτικές αναφέρονται στον φόρτο εργασίας του φοιτητή προκειμένου να επιτύχει τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Ο φόρτος εργασίας περιλαμβάνει τις πάσης φύσεως εκπαιδευτικές συνιστώσες του μαθήματος, επομένως και τις ώρες διδασκαλίας.

Είναι προφανές ότι ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων είναι μεγαλύτερος εκείνου των διδακτικών. Για ένα πτυχίο τμήματος τετραετούς φοίτησης απαιτούνται 240 μονάδες, δηλαδή 60 σε κάθε έτος. Με το ισχύον σύστημα αποτιμώνται τα προγράμματα σπουδών και καθίστανται αναγνωρίσιμα στην Ευρώπη. Με την αλλαγή υπάρχει κίνδυνος, καθώς το ισχύον σύστημα έχει καθιερωθεί, να μπλοκαριστούν προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών από τα ελληνικά προς τα ευρωπαϊκά ΑΕΙ και να δημιουργηθούν προβλήματα στην αναγνώριση των πτυχίων.