Τελευταία έξοδος: ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ

Στην εξαιρετική αμερικανική ταινία του 1994, «Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ», ο ήρωας τραπεζίτης (σ.σ. τον υποδύεται ο Τιμ Ρόμπινς) καταδικάζεται σε φυλάκιση 20 ετών για τον φόνο της γυναίκας του που όμως δεν διέπραξε. Με τη βοήθεια συγκρατουμένων του αποφασίζει να αποδράσει, σκάβει ένα τούνελ διαφυγής και για μη γίνει αντιληπτός από τους δεσμοφύλακες καλύπτει την τρύπα στον τοίχο του κελιού του με μία αφίσα της πάλαι ποτέ σεξοβόμβας του Χόλιγουντ, Ρίτα Χέιγουορθ….

Επιμέλεια : Νίκος Τσαγκατάκης

Για όσους αναρωτιούνται προς τι η συνεφίλ διάθεση, ο λόγος είναι η υφιστάμενη κατάσταση στις τράπεζες όπου η πολυθρύλητη –και τρίτη στη σειρά– ανακεφαλαιοποίησή τους μοιάζει να είναι η τελευταία έξοδος προς τη διάσωση. Άλλωστε, αυτό ακριβώς διαμήνυσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας τη Βουλή στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων. Ότι, δηλαδή, το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει μια τελευταία ευκαιρία να εξυγιανθεί. «Δεσμευόμαστε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας, «ότι οι τράπεζες που θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση με χρήματα του ελληνικού Δημοσίου θα έχουν και το αντίστοιχο μάνατζμεντ».

Αυτή, λοιπόν, η ύστατη ζαριά για τις τράπεζες έχει ριχτεί ήδη και έχει ορίζοντα περίπου 15 ημερών. Τότε θα έχουμε μια πρώτη εικόνα για το πραγματικό ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που θα χρειαστούν τα ιδρύματα, ώσπου φυσικά αυτό το ποσό να φιξαριστεί με την περάτωση των προγραμματισμένων stress test. Σύμφωνα με τα όσα διαρρέονται από κύκλους που έχουν γνώση της χρηματοπιστωτικής «Ιερουσαλήμ», ο μέχρι στιγμής έλεγχος των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων των τραπεζών «κοστολογεί» τις κεφαλαιακές ανάγκες των ιδρυμάτων μεταξύ 9 και 10 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με το βασικό σενάριο προσομοίωσης των τεστ αντοχής το αντίστοιχο ποσό ανεβαίνει στα περίπου 13 δισ. ευρώ.

Το θέμα, βέβαια, δεν είναι τι βγάζει η σούμα της Αθήνας, αλλά και το ποια θα είναι η ετυμηγορία της Ε.Ε. και της ΕΚΤ, οι οποίες φέρονται να έχουν αποφασίσει να ανεβάσουν τον πήχη της ανακεφαλαιοποίησης στα 17-18 δισ. Ο λόγος του… καπέλου δεν είναι άλλος από την υπάρχουσα εκτίμηση που κυριαρχεί πίσω από τις κλειστές πόρτες των Βρυξελλών και της Φρανκφούρτης ότι μόνο με μια mega-ανακεφαλαιοποίηση θα πειστούν οι αγορές ότι δεν θα τους ξαναπασχολήσουν οι ελληνικές τράπεζες – μιας και θα έχουν εξυγιανθεί σε βάθος. Δεδομένων των παραπάνω και σε συνδυασμό πάντα με την πρωθυπουργική «προειδοποίηση» περί απώλειας του μάνατζμεντ των τραπεζών, εφόσον η ανακεφαλαιοποίηση γίνει με δημόσια… κόλλυβα, το ζητούμενο είναι η στάση που θα κρατήσουν οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών.

Η αίσθηση που υπάρχει –για την ώρα τουλάχιστον– είναι ότι οι ιδιώτες μέτοχοι θα συμμετάσχουν στις επικείμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, αρκεί τα προς άντληση ποσά να κυμανθούν σε λογικά πλαίσια. Αυτά τα «λογικά πλαίσια» μεταφράζονται σε κεφάλαια που δεν θα ξεπερνούν π.χ. τα 13 δισεκατομμύρια του βασικού σεναρίου του stress test. Αν, τώρα, ξεπεραστούν αυτά τα όρια, ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει τις ακριβείς αντιδράσεις των μετόχων. Ειδικά εκείνων που έχοντας συμμετάσχει στις δύο προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών, βρίσκονται σήμερα στον… κουβά της χρηματιστηριακής εξαΰλωσης της επένδυσής τους.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι την αναγκαιότητα να μην προκαλέσει η σχεδιαζόμενη ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών μεγάλο dilution στους υφιστάμενους μετόχους, την επισημαίνουν γνωστοί παράγοντες της τραπεζικής αγοράς. Μεταξύ αυτών ο πρόεδρος της Eurobank, Νίκος Καραμούζης, o οποίος σε σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του στο Reuters εξήγησε ότι είναι σημαντικό να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, αλλά δεν πρέπει να μηδενιστεί η περιουσία των υφιστάμενων μετόχων, καθώς αυτό θα περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των επενδυτών που προτίθενται να συμμετάσχουν στην αύξηση κεφαλαίων.

Capital controls και ανακεφαλαιοποίηση
Την ώρα που λαμβάνουν χώρα πυρετώδεις διεργασίες για το μέλλον του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Μουρμούρας, προσπάθησε πριν από μερικά 24ωρα να αποσυνδέσει την άρση των capital controls από την ανακεφαλαιοποίηση των ιδρυμάτων. Όντας προσκεκλημένος σε διεθνές επενδυτικό forum που διοργανώθηκε στη Ν. Υόρκη, ο κ. Μουρμούρας ξεκαθάρισε ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν αρκεί για να αποσυρθούν τα capital controls. Μάλιστα, ο υποδιοικητής της ΤτΕ έθεσε 4 προϋποθέσεις για την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων: α) την ελάφρυνση του χρέους, β) την επαναφορά του waiver στα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα από την ΕΚΤ, γ) τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης του Draghi, και δ) ένα επενδυτικό σοκ!

Ειδικά για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ο κ. Μουρμούρας τόνισε ότι είναι το πρώτο αποφασιστικό βήμα για την άρση των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls) και θα πρέπει να στοχεύει στη διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών.