Το αναπτυξιακό «δώρο» του χερ Βόλφγκανγκ

Επιτέλους το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο, ένας οργανισμός στο πρότυπο της γερμανικής τράπεζας KfW για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, παίρνει σάρκα και οστά μετά την υπογραφή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος βρέθηκε για λίγες ώρες προχθές Πέμπτη στην Αθήνα.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, ο οποίος είναι ίσως από τους πλέον ισχυρότερους πολιτικούς της Ευρώπης, προσέφερε ένα δώρο στη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία με τη δημιουργία του Αναπτυξιακού Ταμείου, κάτι για το οποίο «πάλευε» δίχως επιτυχία η χώρα μας από το 2011. Στις επαφές του με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, τον αντιπρόεδρο Ευάγγελο Βενιζέλο, και τους υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης Γιάννη Στουρνάρα, Κωστή Χατζηδάκη, αντίστοιχα, ο Β. Σόιμπλε εξέφρασε τη στήριξη του Βερολίνου στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας, επέμεινε στην αναγκαιότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς είναι γνωστό ότι διαφωνεί με όσους ισχυρίζονται πως το πρόγραμμα είναι σε λάθος κατεύθυνση.

Το πιο σημαντικό είναι η υπογραφή που έβαλε στο Μνημόνιο συνεργασίας για το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο. Στόχος του ταμείου είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος ρευστότητας και της δυσκολίας άντλησης κεφαλαίων για επενδύσεις σε στρατηγικούς επιχειρηματικούς τομείς, που μπορούν να βοηθήσουν στην επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Θα χρηματοδοτεί κυρίως τράπεζες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μικρά έργα υποδομής, λειτουργώντας σαν μία κρατική επενδυτική τράπεζα.

Η λειτουργία του σχεδιάζεται στο μοντέλο της KfW, της κρατικής τράπεζας που συνέβαλε αποφασιστικά στην ανοικοδόμηση Γερμανίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κεφάλαια του Σχεδίου Μάρσαλ. Πριν από μερικούς μήνες ανακοινώθηκε παρεμφερής συνεργασία της Γερμανίας, μέσω της KfW, με την Ισπανία, ενώ πρόσφατα KfW έδωσε το «πράσινο φως» για τη δανειοδότηση της ΔΕΗ προκειμένου να κατασκευάσει τη νέα λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγική μονάδα στην Πτολεμαΐδα.

Κεφάλαια και τεχνογνωσία
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Ανάπτυξης, το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο (Investment Fund Greece) θα είναι κερδοσκοπικός οργανισμός που θα λειτουργεί με ιδωτικο-οικονομικά κριτήρια, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Θα διαθέτει κεφάλαια, αλλά και υποστήριξη-τεχνογνωσία για την ολοκλήρωση επιλεγμένων επενδυτικών σχεδίων. Το ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από τρεις τύπους κεφαλαίων και δεν θα απαιτήσει πρόσθετα κεφάλαια από τις ευρωπαϊκές χώρες.

Η ελληνική συμμετοχή θα εξασφαλιστεί από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ επίσης θα συμμετάσχουν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (EIF), η ΚfW και ενδεχομένως η γαλλική Caisse de Depots, ενώ επιδιώκεται η συμμετοχή ελληνικών ιδιωτικών κεφαλαίων. Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν υπάρξει επαφές με τα ιδρύματα Νιάρχου και Ωνάση, με ελληνικές ομογενειακές ενώσεις, εφοπλιστές κ.λπ.

Η ΚfW και οι άλλοι διεθνείς επενδυτικοί οργανισμοί, όπως η ΕΤΕπ, φαίνεται ότι θα συμμετάσχουν με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων, άμεσων χρηματοδοτήσεων ή εγγυήσεων. Το πρότζεκτ έχει παρουσιαστεί και στην κυβέρνηση του Κατάρ, που είχε επιδείξει ένα κατ’ αρχήν ενδιαφέρον. Τους τελευταίους μήνες για την προώθησή του έχουν γίνει επαφές σε ανώτατο επίπεδο, κατά τις επισκέψεις Σαμαρά στο Βερολίνο με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κ.λπ., ενώ ανατέθηκε στον διεθνή οίκο OliverWyman να εκπονήσει μελέτη και ορίστηκε ομάδα νομικών και επενδυτικών συμβούλων για την παρακολούθηση του έργου.

Η μελέτη εντοπίζει σημαντικά κενά στη χρηματοδότηση διαφόρων τομέων της ελληνικής χρηματοπιστωτικής αγοράς, που εν μέρει θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με το ταμείο. Στόχος του υπουργείου είναι το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο να ιδρυθεί έως το τέλος της φετινής χρονιάς.

Επί τάπητος το προληπτικό πακέτο στήριξης
Τελικά, υπάρχει κενό στη χρηματοδότηση της χώρας για το δεύτερο εξάμηνο του 2014; Η Κομισιόν ισχυρίζεται το αντίθετο, όμως δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι θεωρούν πως το πρόβλημα υφίσταται και το ότι θα το βρουν μπροστά τους οι δανειστές.

Στη συνάντηση του Β. Σόιμπλε με τον Γ. Στουρνάρα συζητήθηκε το νέο πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας, ώστε να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό του δευτέρου εξαμήνου του 2014. Το σχέδιο αυτό έχει την ονομασία «προληπτικό πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα» και σε πρώτη φάση θα περιλαμβάνει τα 13 δισ. ευρώ που εκτιμάται αυτή τη στιγμή ότι θα «περισσέψουν» από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Το θετικό για τη Γερμανία και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά είναι ότι τα 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης έχουν ήδη εγκριθεί από τα κοινοβούλια, άρα δεν θα χρειαστεί νέος γύρος εγκρίσεων. Αυτό που χρειάζεται είναι απλώς μια ευρωπαϊκή απόφαση τροποποίησης που θα επιτρέψει τη χρησιμοποίησή τους για το κλείσιμο του γνωστού χρηματοδοτικού κενού του ελληνικού προγράμματος στο β΄ εξάμηνο του 2014.

Μαξιλάρι ασφαλείας
Σε κάθε περίπτωση το πακέτο, που συζητήθηκε με τον Σόιμπλε, ονομάζεται «προληπτικό» διότι θα λειτουργεί ως «μαξιλάρι ασφαλείας» σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν καταφέρει να αντλήσει τα επιπλέον κεφάλαια που χρειάζεται από τις αγορές το 2014. Παράλληλα όμως, η ύπαρξή του εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη ότι η χρηματοδοτική συνέχεια της χώρας είναι διασφαλισμένη, υποβοηθώντας με αυτό τον έμμεσο τρόπο τη δυνατότητα εξόδου στις αγορές το επόμενο έτος.

Σύμφωνα με πληροφορίες η πρώτη νύξη για το ενδεχόμενο συζήτησης αυτού του πακέτου με την ελληνική πλευρά έγινε προς τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών από τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην τρόικα, τον Γερμανό Ματίας Μορς, κατά την πρόσφατη αξιολόγηση της τριμερούς στην Αθήνα στις αρχές Ιουλίου.

Πάντως ο Γ. Στουρνάρας εξακολουθεί και δηλώνει ότι η Ελλάδα θα βγει από την ύφεση και ότι η οικονομία περνάει σταδιακά σε φάση σταθεροποίησης, εντός του πλαισίου των προβλέψεων για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος. «Στο μεν δημοσιονομικό έλλειμμα έχουμε καλύψει τα δύο τρίτα μέχρι το τέλος της προσπάθειας –δηλαδή την επίτευξη 4,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα το 2016– ενώ στην ανταγωνιστικότητα έχουμε καλύψει κυριολεκτικά όλη την απώλεια, που είχαμε από τότε που μπήκαμε στο ευρώ μέχρι το 2009», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.

Οι Γερμανοί συζητούν… κατ’ οίκον το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους  

«Θα υπάρξει ένα σημαντικό κούρεμα, γιατί η δυνατότητα των Ελλήνων να αναχρηματοδοτήσουν το κρατικό χρέος τους δεν είναι δεδομένη». Με αυτά τα λόγια αποχαιρέτησε και μάλιστα δημοσίως –με δηλώσεις του στη «Frankfurter Allegemeine Zeitung»– τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών ο Γιοργκ Ρόχολ, ο οποίος είναι μέλος του συμβουλίου εμπειρογνωμόνων του «κάιζερ» της γερμανικής οικονομίας. Η δημόσια, πλέον, συζήτηση για το «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους βαδίζει, φυσικά, πλάι-πλάι με το «χρηματοδοτικό κενό» της χώρας.

Σχετικά μ’ αυτό, η «Sueddeutshe Zeitung», επικαλούμενη ανώτατη πηγή της Κομισιόν, λέει πως «στα τέλη Σεπτέμβρη η Ε.Ε. πρέπει να αποφασίσει νέα βοήθεια προς την Ελλάδα». Και αυτό γιατί η Ελλάδα δεν φαίνεται να μπορεί να ικανοποιήσει τη ρήτρα εκείνη του καταστατικού του ΔΝΤ, σύμφωνα με την οποία η χώρα η οποία δέχεται τη στήριξη του διεθνούς οργανισμού, μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για τους επόμενους 12 μήνες.

Προφανώς, λοιπόν, ο σύμβουλος του Βόλφρανγκ Σόιμπλε δεν λέει «ό,τι θέλει». Ούτε, βέβαια, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών. Πέντε ημέρες πιο πριν εξάλλου, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Bild», είχε μία στιχομυθία με τον δημοσιογράφο η οποία μάλλον δεν προσέχθηκε δεόντως…

Όταν η «Bild» τον ρώτησε «εάν εγγυάται στους Γερμανούς πολίτες ότι, μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές, δεν θα δώσει χρήματα των φορολογουμένων για την Ελλάδα», ο Σόιμπλε απέφυγε, ουσιαστικά, να απαντήσει λέγοντας πως «εγγυάται ότι θα κάνει τα πάντα για να πετύχει το πρόγραμμα στην Ελλάδα»…

Με μια προσεκτική ματιά, θα δει κανείς πως στο IfW υπολογίζουν ότι το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους πρέπει να κυμανθεί μεταξύ 64% και 71%, προκειμένου να πέσει κάτω από το 120% μέχρι το 2022, καθώς σήμερα ξεπερνά το 175%. H επιλογή του ενός ή του άλλου σεναρίου «κουρέματος» χρέους εξαρτάται πάνω απ’ όλα, σύμφωνα με το ΙfW, από το πόσο γρήγορα θα «τρέξει» το ελληνικό ΑΕΠ από το 2014 έως το 2022. Όσο γρηγορότερα «τρέξει» το ΑΕΠ, τόσο λιγότερο «κούρεμα» του χρέους θα χρειαστεί. Συγκεκριμένα:

# Αν έχουμε στην Ελλάδα ανάπτυξη 2% κάθε χρόνο, τότε θα χρειασθεί «κούρεμα» 71%.
# Αν έχουμε ανάπτυξη 4% θα χρειασθεί «κούρεμα» 64%.

Σε άλλο σημείο, πάντως, της μακροσκελέστατης μελέτης του IfW αμφισβητείται πλήρως η δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να ανακάμψει εντυπωσιακά και γρήγορα.
Λίγο-πολύ δεδομένο θεωρεί το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των άλλων διεκδικητών της εξουσίας στις 22 Σεπτέμβρη, δηλαδή των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Κάρστεν Σνάιντερ. Μιλώντας στο περιοδικό «Focus» δήλωσε με… άνεση πως «αυτή τη φορά δεν θα δοθούν νέα δάνεια στην Ελλάδα, αλλά μια ελάφρυνση του χρέους, η οποία θα φέρει άμεσες απώλειες για το γερμανικό ομοσπονδιακό προϋπολογισμό».

Τρομάζει εχθρούς και φίλους η φιγούρα του στο αναπηρικό καροτσάκι

Η φιγούρα του τρομάζει. Ο ψυχρός και αμείλικτος κυρίαρχος της ευρωπαϊκής οικονομίας με τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους πάντες έχει καταφέρει να μην τον λυπάται κανείς. Την παραλυσία του δεν τη χρησιμοποιεί για να γίνει πιο συμπαθής. Αντίθετα, οι λαοί της Νότιας Ευρώπης βγάζουν σπυράκια μόλις τον βλέπουν στην τηλεόραση να κάνει δηλώσεις και να υπερασπίζεται τη σκληρή λιτότητα την οποία έχει επιβάλει το σύνολο της Ε.Ε.

Ο λόγος φυσικά για τον Βόλφρανγκ Σόιμπλε που σύμφωνα με πολλούς αναλυτές θα ήταν «ο καλύτερος καγκελάριος που ήταν γραφτό να μην κυβερνήσει ποτέ τη Γερμανία». Για άλλους, κυρίως πολιτικούς του αντιπάλους που δεν διστάζουν να κάνουν αναφορά στην αναπηρία του, «ο Σόιμπλε είναι μια απαίσια αράχνη, ένα ον μόνο με κεφάλι και χέρια», που επιβάλλεται στον περίγυρό του απλώς με την τρομακτική του παρουσία και τη δυσοίωνη ενέργεια που εκπέμπει.

Πολλοί θεωρούν ότι η σφαίρα που διέτριψε τη σπονδυλική του στήλη ήταν η αιτία που δεν έγινε καγκελάριος. Όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Και γι’ αυτό φρόντισε η Μέρκελ, η οποία στο κρίσιμο σημείο τον εκτόπισε από την ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, ενώ αρνήθηκε να τον υποστηρίξει, όταν ο Σόιμπλε θέλησε να διεκδικήσει τη θέση του Προέδρου της Γερμανίας.

Κι όμως ο χερ Βόλφρανγκ δεν της κράτησε κακία. Αντίθετα της έμεινε πιστός και είναι ο στενότερος συνεργάτης της. Υπήρξε δεξί χέρι του Χέλμουτ Κολ, δεύτερος τη τάξει στους Χριστιανοδημοκράτες έως ότου αναλάβει την ηγεσία του κόμματος, διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών, επικεφαλής κοινοβουλευτικής ομάδας, βασικός διαπραγματευτής για την ενοποίηση των δύο Γερμανιών και πρωτεργάτης της ευρωπαϊκής ενοποίησης – τουλάχιστον της οικονομικής.

Κι όμως, για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώμης, ο Σόιμπλε είναι μια μοντέρνα μετενσάρκωση του αδίστακτου πρίγκιπα Μέτερνιχ.

Παλιά καραβάνα
Ο Σόιμπλε στην πατρίδα του είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της πολιτικής, διανύει τον 40ό χρόνο της κοινοβουλευτικής του σταδιοδρομίας και όχι μόνον δεν σκοπεύει να αποσυρθεί, αλλά εργάζεται σκληρά προετοιμάζοντας την επανεκλογή του με τους Χριστιανοδημοκράτες στις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Μολονότι αδιαφορεί για τίτλους και επιδόσεις, ο Σόιμπλε είναι ο μακροβιότερος πολιτικός στη σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας.

Αποτελεί τον τελευταίο εν ενεργεία πολιτικό άνδρα που έχει ζήσει ολόκληρη την ιστορική πορεία της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης, από το 1992 και το Μάαστριχτ έως σήμερα. Θεωρεί ότι μια γερμανοποιημένη Ευρώπη θα ήταν ένας εφιάλτης και επιμένει αμετακίνητος στο δόγμα του: «Ό,τι είναι καλό για την Ευρώπη, είναι καλό για τη Γερμανία», αν και κάποιοι φροντίζουν να του υπενθυμίζουν τακτικά ότι μάλλον ενστερνίζεται το αντίστροφο, προκρίνοντας το συμφέρον της πατρίδας του, παρά της Ε.Ε.

Οι σχέσεις με τη Μέρκελ
Ο Β. Σόιμπλε θεωρείται κάτι σαν το απαραίτητο συμπλήρωμα, το «δεξί χέρι» της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Όμως, όπως λένε οι γνωρίζοντες, οι μεταξύ τους σχέσεις είναι περίπλοκες και αντιφατικές, κάτι σαν μόνιμη ανακωχή. Εξαιτίας της Μέρκελ, ο Σόιμπλε αναγκάστηκε να παραιτηθεί από κάθε φιλοδοξία του να αναλάβει αυτός την καγκελαρία, αλλά και χάρη σε αυτήν διατηρεί την εξαιρετικά σημαντική θέση του στη γερμανική κυβέρνηση.

Αυτό που ενώνει και ταυτόχρονα χωρίζει το άσπονδο ζεύγος Σόιμπλε – Μέρκελ είναι ο εσωκομματικός αγώνας για τη διαδοχή του Χέλμουτ Κολ στην ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών. Ο Σόιμπλε, πραγματιστής όπως και η ίδια η Μέρκελ, δηλώνει απτόητος από το γεγονός ότι δεν κατάφερε τελικά να φτάσει στην απόλυτη κορυφή της γερμανικής πολιτικής. «Παρέμεινα ο ίδιος, απαίσιος άνθρωπος», λέει με αυτοσαρκασμό αναφερόμενος στο πόσο άλλαξε η ζωή του μετά την απόπειρα δολοφονίας του 1990. Ο δράστης, Πίτερ Κάουφμαν, ένας άνθρωπος που κρίθηκε από το δικαστήριο ψυχικά διαταραγμένος, τον πυροβόλησε τρεις φορές, δεν κατάφερε όμως να τον σκοτώσει. Τον άφησε ωστόσο παράλυτο, γεγονός που, όπως πιστεύουν οι επικριτές του, επηρέασε τη νοοτροπία του Σόιμπλε, καθώς τον έκανε ακόμη πιο σκληρό, απαιτητικό και εν τέλει αδυσώπητο.

«Όντας ανάπηρος μπορώ να αποφεύγω περιττές κοινωνικές εκδηλώσεις», λέει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, «κι έτσι κερδίζω χρόνο. Αντί για ανούσιες συνεστιάσεις κ.λπ., προτιμώ να διαβάζω ή να πηγαίνω στο θέατρο και σε συναυλίες. Υπάρχουν, βέβαια, προβλήματα, όπως το ότι πέφτουν πάνω μου ψίχουλα από τους υπόλοιπους που τρώνε όρθιοι από κάποιο μπουφέ. Κι όταν γονατίζουν για να μου μιλήσουν, εύχομαι να μη λένε ότι αυτό γίνεται επειδή είμαι αλαζόνας».

Εκ φύσεως συντηρητικός και από καταβολής του Χριστιανοδημοκράτης, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παραμένει ακλόνητος στις επιλογές του, ακόμη και όταν δέχεται δριμεία κριτική, όπως π.χ. για ένα τερατώδες σφάλμα, μια «τρύπα» που εντοπίστηκε στον γερμανικό προϋπολογισμό ύψους 55 δισ. ευρώ, ή για το διαρκώς διογκούμενο δημόσιο χρέος της χώρας που πλέον υπερβαίνει τα δύο τρισεκατομμύρια ευρώ.

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα