Τον πρόδωσαν οι… φύλακες

Όταν ένας ηγέτης αποφασίζει να αποσυρθεί, αναμφίβολα έχει την ευκαιρία υπό διαφορετικές συνθήκες να κάνει την αυτοκριτική του, να αναλύσει την πορεία του, αλλά και να ζυγίσει τους συνεργάτες του.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Ο Αντώνης Σαμαράς από την Κυριακή το βράδυ πέρασε στην ομάδα των «τέως», μαζί με τους εν ζωή διατελέσαντες πρωθυπουργούς, όπως είναι οι Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Κώστας Σημίτης, Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Παπανδρέου. Αναμφίβολα ο Αντ. Σαμαράς στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του διαχειρίστηκε μία «καυτή πατάτα», που ήταν η απειλούμενη χρεοκοπία της χώρας. Πού πέτυχε και πού απέτυχε θα το κρίνει η ιστορία. Όμως από τα πεπραγμένα της περιόδου Ιούλιος 2012 – Ιανουάριος 2015 προκύπτει το αβίαστο συμπέρασμα ότι οι δικοί του άνθρωποι τον έριξαν στα τάρταρα. Όχι επειδή τον υπονόμευσαν, ή μετείχαν σε κάποια μεσαιωνικού τύπου συνωμοσία. Απλά διότι είχαν εμμονές, γλυκάθηκαν από την εξουσία και αδυνατούσαν να κατανοήσουν τι ήθελε ο κόσμος.

Λογικό το ερώτημα για ποιο λόγο ο πρώην πρωθυπουργός είχε τυφλή εμπιστοσύνη σε ανθρώπους, οι οποίοι δεν είναι δα και οι σύγχρονοι Αϊνστάιν; Είναι γεγονός ότι η πολιτική καριέρα του Αντώνη Σαμαρά πέρασε από σαράντα κύματα. Από τον φέρελπι νέο της Κεντροδεξιάς και τον πιθανό αντικαταστάτη του Μητσοτάκη στην Πολιτική Άνοιξη του 1993 και εν συνεχεία στην πορεία εκτός Βουλής από το 1996. Ο Αντώνης Σαμαράς για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (1996-2004) βίωσε τον πολιτικό χειμώνα. Ξεχασμένος από φίλους και αντιπάλους στηρίχθηκε εν πολλοίς σε λίγους ανθρώπους, οι οποίοι του συμπαραστάθηκαν. Και όταν επανήλθε στα πράγματα το 2004 ως ευρωβουλευτής και εν συνεχεία ως υπουργός Πολιτισμού είναι λογικό να έχει κοντά του όλους αυτούς. Μόνο που αποδείχθηκαν λίγοι. Εμετρήθησαν, εζυγίσθησαν και βρέθηκαν λιποβαρείς. Οι Χρύσανθος Λαζαρίδης, Δημήτρης Σταμάτης, Γιώργος Μουρούτης και Κώστας Μπούρας, Σταύρος Παπασταύρου αποτελούσαν τον στενό πυρήνα των συνεργατών του Αντώνη Σαμαρά.

Δεν έγιναν ομάδα
Οι λεγόμενοι «σαμαροφύλακες» ουδέποτε κατάφεραν να γίνουν πραγματική ομάδα. Αντίθετα, ο καθένας έκανε παιχνίδι για την πάρτη του με διαρροές και φίλους δημοσιογράφους. Και φυσικά έφθασαν στο σημείο ένας πρωθυπουργός να κάνει τον διαιτητή στους τσακωμούς τους. Αντίθετα, ασχολήθηκαν με ρουσφέτια και προσπάθησαν να εξυπηρετήσουν φίλους τους. Έτσι διακρίθηκαν στον παραγοντισμό. Ο Μπούρας έδωσε τον… καλύτερο εαυτό του με τα ΕΛ.ΠΕ. και τον ΟΠΑΠ, ενώ ο Μουρούτης με τη ΔΕΠΑ.

Τα σφάλματα που κόστισαν
Η αρχή έγινε από την εποχή της αντιπολίτευσης, όταν τον πίεσαν να αντιταχθεί κατά του μνημονίου και να δημιουργήσει μέτωπο κατά του ΠΑΣΟΚ με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή ένα κόμμα του 33% που ήταν η Ν.Δ. το 2010 μπήκε στην ίδια γραμμή με ένα κόμμα που πανηγύριζε για το 4% στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009. Η διαφορά είναι ότι ένα αστικό ευρωπαϊκό κόμμα, όπως η Ν.Δ., δεν θα άντεχε και πολύ στον υποτιθέμενο αντιμνημονιακό αγώνα. Κάτι που έχουμε δει να συμβαίνει με όλα τα αστικά κόμματα στις χώρες που σοβεί η κρίση σε όλη την Ευρώπη. Και είναι απόλυτα λογικό αυτά τα κόμματα να δίνουν λύσεις σε αδιέξοδα.

Έτσι, όταν ο Σαμαράς βρέθηκε μπροστά στην καταστροφή της χώρας τον Οκτώβριο του 2011, λογικά έκανε στροφή προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία. Όμως αυτή η στροφή έδωσε το έναυσμα στον ΣΥΡΙΖΑ να γιγαντωθεί και παράλληλα να μειώσει τις δυνάμεις της Ν.Δ. Και φθάσαμε στην περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Αντώνη Σαμαρά.

Μία περίοδος, όπου η χώρα κατάφερε να σηκώσει κεφάλι, να ξαναμπεί στον χάρτη, να αποκτήσει πρωτογενή πλεονάσματα, να δείξει ότι βρίσκει τον δρόμο της στην παγκόσμια οικονομία. Κι όμως, ακόμη και στην εποχή όπου υπήρχαν επιτυχίες, οι «σαμαροφύλακες» δεν προσέφεραν ουσιαστική αρωγή. Τουναντίον δημιούργησαν ένα εχθρικό κλίμα εντός του κόμματος με αποκλεισμούς βουλευτών και στελεχών, όπως επίσης και με το να δημιουργήσουν άβατο στο Μαξίμου για όσους βουλευτές είχαν διαφορετική άποψη και ήθελαν να την εκφράσουν στον πρωθυπουργό. Παράλληλα, από το Μαξίμου διακινούνταν διάφορα σενάρια συνωμοσίας κατά του Σαμαρά, στοχοποιώντας προβεβλημένα στελέχη όταν διαμαρτύρονταν για κυβερνητικές αποφάσεις και κατέθεταν ανάλογες επερωτήσεις.

Μετά τις εκλογές
Η αρχή του τέλους για τον Αντ. Σαμαρά ήρθε από την προεκλογική περίοδο του Ιανουαρίου. Αντί η Ν.Δ. να αντιπαραβάλει το έργο της, ασχολήθηκε με μία τρομολαγνική καμπάνια. Κι όμως, όλοι οι συνεργάτες γνωρίζουν ότι οι Έλληνες αντιπαρατάσσουν στις εκλογικές μάχες το θυμικό έναντι του φόβου. Και τέλος, μετά την ήττα, έπρεπε να ακολουθηθεί η διαδικασία όπως έλεγαν οι αντιφρονούντες. Δηλαδή, να παραιτηθεί ο Σαμαράς λόγω της ήττας και να ζητήσει να επαναβεβαιωθεί η ηγεσία του από τη βάση. Και όπως όλοι επεσήμαναν, ο Σαμαράς έπαιζε δίχως αντίπαλο. Αντίθετα, με την εμμονή για συνδιάσκεψη επέτρεψαν στους αμφισβητίες να του ροκανίζουν την καρέκλα σε καθημερινή βάση.

Και τέλος, και στην υπόθεση του δημοψηφίσματος έπεσαν στην παγίδα. Η επιτροπή στήριξης του «ΝΑΙ» ξεκίνησε από το Ποτάμι και τους φίλιους προς τη Σεβαστουπόλεως δημάρχους Καμίνη και Μπουτάρη και, όταν μπήκε στο παιχνίδι η Ν.Δ., όλοι έκαναν πίσω, προκειμένου να… ετοιμάσουν τον στρατηγό της ήττας. Και φυσικά τα διαγγέλματα του Σαμαρά κινήθηκαν σε τρομολαγνικό ύφος, κάτι που όπως φαίνεται εκνεύρισε τους ψηφοφόρους. Κι όπως επισημαίνουν και οι αναλυτές το 20% των ψηφοφόρων της Ν.Δ. τον Ιανουάριο ψήφισαν «ΟΧΙ».

Το «μαύρο» στην ΕΡΤ και το μηδέν στην επικοινωνία
Ένα από τα μεγάλα λάθη που είχε τεράστιο αντίκτυπο στην κυβέρνηση Σαμαρά ήταν το μαύρο στις οθόνες με το κλείσιμο της ΕΡΤ. Τότε οι «σαμαροφύλακες» του έλεγαν πως σε λίγες ημέρες ο κόσμος θα το έχει ξεχάσει. Κι όμως, ακόμη και σήμερα οι ψηφοφόροι όχι μόνο το θυμούνται, αλλά και λαμβάνουν αποφάσεις συνυπολογίζοντας κι αυτό. Φυσικά, το κλείσιμο της ΕΡΤ δημιούργησε καραμπόλες και οι συνέπειες αυτής της απόφασης φάνηκαν δύο χρόνια αργότερα. Ας μην ξεχνάμε ότι με το κλείσιμο της ΕΡΤ αποχώρησε από την κυβέρνηση η ΔΗΜΑΡ και ενάμιση χρόνο αργότερα ο Σαμαράς πλήρωσε την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ. Το κόμμα Κουβέλη αποφάσισε να μην ψηφίσει τον Σταύρο Δήμα για Πρόεδρο της Δημοκρατίας κι έπαιξε σημαίνοντα ρόλο, ώστε να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές λόγω της αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Κι όμως, τότε που πήραν την απόφαση για το μαύρο στην ΕΡΤ υπήρχε ολοκληρωμένο σχέδιο για εξυγίανση εν λειτουργία, για την οποία ήταν υπέρμαχος η ΔΗΜΑΡ.

Η ίδια παρέα ήταν αυτή που ξαφνικά προέβαλε το σλόγκαν ότι «σκίζουμε τα μνημόνια και διώχνουμε το ΔΝΤ», κάτι που έκανε τους δανειστές να σκληρύνουν τη στάση τους κι έτσι να μην κλείσει ποτέ η 5η αξιολόγηση και να οδηγηθεί η χώρα στο καθεστώς της πιστοληπτικής προστασίας, ώστε να λήξει το μνημόνιο. Όλα αυτά έγιναν μετά την ήττα της Ν.Δ. στις ευρωεκλογές. Τότε που ξαφνιάστηκαν και αντί να συνεχίσουν το κυβερνητικό έργο και να επιμείνουν στο σλόγκαν του success story, προτίμησαν τη στροφή στον λαϊκισμό και στον ανασχηματισμό με έμφαση στη λεγόμενη λαϊκή δεξιά. Οι συνέπειες ολέθριες. Και αυτό φάνηκε αργότερα στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα στο Παρίσι, όπου η αποτυχία ήταν παταγώδης.

Ακόμη και στην υπόθεση του ΕΝΦΙΑ, όπου προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων στην κοινωνία. Και βέβαια, την εποχή που με εντολή Σαμαρά αποφασίστηκε να γίνουν διορθώσεις, ο Χρύσανθος Λαζαρίδης δήλωνε ότι «ο ΕΝΦΙΑ είναι ο πιο δίκαιος νόμος από την ίδρυση του ελληνικού κράτους». Οι «σαμαροφύλακες» ήταν που επέμεναν να μην υπάρχουν σχέσεις με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Ακόμη και οι μισητοί αντίπαλοι Μητσοτάκης – Παπανδρέου είχαν ανοιχτούς δίαυλους επικοινωνίας μέσω των στενών τους συνεργατών, ενώ όπως αποδεικνύεται με τα όσα μαθαίνουμε και σήμερα όταν ήταν ανάγκη μιλούσαν τηλεφωνικά. Αντίθετα, η «παρέα» ξέκοψε την οποιαδήποτε επαφή και ακόμη και οι ίδιοι δεν μπήκαν ποτέ στον κόπο να μιλήσουν έστω και στον Παππά.

Και το σημαντικότερο όλων ήταν ότι ανέπτυξαν το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης». Κάτι που αποδείχθηκε καταστροφικό. Διότι με βάση αυτό το σενάριο ο Σαμαράς όχι μόνο δεν έκλεισε την 5η αξιολόγηση, αλλά έβαλε φρένο στις μεταρρυθμίσεις και φυσικά έστειλε το μήνυμα στην κοινωνία ότι «φεύγω». Κάτι που επικοινωνιακά το πλήρωσε. Και φυσικά, μιας και μιλάμε για επικοινωνία, ποτέ η «παρέα» δεν ανέδειξε στην κοινωνία τις επιτυχίες της κυβέρνησης Σαμαρά. Ούτε το ότι η χώρα κατάφερε το πρωτογενές πλεόνασμα. Ακόμη και για τα χρήματα που μοιράστηκαν από το πρωτογενές πλεόνασμα στους μη έχοντες, η κοινωνία άκουσε περισσότερο τα όσα έλεγαν οι αντίπαλοι για ψίχουλα.

Ακόμη και το θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας, όπου η κυβέρνηση Σαμαρά είχε προϋπολογίσει 500 εκατ. ευρώ και ήδη είχε ξεκινήσει την εκταμίευση αυτού του ποσού, πέρασε στο ντούκου, σε αντίθεση με την κυβέρνηση Τσίπρα που πέρασε νομοσχέδιο μόλις 200 εκατ. και βέβαια δεν έχει δώσει ούτε σεντς.