Έκθεση ΟΟΣΑ: διευρύνονται οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες στην Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικροτεί την παρουσίαση σήμερα της έκθεσης «Education at a Glance 2014» (Εκπαίδευση με μια ματιά), της ετήσιας έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα. Η έκθεση υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία των επενδύσεων στον τομέα της εκπαίδευσης για τη μελλοντική ανάπτυξη και απασχόληση στην ΕΕ και για ευρωπαϊκές κοινωνίες με λιγότερους αποκλεισμούς.

Η έκθεση καλύπτει τις 34 χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, εκ των οποίων 21 κράτη μέλη της ΕΕ (Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακική Δημοκρατία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο). Η Λετονία, μολονότι δεν είναι μέλος του ΟΟΣΑ, έχει επίσης συμπεριληφθεί στην έκθεση ως χώρα εταίρος του ΟΟΣΑ.

«Η παρούσα έκθεση αποτελεί σημαντική πηγή γνώσης και τεκμηρίων για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Συμβάλλει στην αύξηση της κατανόησής μας για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Επίσης, δείχνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ στο επίπεδο των δεξιοτήτων τόσο στους πρόσφατα αποφοίτους όσο και στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Η έκθεση συνάδει με την πολιτική της Επιτροπής: η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και η αναβάθμιση των επιπέδων δεξιοτήτων αποτελούν έξυπνες επενδύσεις και έναν ισχυρό τρόπο για την καταπολέμηση των ανισοτήτων στις κοινωνίες μας», δήλωσε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, ευρωπαία επίτροπος εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας.

Κύρια πορίσματα σχετικά με την ΕΕ στην έκθεση «Εducation at a Glance 2014»:

·   Οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες εξακολουθούν να διευρύνονται σημαντικά στην Ευρώπη. Το μερίδιο του ενήλικου πληθυσμού με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξάνεται σταθερά στις περισσότερες χώρες της ΕΕ κατά την τελευταία δεκαετία (έως 29 %), παρόλο που η ΕΕ εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (33 %). Το ποσοστό των μαθητών της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει παραμείνει σταθερό, ενώ μειώθηκε το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η έκθεση επιβεβαιώνει την ανάλυση της Επιτροπής ότι, εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», τουλάχιστον το 40 % των νέων να ολοκληρώνουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση και λιγότερο από το 10 % να εγκαταλείπουν τη σχολική φοίτηση πριν ολοκληρώσουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

·   Τα υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης και δεξιοτήτων αποφέρουν όφελος τόσο για τα άτομα όσο και για την κοινωνία γενικότερα: ένας απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τις ανώτατες δεξιότητες γραμματισμού – όπως μετρήθηκε στην «Survey of Adult Skills» (Έρευνα για τις δεξιότητες των ενηλίκων) του ΟΟΣΑ – κερδίζει 45% περισσότερο κατά μέσο όρο από παρόμοια μορφωμένο ενήλικο με το χαμηλότερο επίπεδο γραμματισμού. Γενικά, σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, οι άνθρωποι με υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρουν εργασία· και όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης, τόσο υψηλότερες είναι οι μέσες αποδοχές. Η κοινωνία γενικότερα κερδίζει επίσης λόγω μειωμένων δαπανών για την πρόνοια και εισπράξεων περισσότερων φόρων: κατά μέσο όρο η καθαρή δημόσια απόδοση ενός ατόμου με τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ισοδύναμη με δύο έως τρεις φορές το ποσό που επενδύθηκε.

·   Παρόμοια επίπεδα εκπαιδευτικών επιτευγμάτων δεν συνεπάγονται πάντα παρόμοια επίπεδα δεξιοτήτων. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ΕΕ μεταξύ των επιπέδων δεξιοτήτων των ανθρώπων με όμοια προσόντα: πρόσφατα αποφοιτήσαντες της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από χώρες όπως οι Κάτω Χώρες και η Φινλανδία είχαν παρόμοιες ή υψηλότερες δεξιότητες γραμματισμού από τους απόφοιτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την Ιρλανδία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία.

·   Οι κατάλληλες δεξιότητες είναι σημαντικές για τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία. Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε ότι η επαγγελματική πείρα είναι ύψιστης σημασίας αλλά και οι διαπροσωπικές ικανότητες όπως η επικοινωνία και η ομαδική εργασία αποκτούν μεγαλύτερη σημασία και ότι η επαγγελματική εμπειρία κατά τη διάρκεια των σπουδών είναι μεγάλο πλεονέκτημα για την απασχολησιμότητα των αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

·   Ο πληθυσμός των εκπαιδευτικών γερνάει. Κατά μέσο όρο, στις χώρες της ΕΕ το 37 % των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι τουλάχιστον 50 ετών. Το ποσοστό είναι 45 % ή περισσότερο στην Αυστρία, την Εσθονία, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες και 60 % στην Ιταλία. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης ή της αύξησης της ελκυστικότητας του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού, θέμα για το οποίο η Επιτροπή προσφάτως δημοσίευσε μια διεξοδική μελέτη με συστάσεις για τη βελτίωση της αρχικής και της συνεχούς κατάρτισης των εκπαιδευτικών και την παροχή στήριξης στις πρώτες φάσεις της σταδιοδρομίας.

·   Οι ιδιωτικές επενδύσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξάνονται. Το ποσοστό των ιδιωτικών επενδύσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει αυξηθεί από 14 % το 2000 σε 21 % το 2012 στις χώρες της ΕΕ, κυρίως λόγω των διδάκτρων που αυξήθηκαν ή θεσπίστηκαν πρόσφατα σε ορισμένες χώρες. Το ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών εξακολουθεί να είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 31 % του μέσου όρου του ΟΟΣΑ, και υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ που κυμαίνονται από 6 % στη Δανία και τη Φινλανδία έως 65 % στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα συστήματα υποστήριξης των σπουδαστών (υποτροφίες ή/και δάνεια) είναι ζωτικής σημασίας για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων των διδάκτρων στις εγγραφές φοιτητών.