Αλώβητη από την κρίση η ελληνική ναυτιλία – Παραμένει στην κορυφή του κόσμου

Βασικός πυλώνας της οικονομίας, παρά την κρίση και την επιβολή capital controls που δημιούργησε τεράστια προβλήματα, εξακολουθεί να παραμένει η ελληνική ναυτιλία που παραμένει στην κορυφή του κόσμου.

Στην ετήσια έκθεση της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών 2015-2016 γίνεται ιαναφέρεται ότι σε εθνικό επίπεδο το 2015 ήταν ένα άκρως επεισοδιακό έτος, λόγω της πολιτικής αστάθειας, της επιβράδυνσης της εθνικής οικονομίας και με το πρωτοφανές κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών και την επακόλουθη επιβολή των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων που παραμένουν ενεργοί έως σήμερα. Το ναυτιλιακό συνάλλαγμα εμφάνισε κατακόρυφη μείωση, που παρά τη σχετική εξομάλυνση μετά τους πρώτους μήνες από την επιβολή των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, συνεχίζεται συγκριτικά με τις αντίστοιχες περιόδους προηγούμενων ετών. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2015 οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών ήταν 6,42 δισεκατομμύρια ευρώ σημειώνοντας αύξηση 2,13% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 που ήταν 6,29 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στο διάστημα, όμως, Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2015 οι εισροές ξένου συναλλάγματος ανήλθαν μόνο σε 3,54 δισεκατομμύρια ευρώ σημειώνοντας μείωση σχεδόν 50% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 που ήταν 6,84 δισεκατομμύρια ευρώ. Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα των ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων και της πολιτικοοικονομικής αστάθειας. Συνολικά, το 2015 οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από τη ναυτιλία ήταν 9,97 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας μείωση 24% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 που ήταν 13,13 δισεκατομμύρια ευρώ .

Παρά τη δεινή οικονομική κατάσταση, η ναυτιλία παραμένει ένας από τους δύο πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Οι εισροές από τη ναυτιλία στο ισοζύγιο πληρωμών ανέρχονται περίπου στα 142 δισεκατομμύρια ευρώ για τα έτη 2006-2015. Η ελληνική πλοιοκτησία δια της υπογραφής συνυποσχετικού οικειοθελούς συνεισφοράς με το ελληνικό δημόσιο, ξεκίνησε το 2014 να εισφέρει ποσό ύψους 420 εκατομμυρίων ευρώ, η καταβολή του οποίου θα ολοκληρωθεί σε τέσσερα χρόνια.

Η έκθεση που επικαλείται τις μελέτες του Boston Consulting Group (BCG) και του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) (2013), αναφέρει ότι η ελληνική ναυτιλία συνεισφέρει άνω του 7% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), παρέχει απασχόληση σε 200.000 άτομα και καλύπτει άνω του 30% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Παρά το εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η ελληνική ναυτιλία διατήρησε την ηγετική της θέση. Η ελληνόκτητη ναυτιλία παραμένει στην πρώτη θέση διεθνώς ). Ο στόλος ανέρχεται σε 4.585 πλοία (πλοία άνω των 1.000 gt), χωρητικότητας 341,17 εκατομμυρίων τόνων deadweight (dwt) -αύξηση περίπου 22% σε σχέση με το προηγούμενο έτος- που αντιπροσωπεύει το 19,63% του παγκόσμιου στόλου σε dwt και το 49,96% του στόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) . Το 2015 η ελληνική σημαία αριθμούσε 770 πλοία (άνω των 1.000 gt) χωρητικότητας 41,37 εκατομμυρίων gt 4 . Η ελληνική σημαία κατέχει την έβδομη θέση διεθνώς και τη δεύτερη στην ΕΕ (σε dwt) .

Ειδικότερα, ο ελληνόκτητος στόλος ελέγχει το 30,14% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων, το 21,18% του παγκόσμιου στόλου φορτηγών πλοίων χύδην φορτίων και το 16,61% του παγκόσμιου στόλου πλοίων μεταφοράς χημικών και παράγωγων προϊόντων πετρελαίου.

Παρά τη συρρίκνωση της χρηματοδότησης και την ασταθή ναυλαγορά, οι παραγγελίες νεότευκτων πλοίων ελληνικών συμφερόντων ανήλθαν σε 407 πλοία (άνω των 1.000 gt), αντιπροσωπεύοντας 44,83 εκατομμύρια dwt σε σύνολο 3.507 παραγγελιών χωρητικότητας 260,35 εκατομμυρίων dwt 5 νέων πλοίων μέχρι το τέλος του 2015. Από αυτά τα πλοία, 221 ήταν δεξαμενόπλοια που αντιστοιχούν στο 25,88% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και 63 πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου LNG LPG που ανέρχονται στο 19,72% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία, 153 πλοία μεταφοράς χύδην φορτίων που αντιστοιχούν στο 14,39% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία, 30 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που αντιστοιχούν στο 6,12% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) υπό παραγγελία και 3 άλλα σκάφη.

Οι Έλληνες εφοπλιστές συνεχίζουν την ανανέωση του στόλου τους επενδύοντας σε σύγχρονα, τεχνολογικά προηγμένα, αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον πλοία, με μία τάση προς μεγαλύτερα πλοία κατά μέσο όρο. Το 2015, οι Έλληνες εφοπλιστές ήταν επίσης δραστήριοι στις αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων πλοίων, καθώς συμμετείχαν σχεδόν στο 50% όλων των αναφερόμενων συναλλαγών σε δεξαμενόπλοια και φορτηγά είτε ως αγοραστές, είτε ως πωλητές .
Η παρατεταμένη περίοδος εξαιρετικά χαμηλών ναύλων, ειδικά στον τομέα πλοίων μεταφοράς ξηρών χύδην φορτίων, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση των παροπλισμένων πλοίων. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕΕ το 2016 αναμένεται να είναι εξαιρετικά δύσκολο για την παγκόσμια ναυτιλία. Η ναυτιλιακή αγορά αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, με στασιμότητα στην ανάπτυξη των οικονομιών των μεγάλων χωρών και με ανάγκη αυστηρής πειθαρχίας στη διαχείριση της ανισορροπίας προσφοράς και ζήτησης μεταφορικής ικανότητας.

Γεωπολιτικές εντάσεις, υψηλότερο λειτουργικό κόστος και κόστος συμμόρφωσης με τους κανονισμούς, αυξημένο κόστος δανεισμού και περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση επιτείνουν τη ζοφερή εικόνα.

Υψηλή προτεραιότητα της ναυτιλίας αποτελεί η διατήρηση της ναυτοσύνης των Ελλήνων, την οποία η ελληνική πλοιοκτησία εκτιμά και εμπιστεύεται για τη λειτουργία του στόλου της αναφέρει σε μήνυμά του ο πρόεδρος της ΕΕΕ Θεόδωρος Βενιάμης και τονίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση όμως για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι η λειτουργία ενός άρτιου και εξελιγμένου συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης, το οποίο θα εξελίσσει τη ναυτοσύνη σε υψηλή τεχνογνωσία. Υπογραμμίζει επίσης ότι το 2016 αποτελεί έτος ορόσημο για την ιστορία της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, η οποία ολοκληρώνει έναν αιώνα δυναμικής παρουσίας στα ναυτιλιακά δρώμενα από την ίδρυσή της το 1916.