Κεντρική διαχείριση; Last year…

Ήταν ο βασικότερος λόγος που το καλοκαίρι του 2006 ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός της Super League: κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, ώστε η «μεγάλη» κατηγορία να ανεξαρτητοποιηθεί οικονομικά από τις υπόλοιπες επαγγελματικές κατηγορίες.

Φθάσαμε στην εποχή που λόγω των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, χάος χωρίζει τη Super League από τη Football League. Τα εμπορικά δικαιώματα έχουν καταρρεύσει και ως εκ τούτου οι μικρομεσαίες ομάδες της μεγάλης κατηγορίας δεν έχουν να επιδείξουν κάτι ιδιαίτερο, ενώ και τα έσοδα από τα εισιτήρια δεν κάνουν τη διαφορά. Ο Ατρόμητος, ο Απόλλων Σμύρνης, ο Λεβαδειακός, η Κέρκυρα μπορεί να φιλοξενούν ομάδες που αποτελούν πόλο έλξης όπως ο Ολυμπιακός, η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Παναθηναϊκός, αλλά ο μέσος όρος των εισιτηρίων τους είναι κάτω από 1.150. Περισσότερα δηλαδή κόβουν ο Άρης, ο ΟΦΗ, η Παναχαϊκή, τα Τρίκαλα, η Δόξα Δράμας… στη Football League.

Η σανίδα σωτηρίας στην οποία πατούσαν οι μικρομεσαίοι της Super League ήταν τόσα χρόνια η NOVA. Όσο πλέον και αν κάνουν όνειρα κάποιοι ότι μπορούν να ξαναδούν τα φετινά έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα, πως είναι εφικτό να γίνουν διαπραγματεύσεις που θ’ αποδώσουν καρπούς ώστε να μην τους εγκαταλείψει το συνδρομητικό κανάλι, η αλλαγή σελίδας είναι δεδομένη. Ακόμη και αν οι απαιτήσεις μειωθούν, η κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων αποτελεί κατά 99% παρελθόν.

Οι πολυπράγμονες παράγοντες δεν έλαβαν τα μηνύματα των καιρών. Όταν ο ΠΑΟΚ εγκατέλειψε την κεντρική διαχείριση και προχώρησε σε διμερή σύμβαση με τη NOVA, οι εμποράκοι θεώρησαν πως έχουν ζηλευτή πραμάτεια να διαθέσουν. Ο ένας από τους τέσσερις ισχυρούς είχε ήδη εγκαταλείψει το σκάφος, καθώς δεν είχε καμία διάθεση να κουβαλάει μαζί του τα βαρίδια του ελληνικού ποδοσφαίρου και τις νοοτροπίες περασμένων δεκαετιών.

Παρ’ όλα αυτά, σε μια κατακρημνισμένη αγορά, το συνδρομητικό κανάλι προσέφερε 30 εκατ. ευρώ για τα τηλεοπτικά δικαιώματα των 15 –πλην ΠΑΟΚ– ομάδων. Η NOVA ζήτησε την επιστροφή της διαδικασίας των πλέι οφ με τη συμμετοχή του πρωτοπόρου του πρωταθλήματος, να υπάρξουν πλέι άουτ, αλλά και να μειωθεί ο αριθμός των ομάδων.

Οι ΠΑΕ του συνεταιρισμού δεν ικανοποιήθηκαν από την οικονομική πρόταση, παρά το γεγονός πως γνωρίζουν πολύ καλά (αποδείχτηκε το περασμένο καλοκαίρι όταν και βγήκαν στην αγορά) ότι αυτά τα χρήματα είναι απίθανο να βρεθούν από άλλον πάροχο.

Η NOVA θεώρησε πως αυτά τα χρήματα είναι ήδη υπερ-αρκετά, με δεδομένο ότι καμία από τις προτάσεις της για την αναβάθμιση του πρωταθλήματος δεν υιοθετήθηκε.

Παράλληλα, το ενδιαφέρον του κοινού για το ελληνικό πρωτάθλημα παραμένει μειωμένο, με την ευθύνη να βαραίνει τη Λίγκα, τις εκάστοτε διοικήσεις της και τις ίδιες τις ΠΑΕ, που άφησαν τη διοργάνωση να κατρακυλήσει στον βούρκο της αδιαφάνειας και της αναξιοπιστίας, της ανοργανωσιάς και των καβγάδων στις συνεδριάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων.

Η νέα πραγματικότητα θέλει πλέον κάθε ομάδα να βγει από μόνη της στην αγορά και να αναζητήσει τηλεοπτικό συμβόλαιο.

Η αλλαγή θα αποβεί περισσότερο οδυνηρή για πολλές μικρομεσαίες ΠΑΕ, που θα πρέπει να αναζητήσουν τηλεοπτική στέγη με πολύ μικρότερες απολαβές από αυτές που απολάμβαναν μέχρι σήμερα.

Τα σχέδια επί χάρτου που έκανε ο ιδιοκτήτης της Ξάνθης, Χρήστος Πανόπουλος, και ζητούσε μέχρι… ρήτρες για να δεσμεύσει τα αφεντικά των μικρών, ήταν φυσικό να μη βγουν. Η NOVA άσκησε το μονομερές δικαίωμά της για τον πρόωρο τερματισμό της Σύμβασης Κεντρικής Διαχείρισης (ΣΚΔ) που είχε με τη Λίγκα (15 ΠΑΕ εκτός του ΠΑΟΚ) για την επόμενη αγωνιστική περίοδο (2018-19). Από τότε… οι φωστήρες που ήθελαν να μπλοκάρουν τις αλλαγές στο πρωτάθλημα, ώστε να διασφαλίσουν την παρουσία της ομάδας τους στη μεγάλη κατηγορία, τρέχουν, ψάχνονται, αναζητούν στηρίγματα και συμμάχους, αλλά τίποτα. Υπάρχουν παράγοντες που ποντάρουν στη δυναμική της ομάδας τους, τον κόσμο της, την ιστορία, την εμπορικότητα, προκειμένου να ξεχωρίσουν από τις άλλες που χάνουν κατά κόρον σε κάθε έναν απ’ αυτούς τους τομείς.

Ο ισχυρός άνδρας της Λάρισας Αλέξης Κούγιας, θεωρεί πως η ομάδα του δεν θα έχει πρόβλημα και θα βρει τηλεοπτική στέγη:

«Τα πράγματα έχουν δρομολογηθεί. Η άποψή μου είναι ότι η κεντρική διαχείριση δεν υπάρχει πλέον. Ο συνεταιρισμός ήταν η πιο ανταγωνιστική εκδήλωση που έχω δει. Μπορεί να πίνουμε καφέ μαζί, αλλά ο ένας προσπαθεί να βγάλει το μάτι του άλλου. Μου είναι αδιάφορο αν θα διαλυθεί η Super League. Βλέπω τη διάλυση της κεντρικής διαχείρισης κι εκεί θα φανεί ποιες ομάδες έχουν ειδικό βάρος. Εδώ έχουμε εμείς τα ίδια έσοδα με τον Πλατανιά και άλλες ομάδες που παίζουν τζάμπα στο γήπεδό τους, που έχουν τόσους δανεικούς και δεν επενδύουν τίποτα. Ίσως ήρθε η ώρα να μετρηθούμε».

Για μαύρες μέρες στο ελληνικό ποδόσφαιρο έκανε λόγο ο  μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ Παναιτωλικός, Φώτης Κωστούλας:

«Έρχονται μαύρες μέρες και μεγάλη ταλαιπωρία για πολλές ομάδες από εδώ και πέρα. Η κεντρική διαχείριση σταμάτησε για πάντα. Ούτε εμείς οι μικρομεσαίοι δεν μπορούμε μεταξύ μας να συνεννοηθούμε. Ποτέ δεν πήγαμε ενωμένοι. Πάντα βρίσκονταν κάποιοι συγκεκριμένοι που έπαιρναν άλλη θέση, επηρεάζονταν από μεγάλες ομάδες κι άλλαζαν τις αποφάσεις.

Αν οι 4 μεγάλοι ήθελαν κεντρική διαχείριση θα την είχαμε. Δεν τη θέλουν όμως. Κάθε μεγάλη ομάδα αρχίζει και μετράει πάλι τα κουκιά, τις ομάδες που έχει μαζί της για να έχει τον έλεγχο. Μέσα σε αυτό οι περισσότεροι μικροί θα την πατήσουν. Δεν ξέρω τι θα ξημερώσει αύριο. Αν δεν φτάνουν τα χρήματα κι εμείς θα αναγκαστούμε να μειώσουμε το κόστος, όπως όλες οι ομάδες και θα χάσει το ποδόσφαιρο ακόμη περισσότερο σε ποιότητα που έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει μεγάλη».

Ο άλλος δρόμος της επιτυχίας

Η πρόταση της NOVA, η οποία ταυτιζόταν με την έρευνα διεθνών συμβουλευτικών οίκων που είχε παραγγείλει η ίδια η Λίγκα, έπεσε στο κενό. Το ελληνικό πρωτάθλημα «σηκώνει» 12 ομάδες. Αν αυτές μοιράζονταν τα 30 και βάλε εκατομμύρια ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα, σήμερα θα συζητούσαμε σε άλλη βάση.

Η άκαμπτη στάση κάποιων μικρομεσαίων, που έβαζαν φρένο σε κάθε αλλαγή, με γνώμονα το πώς θα διατηρηθούν στη Super League, για να συνεχίσουν να βάζουν το χέρι στο μέλι, οδηγεί σε ασφυξία κάποιες ομάδες. Είναι εύλογο το δίκτυο να ακολουθήσει το «μοντέλο ΠΑΟΚ», δηλαδή να υπογράψει και με άλλες ομάδες συμβάσεις για τη μετάδοση των εντός έδρας ματς της ερχόμενης σεζόν, όπως ακριβώς έχει κάνει με τον «Δικέφαλο του Βορρά». To ύψος των διμερών συμβάσεων που θα συνάψει η NOVA με τις ΠΑΕ θα είναι προσαρμοσμένο στα σημερινά οικονομικά δεδομένα της ελληνικής τηλεοπτικής αγοράς και σε καμία περίπτωση δεν θα περιλαμβάνει και τις 16 ομάδες.

Ο… ειδικός διαπραγματευτής της διοργανώτριας Βασίλης Γκαγκάτσης, φαίνεται πως δεν τα κατάφερε να σώσει την παρτίδα. Από την στιγμή που ο ΠΑΟΚ εξασφαλίστηκε γιατί να τρέξει εξάλλου; Η ενότητα των 12 στην οποία θα στηριζόταν η πίεση προς τη NOVA αποδείχτηκε πως δεν χτίστηκε από τα μεγαλοστελέχη της διοργανώτριας σε ισχυρές βάσεις. 

Με Άρη και ΟΦΗ τα βάφουν μαύρα

Για τις μεγάλες ΠΑΕ, αυτή δεν θα είναι δύσκολη διαδικασία. Μάλιστα, θα είναι και πιο συμφέρουσα. Για τις περισσότερες ομάδες, ωστόσο, το σπάσιμο της κεντρικής διαχείρισης πιθανόν να αποδειχτεί καταστροφικό, αφού θα συρρικνώσει τα οικονομικά τους και θα τους οδηγήσει σε μαρασμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πρωτάθλημα εν γένει.

Η πρόταση που δεν άρεσε στους πρωτεργάτες της κίνησης και οδήγησε στην κατάρρευση της κεντρικής διαχείρισης, προέβλεπε περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ από τη NOVA στη Super League. Παράλληλα, όμως, είχε συμφωνηθεί να δοθεί αποκλειστικά στους 12 «μικρούς» –επίσης από τη NOVA– μια χορηγία ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ οι 12 ομάδες είχε προβλεφθεί να «καρπωθούν» επιπρόσθετα ένα ποσό της τάξης των 800.000 ευρώ από τη χορηγία Σαββίδη (Σουρωτή / Μακεδονία Παλλάς). Θα μοιραζόντουσαν δηλαδή αθροιστικά 2 εκατομμύρια, προκειμένου να καλυφθεί μέρος της μείωσης του 18% από τη NOVA.

Πλέον, εκτός από τον Ολυμπιακό, την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό που θα προστεθούν στον ΠΑΟΚ για ισχυρά τηλεοπτικά συμβόλαια, η πιθανότητα προβιβασμού ομάδων με κόσμο και δυναμική, όπως ο Άρης και ο ΟΦΗ ή η Παναχαϊκή, θα οδηγήσει σε μαρασμό κάποιους μικρούς που θα μείνουν μεν στη μεγάλη κατηγορία, αλλά θα ψάχνουν ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα με το κιάλι.

Στελέχη του συνδρομητικού καναλιού έλεγαν μεταξύ άλλων ότι «πέρα από την προάσπιση των εμπορικών και οικονομικών συμφερόντων της εταιρείας, ελπίζουμε η κίνηση αυτή να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στο ελληνικό ποδόσφαιρο και να αποτελέσει ευκαιρία για restart που τόσο πολύ χρειάζεται ο Συνεταιρισμός της Super League».

Ο Ολυμπιακός στα χνάρια του ΠΑΟΚ

Δώδεκα χρόνια μετά, ο βασικός λόγος ύπαρξης της Λίγκας θα εκλείψει, αφού η κεντρική διαχείριση στα τηλεοπτικά δικαιώματα θα αποτελέσει παρελθόν! Στη συνεδρίαση της περασμένης Τρίτης, οι 16 ΠΑΕ δεν μπόρεσαν να πάρουν κάποια απόφαση.

Τα όσα συνέβησαν στο Δ.Σ. και η ερμηνεία τους οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κεντρική διαχείριση θα πάψει να υπάρχει, για τον απλούστατο λόγο ότι κανένας από τους τέσσερις «μεγάλους» δεν υποστήριξε το εγχείρημα.

Πιο ξεκάθαρος απ’ όλους ήταν ο Ολυμπιακός, ο οποίος δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στην κεντρική διαχείριση.

Ο ΠΑΟΚ, ο οποίος έχει υπογράψει κατά μόνας σύμβαση με τη NOVA, επικαλέστηκε τη συμφωνία που υπάρχει και άφησε μόνο ένα παράθυρο υπό όρους και συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Στην ίδια γραμμή ήταν ΑΕΚ και Παναθηναϊκός, οι οποίοι ναι μεν δεν ξέκοψαν τη συμμετοχή τους, αλλά δεν φάνηκαν ιδιαιτέρως ζεστοί.

Υπήρξαν όμως και κάποιες από τις «μικρομεσαίες» ΠΑΕ που φάνηκε ότι δεν βλέπουν ως μονόδρομο την κεντρική διαχείριση.

Η πικρή αλήθεια αντί της μπλόφας

Μέσω της κεντρικής διαχείρισης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, οι «μικρομεσαίες» ΠΑΕ εισπράττουν ετησίως στη χειρότερη περίπτωση περί το 1 εκατομμύριο ευρώ (εάν επρόκειτο για νεοφώτιστες), ενώ το ποσό ανεβαίνει περίπου στο 1,5 εκατομμύριο ευρώ για τις ομάδες που ήταν περισσότερα χρόνια στην κατηγορία και είχαν μεγαλύτερη συγκομιδή βαθμών. Το ποσό αυτό πλέον για κάποιες ΠΑΕ θα πέσει στα μισά των μισών.

Οι τέσσερις μεγάλοι (Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΠΑΟΚ και ΑΕΚ), με το κριτήριο της εμπορικότητας που τους ευνοούσε, εισέπρατταν περίπου και κατά τη σειρά που αναφέρθηκαν από 4 έως 2,5 εκατομμύρια ευρώ.

Ο ΠΑΟΚ από πέρυσι έσπασε την κεντρική διαχείριση και υπέγραψε απευθείας συμβόλαιο με τη NOVA.

Οι άλλοι παίκτες της τηλεοπτικής αγοράς (π.χ. Cosmote) δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους, όμως τουλάχιστον αυτήν τη στιγμή εκτιμάται ότι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να φτάσουν σε προσφορές ανάλογες της NOVA. Η NOVA, που δήλωσε ότι θα κινηθεί με βάση το «μοντέλο ΠΑΟΚ», δηλαδή με απευθείας συμβόλαια με τις ΠΑΕ που την ενδιαφέρουν και είναι οι τέσσερις μεγάλες και κάποιες τύπου Ατρόμητου και Πανιωνίου, χαρακτήρισε γενναιόδωρη την πρόταση των 30 εκατομμυρίων ευρώ που είχε κάνει για τα δικαιώματα των 15 ομάδων (πλην ΠΑΟΚ) για την επόμενη περίοδο και η οποία απορρίφθηκε από τον συνεταιρισμό, ο οποίος αντιπρότεινε 33 εκατ. ευρώ.

Όπως έλεγαν κάποιοι που γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις, κάποιοι στη Super League πίστευαν όλο το προηγούμενο διάστημα ότι «η NOVA μπλοφάρει», και δυστυχώς ακόμα και σήμερα πιστεύουν το ίδιο…