Μερική… Ανάσταση για τα πορτοφόλια μας

«Το μήνυμα που εστάλη σε όλο τον κόσμο είναι ότι η Ελλάδα στέκει και πάλι στα πόδια της». Αυτό τονίζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές με αφορμή την έξοδο της χώρας μας στις αγορές, που ναι μεν θεωρείται δοκιμαστική, αλλά επί της ουσίας βολεύει την επικοινωνιακή αντεπίθεση της κυβέρνησης ενόψει εκλογών.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Ο βασικός στόχος βέβαια είναι η πλήρης έξοδος στις αγορές από το 2016, όταν και θα έχει επιτευχθεί ο απεγκλωβισμός από τα μνημόνια και τα δανεικά από τους εταίρους. Και λέμε από το 2016, καθώς όπως τονίζει ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μας για το 2015 είναι ήδη εξασφαλισμένες.

Η έξοδος στις αγορές είναι μόνο μία παράγραφος του σχεδίου που ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά από το Μαξίμου και που έχει των κωδικό «θετικές ειδήσεις για την οικονομία». Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό για τον συμψηφισμό των υποχρεώσεων των ιδιωτών και των επιχειρήσεων με το Δημόσιο, κάτι που αναμένεται να ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο.

Ακολουθούν –σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές– η πληρωμή όλων των παρακρατηθέντων ποσών για τις αδύναμες κοινωνικά ομάδες, λόγω χρεών στην εφορία, κάτι που είναι πολύ πιθανό να συμβεί ακόμη κι εντός της Μεγάλης Εβδομάδας. Και φυσικά την 1η Μαΐου θα καταβληθεί σε περισσότερο από 1.000.000 δικαιούχους το κοινωνικό μέρισμα που προέκυψε από το πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο θα πιστοποιηθεί από την Eurostat στις 23 Απριλίου.

Και βέβαια οι θετικές οικονομικές ειδήσεις δεν σταματούν εκεί, καθώς –όπως υποστηρίζουν από το υπουργείο Οικονομικών– πριν από τις εκλογές θα ψηφιστεί από τη Βουλή άλλο ένα φορολογικό νομοσχέδιο, στο οποίο προβλέπεται η μείωση των φόρων που θα κριθούν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο φόρος πολυτελείας σύμφωνα με πληροφορίες θα σταματήσει, ενώ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μειωθούν και τα τέλη των Ι.Χ.

 Οι αγορές και το χρέος

Με τόσες πολλές θετικές ειδήσεις στην οικονομία, στην κυβέρνηση θεωρούν δεδομένο, ότι σύντομα θα ξεχαστεί το θέμα Μπαλτάκου και οι πολίτες –που έτσι κι αλλιώς καίγονται πρωτίστως για την τσέπη τους– θα ασχοληθούν με τις οικονομικές ελαφρύνσεις που ανακοινώνονται. Βέβαια, σε όλα υπάρχει και αντίλογος. Έτσι, δεν είναι λίγοι αυτοί που εκφράζουν προβληματισμό για το εάν έπρεπε να βιαστεί η κυβέρνηση να αντλήσει χρήματα από τις αγορές, ειδικά τώρα που δεν τα έχει και ανάγκη. Μάλιστα οικονομολόγοι, μεταξύ άλλων και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης, ισχυρίζονται ότι με την έξοδο στις αγορές η Ελλάδα χάνει ένα διαπραγματευτικό ατού στη συζήτηση που θα ανοίξει για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά εκφράζεται η εξής άποψη: Είναι μία συμβολική και εισπρακτική μόνο σε αξία κίνηση, καθώς εξηγούν ότι η Ελλάδα έπεισε ότι έχει διασφαλίσει το χρηματοδοτικό κενό του 2014, αλλά η διατήρησή του, προϋποθέτει μεταξύ πολλών άλλων ότι δεν θα υπάρχει κόπωση στα έσοδα τους επόμενους μήνες.

Οι ίδιοι κύκλοι εκφράζουν την ανησυχία τους για την εκπλήρωση των μνημονιακών στόχων που θα κλειδώσουν ως «ορόσημα» του Ιουνίου και του Ιουλίου, αλλά και για τις μεταρρυθμίσεις που έπονται με χρονοκαθυστέρηση και πολλές από αυτές, προκαλούν ήδη αντιδράσεις στο… άκουσμά τους.

Εξηγούν ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το καθολικό κλίμα στήριξης θα συνεχισθεί και μετά τις εκλογές. Θυμίζουν μάλιστα το πώς άλλαξε το κλίμα μετά τις γερμανικές εκλογές, ένα χρόνο πριν. Εξηγούν ότι πολλά θα κριθούν από το πώς θα βρεθεί τους επόμενους μήνες η Ελλάδα και αν θα μπορέσει να υποστηρίξει τη δυναμική αλλαγή των όρων δανεισμού βάσει αποτελεσμάτων στην πραγματική οικονομία.
Το σίγουρο είναι –αναφέρουν αρμόδιες πηγές– ότι το εγχείρημα του 2016 δεν μπορεί να γίνει, αν δεν υπάρχει ένα «μαξιλάρι» χρηματοδοτικό που να καλύπτει τη χώρα και να μπορεί να αντιμετωπίσει τις αγορές χωρίς να νιώθουν ότι υπάρχει «ανάγκη». Το μαξιλάρι αυτό προτείνεται να προέλθει από τις «εξόδους» που θα επιχειρηθούν φέτος και το 2015, με στόχο σε ένα «μεσαίο» σενάριο 4 δισ. ευρώ τον χρόνο, λεφτά που θα μείνουν στην «άκρη» για να υπάρχει άνεση κινήσεων.
Ο συμψηφισμός

Αναμφίβολα για τις επιχειρήσεις (όλων των διαμετρημάτων) η πιο σημαντική είδηση των ημερών είναι ο συμψηφισμός των χρεών που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και που θα τεθεί σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο. Με την εφαρμογή του συστήματος Εκκαθαρισμένων Πράξεων στην καταβολή του ΦΠΑ που ισχύει σε χώρες όπως η Βρετανία, η Ισπανία, Πορτογαλία και η Μάλτα, επιχειρεί το υπουργείο Οικονομικών να εφαρμόσει στην πράξη τον συμψηφισμό του ΦΠΑ μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών, αλλά και ιδιωτών μεταξύ τους, και να δώσει έτσι μεγάλη ανάσα ρευστότητας στην αγορά.

Το σημερινό φορολογικό-λογιστικό σύστημα, όπως διευκρινίζουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, βασίζεται στο σύστημα Δεδουλευμένων Πράξεων, το οποίο θεωρείται σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για την οικονομική στενότητα που προκαλεί στις επιχειρήσεις αλλά και για το γεγονός ότι έχει οδηγήσει πολλές υποθέσεις στα φορολογικά δικαστήρια.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο βασικός λόγος αυτής της ασφυξίας είναι η μη έγκαιρη πληρωμή τιμολογίων και παραστατικών που έχουν εκδοθεί, ακόμα και από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα ο εκδότης του παραστατικού να είναι υπόχρεος έναντι της φορολογικής διοίκησης, να αποδώσει ΦΠΑ που δεν έχει εισπράξει.
Παράλληλα, ο παραλήπτης του απολαμβάνει όλων των πλεονεκτημάτων αφού, ενώ δεν έχει πληρώσει την αξία της υπηρεσίας ή του προϊόντος, μπορεί να εκπίπτει τον αντίστοιχο ΦΠΑ και τέλος να γράφει δαπάνες με αποτέλεσμα τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματός του.

Σύμφωνα με αυτό το νέο σχήμα που θα εφαρμοσθεί από το φθινόπωρο, όταν μία επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο είναι υπόχρεη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί, σε αντίθεση με το υφιστάμενο σύστημα όπου ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα σε 20 ημέρες ασχέτως αν αυτό πληρωθεί 6 μήνες αργότερα. Επιπλέον, ο παραλήπτης των παραστατικών εκπίπτει τον ΦΠΑ μόνο όταν πληρώσει το παραστατικό.

Επίσης εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην αποφυγή της δημιουργίας ενός νέου κύματος ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο (σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί μόνο σε ένα μήνα –Ιανουάριος 2014– ανήλθαν σε 962 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των καθυστερούμενων οφειλών να υπερβαίνει σήμερα τα 63 δισεκατομμύρια.