Μόνο σε γυναίκες η άδεια για παρένθετη κύηση

Ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα που αφορά στο θέμα της παρένθετης μητρότητας και των δικαιωμάτων που ανακύπτουν για τους γονείς των ανηλίκων τέκνων που έρχονται στη ζωή με τον τρόπο αυτό, μπήκε πρόσφατα στο «μικροσκόπιο» του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας.

Τα μέλη του δικαστηρίου με την απόφαση που εξέδωσαν, και την οποία παρουσιάζει σήμερα κατ’ αποκλειστικότητα η «Α», έφεραν τα πάνω κάτω στη ζωή ενός ζευγαριού που έμελλε να γίνουν γονείς δίδυμων παιδιών που ήρθαν στη ζωή με τη μέθοδο της παρένθετης μητρότητας. Τώρα, με βάση τη δικαστική απόφαση ακυρώνεται –για νομικούς και όχι ουσιαστικούς λόγους– ο γονεϊκός τους ρόλος και κυρίως ο ρόλος του πατέρα, καθώς αρχικά η άδεια για την κυοφορία με παρένθετη μητέρα είχε δοθεί στον σύζυγο (πατέρα) και όχι στη σύζυγο (μητέρα), όπως ο νόμος ορίζει.

Επί της ουσίας, με την απόφαση του δικαστηρίου τα ανήλικα τέκνα είναι χωρίς πατέρα και τον δυσεπίλυτο νομικό γρίφο που ανέκυψε καλείται τώρα να λύσει δικαστήριο ανώτερου βαθμού!

Ειδικότερα, στο Πολυμελές Πρωτοδικείο της Αθήνας είχε προσφύγει μια γυναίκα η οποία στη σχετική αγωγή που έχει καταθέσει αναφέρει πως ο σύζυγός της Χ.Μ. έχει αποκτήσει, κατόπιν σχετικής αίτησης που κατέθεσε στις αρμόδιες δικαστικές αρχές άδεια (υπ αριθμ. 2827/2008 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών), να αποκτήσει παιδί με τη μέθοδο της παρένθετης κύησης.

Η άδεια –όπως επισημαίνεται και στο ιστορικό της δικαστικής απόφασης– του χορηγήθηκε εφαρμοζομένων αναλογικά ως προς αυτόν των διατάξεων των άρθρων 1455, 1456, 1458 ΑΚ, που ισχύουν για τη γυναίκα.

Όπως αναφέρει η σύζυγος στην αγωγή της, μετά τη χορήγηση της εν λόγω άδειας γεννήθηκαν στην Αθήνα, την 3/6/2009 από παρένθετη μητέρα, δίδυμα, ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι τα οποία έχουν πατέρα τον X.M. Μάλιστα, δύο ημέρες πριν από τη γέννηση των διδύμων (1/6/2009) η προσφεύγουσα είχε τελέσει πολιτικό γάμο με τον Χ.M. και σύμφωνα με τα όσα παραθέτει στο ιστορικό της αίτησής της μετά τη γέννηση των διδύμων διαμένουν όλοι μαζί, με την ίδια να έχει αναλάβει την καθημερινή φροντίδα και ανατροφή των παιδιών.

Ενώπιον των δικαστών η γυναίκα υποστήριξε ότι πρέπει να κηρυχθούν θετά τέκνα της τα τέκνα του συζύγου της, ότι στο πρόσωπό της συντρέχουν όλες οι ουσιαστικές προϋποθέσεις της υιοθεσίας και ότι στην περίπτωσή της δεν αποτελεί κώλυμα για την υιοθεσία των ανηλίκων, το γεγονός ότι έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας της.

Τα μέλη του δικαστηρίου εξετάζοντας τα στοιχεία της δικογραφίας διαπίστωσαν ότι κατά της της υπ’ αριθμ. 2827/2008 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που χορήγησε στον σύζυγο της αιτούσας τη δικαστική άδεια να αποκτήσει τέκνο με τη μέθοδο της παρένθετης κύησης ασκήθηκε έφεση από εισαγγελέα Πρωτοδικών.

Στη συνέχεια –αναφέρεται στη δικαστική απόφαση– εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 3357/2010 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η οποία, αφού έκρινε ότι επί παρένθετης κύησης δικαστική άδεια παρέχεται μόνο σε γυναίκα και όχι σε άνδρα, μη εφαρμοζομένων αναλογικά των αντίστοιχων διατάξεων, εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση και εν συνεχεία απέρριψε την αίτηση ως μη νόμιμη.

Με άλλα λόγια δηλαδή, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο «έσβησε» την πρωτόδικη απόφαση που επέτρεψε στον Χ.Μ. να γίνει πατέρας με τη μέθοδο της παρένθετης μητρότητας, καθώς σύμφωνα με τους δικαστές τέτοια άδεια χορηγείται μόνο σε γυναίκες και όχι σε άνδρες.

 «Κατά συνέπεια, ο σύζυγος της αιτούσας δεν τεκμαίρεται πατέρας των προς υιοθεσία τέκνων», αναφέρουν χαρακτηριστικά στην απόφασή τους οι δικαστές και εξηγούν: «Καθόσον κατόπιν της εξαφάνισης της πρωτόδικης απόφασης, θεωρείται πλέον ότι η τεχνητή γονιμοποίηση έλαβε χώρα χωρίς την απαιτούμενη κατ’ άρθρο 1458 ΑΚ δικαστική άδεια και ως εκ τούτου δεν παρήγαγε τα αποτελέσματά της ως προς το σκέλος της θεμελίωσης της πατρότητας κατ’ αναλογική εφαρμογή του άρθρου 1464 ΑΚ στο πρόσωπο του συζύγου της αιτούσας».

Με βάση το σκεπτικό αυτό, οι δικαστές απέρριψαν την αίτηση της συζύγου ως μη νόμιμη και κατέστησαν τα ανήλικα νομικά άνευ πατρός!

 Α.Κ.

  Τι προβλέπει ο νομοθέτης

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ως παρένθετη μητέρα ορίζεται η γυναίκα που κυοφορεί βρέφος, το οποίο προορίζεται για άτεκνο ζευγάρι που δεν έχει τη δυνατότητα τεκνοποίησης. Η παρένθετη μητρότητα αποτελεί σήμερα απαγορευμένη πρακτική στην Ιταλία, την Αυστραλία, την Ισπανία και την Κίνα, ενώ επιτρέπεται υπό περιορισμούς στις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Στη Ελλάδα, η παρένθετη μητρότητα υφίσταται από το 2005 και προκειμένου να γίνει η μεταφορά γονιμοποιημένων ωραρίων στο σώμα άλλης γυναίκας και να κυοφορήσει το γονιμοποιημένο ωράριο, πρέπει να προηγηθεί δικαστική απόφαση κατόπιν αίτησης από τη γυναίκα που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί. Βέβαια, για να συμβεί αυτό, πρέπει να πληρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις και συγκεκριμένα:

– Η μητέρα που θέλει να αποκτήσει παιδί, πρέπει αποδεδειγμένα να μην μπορεί να κυοφορήσει για λόγους όπως προβλήματα μήτρας, νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακές παθήσεις, ορμονικές δυσλειτουργίες, αυξημένος γενικά κίνδυνος αποβολής κ.ά.

– Η μητέρα που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί να βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία.

– Η παρένθετη μητέρα να έχει καλή υγεία και να μπορεί να κυοφορήσει το γονιμοποιημένο ωάριο.

– Αν η παρένθετη μητέρα είναι έγγαμη, προτού ξεκινήσει η διαδικασία πρέπει να προσκομιστεί στο δικαστήριο η συγκατάθεση του συζύγου της.

– Η παρένθετη μητέρα δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 50 ετών.

– Όλα τα εμπλεκόμενα άτομα (οι δυο γυναίκες και ο σύζυγος της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί, αν υπάρχει) πρέπει να υπογράψουν σχετική συμφωνία που θα προσκομίσουν στο δικαστήριο. Η έγγραφη και χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα συμφωνία πρέπει να δηλώνει ότι τα γονιμοποιημένα ωράρια που εμφυτεύονται στη μήτρα της παρένθετης μητέρας, δεν θα ανήκουν στην ίδια.

– Και οι δύο γυναίκες πρέπει να έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα.

Μάλιστα, για να αποτραπεί το ενδεχόμενο εμπορίου, ο νόμος προβλέπει ότι η παρένθετη μητέρα δεν πρέπει να προέρχεται από άλλη χώρα.

 

A.K.