Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές «γέννησαν» ζημιές για τη ΔΕΗ

Ζημιές μετά από φόρους ύψους 102,5 εκατ. ευρώ (έναντι κερδοφορίας 91,3 εκατ. ευρώ την περασμένη χρονιά) «έγραψε» η ΔΕΗ για την οικονομική χρήση του 2015, γεγονός που αποδίδεται κατά κύριο λόγο στη μείωση του κύκλου εργασιών και στην αύξηση των προβλέψεων.

Συγκεκριμένα, ο τζίρος της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού διαμορφώθηκε σε 5.735,7 εκατ. ευρώ την εξεταζόμενη περίοδο έναντι 5.863,6 εκατ. ευρώ το 2014 (μείωση -2,2% ή 127,9 εκατ. ευρώ), και παρά τη σημαντική μείωση των δαπανών ενεργειακού μείγματος κατά 381,9 εκατ. ευρώ, τα αποτελέσματα της εταιρείας επηρεάστηκαν τελικά αρνητικά.

Σε ό,τι αφορά τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), χωρίς τις εφάπαξ επιπτώσεις, αυτά μειώθηκαν το 2015 κατά 154,8 εκατ. ευρώ (-14,8%) σε σχέση με το 2014, με το αντίστοιχο περιθώριο EBITDA να διαμορφώνεται σε 15,5% έναντι 17,9%. Αυτό οφείλεται στη μείωση του κύκλου εργασιών και στην αύξηση των προβλέψεων, η οποία υπεραντιστάθμισε τη μείωση των δαπανών ενεργειακού μείγματος, όπως αναλύεται στη συνέχεια. Έτσι λόγω και της αύξησης των αποσβέσεων κατά € 131,7 εκατ., τα αποτελέσματα προ φόρων, χωρίς τις εφάπαξ επιπτώσεις, παρουσιάζουν ζημίες ύψους € 42,6 εκατ. το 2015 έναντι κερδών € 223,3 εκατ. το 2014.

Κατά τα λοιπά, τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ για το 2015 έχουν ως εξής:

Έσοδα
Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου μειώθηκε το 2015 κατά € 127,9 εκατ. ή 2,2% και διαμορφώθηκε σε € 5.735,7 εκατ. έναντι € 5.863,6 εκατ. το 2014. Η μείωση αυτή οφείλεται:

α] Στη μείωση των εσόδων από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας το 2015 κατά € 107,5 εκατ. έναντι του 2014 (€ 5.547,1 εκατ. έναντι € 5.654,6 εκατ.) λόγω:
# Της μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
# Της επιστροφής παγίων χρεώσεων ως επιβράβευση των συνεπών οικιακών πελατών, ύψους € 30 εκατ., (η οποία ταμειακά θα επιβαρύνει τη χρήση του 2016)
# της μείωσης ορισμένων επαγγελματικών τιμολογίων από το Σεπτέμβριο η οποία το δ’ τρίμηνο του 2015 είχε επίπτωση € 13 εκατ.

β] Στη μείωση των συμμετοχών χρηστών για τη σύνδεσή τους στο δίκτυο διανομής κατά € 15,8 εκατ., λόγω της μειωμένης οικοδομικής δραστηριότητας και της μείωσης του ρυθμού ένταξης των νέων ΑΠΕ.

Αναλυτικότερα:

# Η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 3,1% το 2015, στις 58.772 GWh έναντι 57.032 GWh το 2014. Αν εξαιρέσουμε τις εξαγωγές και την άντληση, το ποσοστό αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ανέρχεται σε 2% και οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση κατά 8,6% που παρατηρήθηκε στο α’ τρίμηνο του 2015 λόγω των δυσμενέστερων καιρικών συνθηκών σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2014.
Στο δ΄ τρίμηνο του 2015, η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασε μείωση κατά 3,6%, ενώ εξαιρουμένων των εξαγωγών και της άντλησης, η ζήτηση μειώθηκε κατά 2,9%. Η μείωση της εγχώριας ζήτησης οφείλεται κυρίως στις ηπιότερες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το δ΄ τρίμηνο 2015 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2014.
Στο σύνολο του έτους οι εγχώριες πωλήσεις μειώθηκαν κατά 0,5% (257 GWh), αλλά στο δ’ τρίμηνο του 2015, μειώθηκαν κατά 5,9% (725 GWh), ως αποτέλεσμα τόσο της προαναφερθείσας χαμηλότερης ζήτησης όσο και της μείωσης του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ. Το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ μειώθηκε από 97,7% στο τέλος του 2014 σε 94,5% στο τέλος του 2015.

# Η παραγωγή και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ κάλυψαν το 63,4% της συνολικής ζήτησης το 2015 (61,2% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2014 ήταν 66,9% (65% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα). Το μερίδιο παραγωγής της ΔΕΗ ως ποσοστό του συνολικού φορτίου στο διασυνδεδεμένο σύστημα το 2015 ήταν 55,2% έναντι 59,5% του 2014.
Η μείωση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των εισαγωγών από τρίτους κατά 16,4% (1.152 GWh), όπως επίσης και στην αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ Τρίτων κατά 12,4% (1.034 GWh), ενώ η λιγνιτική παραγωγή μειώθηκε κατά 14,5% (3.291 GWh). Η αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας σημειώθηκε στο α΄ εξάμηνο του 2015 και προέρχεται κυρίως από Βαλκανικές χώρες λόγω του χαμηλότερου κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο οφείλεται και στη μη επιβάρυνση από πιστοποιητικά CO2.
Στο δ΄ τρίμηνο 2015, παρατηρείται μείωση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας τόσο της ΔΕΗ κατά 8% (64 GWh) όσο και, πολύ περισσότερο, των τρίτων εισαγωγέων κατά 45,5% (1.079 GWh).

Η εξέλιξη αυτή φαίνεται να οφείλεται κυρίως στη μείωση του μέσου όρου της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) σε € 49,6/MWh το δ΄ τρίμηνο του 2015 έναντι € 59,2/MWh το δ΄ τρίμηνο του 2014 – ως απόρροια της πτώσης των τιμών του πετρελαίου και, συνακόλουθα, του φυσικού αερίου. Η υδροηλεκτρική παραγωγή στο 2015 αυξήθηκε κατά 38% (ή 1.485 GWh), με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να σημειώνεται κυρίως στο α΄ τρίμηνο του 2015 (αύξηση κατά 1.151 GWh) λόγω των εξαιρετικών υδρολογικών συνθηκών που επικράτησαν το τρίμηνο αυτό. Στο δ’ τρίμηνο, η υδροηλεκτρική παραγωγή παρουσίασε μείωση κατά 16,5% (170 GWh), λόγω χαμηλότερων εισροών υδάτων. Αναφορικά με την παραγωγή από φυσικό αέριο, αυτή ήταν ιδιαίτερα αυξημένη το δ΄ τρίμηνο 2015 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014, κατά 125% (1.000 GWh περίπου), λόγω και της παραγωγής της νέας μονάδας φυσικού αερίου της ΔΕΗ «Μεγαλόπολη V». Στο σύνολο του έτους, η αύξηση της παραγωγής από φυσικό αέριο διαμορφώθηκε σε 12,3%.

Λειτουργικές Δαπάνες
Οι προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά € 65,8 εκατ. (1,4%), από € 4.841,5 εκατ. το 2014, σε 4.907,3 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα:

Δαπάνες Ενεργειακού Μείγματος
Οι δαπάνες για υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα τρίτων, CO2 και αγορές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά € 381,9 εκατ. (13,3%) σε σχέση με το 2014. Συγκεκριμένα:

– Η δαπάνη για υγρά καύσιμα μειώθηκε κατά € 185,1 εκατ. (24,1%), από € 767,9 εκατ. το 2014 σε € 582,8 εκατ. το 2015 και οφείλεται στη μείωση των τιμών του μαζούτ και του diesel εκφρασμένων σε Ευρώ, κατά 31,9% και 15,1% αντίστοιχα, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υγρά καύσιμα σημείωσε αύξηση κατά 52 GWh. Σημειώνεται ότι η επιβάρυνση από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα υγρά καύσιμα, που περιλαμβάνεται στην συνολική δαπάνη για υγρά καύσιμα, αυξήθηκε κατά € 4,3 εκατ. από € 140,1 εκατ. το 2014 σε € 144,4 εκατ. το 2015 λόγω του γεγονότος ότι η δαπάνη αυτή επηρεάζεται μόνο από τις ποσότητες των καυσίμων, οι οποίες για το diesel, ήταν αυξημένες και δεν συναρτάται καθόλου από την μεταβλητότητα των τιμών των καυσίμων.

– Η δαπάνη για φυσικό αέριο μειώθηκε κατά € 19,3 εκατ. (5,6%), από € 345,8 εκατ. το 2014 σε € 326,5 εκατ. το 2015, λόγω της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου κατά 16,2%. Η αντίστοιχη δαπάνη για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης φυσικού αερίου, που και αυτή είναι συνάρτηση μόνο του όγκου και δεν επηρεάζεται από την μεταβολή των τιμών, αυξήθηκε σε € 54,1 εκατ. το 2015 από € 49,4 εκατ. το 2014, λόγω της προαναφερθείσας αυξημένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο.

– Η δαπάνη για στερεά καύσιμα από τρίτους προμηθευτές μειώθηκε κατά € 16,8 εκατ. και διαμορφώθηκε στα € 57,6 εκατ.

– Η δαπάνη για αγορές ενέργειας από το Σύστημα και το Δίκτυο μειώθηκε κατά 14,9%, από € 1.341,7 εκατ. το 2014 σε € 1.142,3 εκατ. Σημειώνεται ότι, στη σχετική δαπάνη περιλαμβάνεται ποσό ύψους € 21,4 εκατ. που αφορά αποζημίωση για Φ/Β στις στέγες στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, εκ των οποίων € 16,4 εκατ. αποτελούν δαπάνη προηγούμενων χρήσεων (2011-2014) που δεν είχαν τιμολογηθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 και € 5 εκατ. αφορούν το 2015. Η καταβολή της αποζημίωσης αυτής γίνεται βάσει τιμολόγησης από τον ΛΑΓΗΕ στον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος με την σειρά του τιμολογεί τη ΔΕΗ.

– Η δαπάνη για εισαγωγές ενέργειας της ΔΕΗ, εξαιρουμένης της δαπάνης για διασυνδετικά δικαιώματα, ανήλθε σε € 132,1 εκατ., αυξημένη κατά € 4,5 εκατ. (3,5%), ως συνέπεια της αύξησης του όγκου των εισαγωγών κατά 354 GWh, ενώ αντίθετα, οι τιμές των εισαγωγών παρέμειναν ουσιαστικά σταθερές. Λόγω του αυξημένου όγκου εισαγωγών, η δαπάνη για διασυνδετικά δικαιώματα ανήλθε σε € 15,1 εκατ. το 2015 έναντι € 14 εκατ. το 2014.

– Η δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 ανήλθε σε € 251,1 εκατ., αυξημένη κατά € 34,2 εκατ. σε σχέση με το 2014, λόγω αυξημένης μέσης τιμής δικαιωμάτων εκπομπών CO2 κατά 32% περίπου από € 5,53/ τόνο σε € 7,32 / τόνο, παρά τη μείωση των εκπομπών κατά 12,5% σε € 34,3 εκατ. τόνους το 2015 από 39,2 εκατ. τόνους, λόγω της χαμηλότερης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη.

Δαπάνες Μισθοδοσίας
Η συνολική δαπάνη μισθοδοσίας, συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας που κεφαλαιοποιείται και της μισθοδοσίας του έκτακτου προσωπικού μειώθηκε κατά € 35 εκατ. (3,5%), από € 1.005 εκατ. το 2014 σε € 970 εκατ. το 2015. Ειδικότερα, η μισθοδοσία του τακτικού προσωπικού μειώθηκε κατά € 23,6 εκατ. σε € 922,6 εκατ. το 2015 έναντι € 946,2 εκατ. το 2014, ως αποτέλεσμα της μείωσης του αριθμού του μισθοδοτούμενου τακτικού προσωπικού κατά 216 εργαζόμενους, σε 18.356 την 31.12.2015 από 18.572 την 31.12.2014.

Προβλέψεις
Οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις πελατών Χαμηλής και Μέσης Τάσης αυξήθηκαν κατά € 472 εκατ. και διαμορφώθηκαν σε € 781 εκατ. το 2015 έναντι € 309 εκατ. το 2014. Για τους πελάτες Υψηλής Τάσης, οι αντίστοιχες προβλέψεις διαμορφώθηκαν σε € 90 εκατ. το 2015, έναντι € 76 εκατ. το 2014. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις έχουν ελαφρυνθεί κατά περίπου € 50 εκατ., ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε συντηρητικό υπολογισμό της θετικής επίδρασης των ενεργών διακανονισμών για ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Πέραν των επισφαλειών, οι προβλέψεις έχουν επιβαρυνθεί και με ένα ποσό € 20,9 εκατ., το οποίο αφορά ΕΦΚ που κατέβαλε η ΔΕΗ για ιδιοκατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο 2010 – 2015 (€ 17,6 εκατ. για την περίοδο Μαΐου 2010 – Δεκεμβρίου 2014 και € 3,3 εκατ. για τη χρήση του 2015), μετά από σχετική διοικητική πράξη των Τελωνειακών Αρχών.

Η ΔΕΗ έχει προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστήρια διότι η εν λόγω ηλεκτρική ενέργεια ιδιοκαταναλώθηκε αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θα έπρεπε να μην επιβαρύνεται με την καταβολή ΕΦΚ.

Η ΔΕΗ, θεωρώντας ότι είναι διεκδικήσιμη η επιστροφή του ποσού αυτού, δεν το έχει συμπεριλάβει στις λειτουργικές δαπάνες αλλά έχει σχηματίσει αντίστοιχη πρόβλεψη. Συμπεριλαμβάνοντας και τις προβλέψεις για εκκρεμοδικίες και βραδέως κινούμενα υλικά, οι συνολικές προβλέψεις υπερδιπλασιάστηκαν σε € 950 εκατ. το 2015 έναντι € 431 εκατ. το 2014.

Συμπερασματικά, το 2015 οι δαπάνες καυσίμων, CO2 και αγορών ενέργειας αντιστοιχούν στο 42,5% των συνολικών εσόδων έναντι 47,8% το 2014. Όσον αφορά την εξέλιξη των προβλέψεων, αυτές αντιστοιχούν στο 16,6% των συνολικών εσόδων από 7,4% πέρυσι. Το αντίστοιχο ποσοστό που αφορά την μισθοδοσία μειώθηκε σε 15,3% έναντι 15,6% πέρυσι.

Λοιπά Οικονομικά Στοιχεία
# Οι αποσβέσεις το 2015 αυξήθηκαν κατά € 131,7 εκατ. και διαμορφώθηκαν σε € 737,7 εκατ. έναντι € 606 εκατ. το 2014. Η αύξηση των αποσβέσεων οφείλεται κυρίως στην αποτίμηση της εύλογης αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου, που διενεργήθηκε με ημερομηνία αναφοράς την 31.12.2014 και οδήγησε σε καθαρή αύξηση της αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου, η οποία και ενσωματώθηκε στις ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις του 2014, με τις αντίστοιχες αποσβέσεις να ξεκινούν την 1.1.2015.
# Οι καθαρές χρηματοοικονομικές δαπάνες μειώθηκαν κατά € 15,4 εκατ. και ανήλθαν σε € 198,4 εκατ. έναντι € 213,8 εκατ. το 2014, κυρίως λόγω μείωσης των επιτοκίων Euribor.

Επενδύσεις
Οι συνολικές επενδύσεις το 2015 αυξήθηκαν σε σχέση με το 2014 κατά € 125,6 εκατ. ή 20% και διαμορφώθηκαν σε € 753,6 εκατ. έναντι € 628 εκατ. το 2014. Ως ποσοστό του κύκλου εργασιών οι συνολικές επενδύσεις το 2015 ανήλθαν σε 13,1% έναντι 10,7% το 2014. Στις επενδύσεις περιλαμβάνονται και οι συμμετοχές των χρηστών του δικτύου για τη σύνδεσή τους, οι οποίες το 2015 ήταν μειωμένες κατά € 15,8 εκατ. (€ 56,3 εκατ. έναντι € 72,1 εκατ.) προφανώς λόγω της μειωμένης οικοδομικής δραστηριότητας και της μείωσης του ρυθμού ένταξης νέων ΑΠΕ. Έτσι οι «καθαρές» επενδύσεις του ομίλου ΔΕΗ, δηλαδή οι επενδύσεις ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού των υποδομών, χωρίς τις κατά τα ανωτέρω συμμετοχές, αυξήθηκαν κατά € 141,4 εκατ. ή 25,4% και ανήλθαν το 2015 σε € 697,3 εκατ. έναντι € 555,9 εκατ. το 2014.

Καθαρό χρέος
Το καθαρό χρέος διαμορφώθηκε σε € 4.788,9 εκατ., μειωμένο κατά €203 εκατ. σε σχέση με την 31.12.2014 (4.991,9 εκατ.).