Προμελετημένη ρουκέτα πίεσης από τη Λαγκάρντ

Σε νέο κύκλο μπήκαν οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας, χωρίς πλέον να υπάρχει η πολυτέλεια χρόνου, μιας και όλες οι πλευρές επιθυμούν Eurogroup αυτή την εβδομάδα που θα κλείσει τις εκκρεμότητες. Μόνο που το ΔΝΤ «χαλάει» τα σχέδια των υπολοίπων σε μια προσπάθεια να απεμπλακεί από τις πολιτικές αποφάσεις και να υπερασπιστεί τον τεχνοκρατικό του χαρακτήρα. Η αποχώρηση που μόνο αποχώρηση δεν είναι στοχεύει εξίσου την Ελλάδα και τη Γερμανία.

 

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

 

Σε μπρα-ντε-φερ εξελίσσονται πλέον οι διαπραγματεύσεις με κύριους διεκδικητές την Αθήνα και το Βερολίνο. Το ΔΝΤ μετά από πέντε χρόνια λαθών και επιλογών εκτός του καταστατικού του, υποχωρήσεις όσον αφορά το χρέος –είχε εξαρχής τονίσει την ανάγκη διαγραφής του– για να μη χαλάσει το… χατίρι της Γερμανίας, επέλεξε να απέχει αυτήν τη στιγμή από τις διαπραγματεύσεις ώστε να μην χρεωθεί άλλα λάθη. Και πιέζει στο παρασκήνιο είτε για διαγραφή χρέους (τη Γερμανία) είτε για αιματηρές περικοπές (την Ελλάδα) έτσι ώστε σε επίπεδο αριθμών να προκύψει μια αληθοφανής λύση.

Την ίδια ώρα, η Αθήνα φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο μηδέν και να καλείται να συζητήσει εκ νέου και χωρίς καθυστερήσεις τις προτάσεις Γιούνκερ, ενώ το Βερολίνο ελπίζει να υποχωρήσει πρώτη η ελληνική κυβέρνηση καθώς μια αποχώρηση του ΔΝΤ αφενός θα έχει οικονομικό κόστος (κάποιος θα πρέπει να το πληρώσει και η Ελλάδα δεν έχει αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα), και αφετέρου οι Βρυξέλλες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την υστέρησή τους σε τεχνοκρατικό επίπεδο που μέχρι σήμερα καλύπτει το Ταμείο.

«Όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόπος», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ κατά τη διάρκεια επιχειρηματικού συνεδρίου στο Βερολίνο και αναφερόμενη στο ελληνικό ζήτημα. Όπως είπε, η βούληση πρέπει να προέρχεται από όλους, γι’ αυτό, πρόσθεσε, είναι σημαντικό να συνεχίζουμε να μιλάμε μεταξύ μας, αφήνοντας με τον τρόπο αυτό να εννοηθεί πως τίποτε ακόμα δεν έχει κριθεί.

 

Αδιέξοδο;

Αδιέξοδο; Σε πρώτη ανάγνωση, ναι. Μόνο που ο πρόεδρος της Κομισιόν εμφανίζεται αρκετά ήρεμος. Η απόφαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να αποσύρει την ομάδα του από τις Βρυξέλλες δεν σημαίνει πως το Ταμείο έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια εξεύρεσης συμφωνίας με την Ελλάδα, δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ.

«Δεν νομίζω πως μπορεί να ερμηνεύσει κανείς την ενέργεια του ΔΝΤ ότι σημαίνει πως το ΔΝΤ θα φύγει από τις διαπραγματεύσεις», δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Μίλησα επί μακρόν με τον Έλληνα πρωθυπουργό χθες το βράδυ και πιθανότατα θα το ξανακάνω τις επόμενες ημέρες… νομίζω πως μια λύση είναι απαραίτητη», πρόσθεσε.

Από κοντά και ο εκπρόσωπός του. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς σχετικά με την αποχώρηση των κλιμακίων του ΔΝΤ από τις Βρυξέλλες, παρέπεμψε στη δήλωση του ίδιου του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ ενώ σε ό,τι αφορά τις εναπομείνασες αποκλίσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ο Μ. Σχοινάς δήλωσε πως ο πρόεδρος Γιουνκέρ εξήγησε στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ποια είναι η πιθανή διαδικασία για την εξεύρεση λύσης, η οποία να μπορεί να γίνει αποδεκτή από τα 19 κράτη μέλη και αυτή περιλαμβάνει τους τρεις θεσμούς.

Τέλος, επανέλαβε τις δηλώσεις του Ζ.Κ. Γιουνκέρ στο γαλλικό ραδιόφωνο πως μια συμφωνία είναι αναγκαία και πως η μπάλα είναι τώρα στο ελληνικό γήπεδο.

Το σχέδιο του ΔΝΤ πάντως αποκαλύπτεται και από ακόμα ένα γεγονός που δεν επιτρέπει παρερμηνείες: η επικεφαλής του ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, ανακοινώθηκε ότι θα παρευρεθεί στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών (Eurogroup) στο Λουξεμβούργο στις 18 Ιουνίου.

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του ΔΝΤ, αυτό το Eurogroup θεωρείται καθοριστικής σημασίας γιατί αναμένεται η Κριστίν Λαγκάρντ να πιέσει ώστε να παρθεί μια τελική απόφαση για τον ρόλο που θα διαδραματίσει στο μέλλον το Ταμείο στο ελληνικό ζήτημα.

Στις αιτιάσεις των δανειστών η Αθήνα απάντησε μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου. «Είμαστε έτοιμοι να εντατικοποιήσουμε τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές σε πολιτικό επίπεδο», δήλωσε ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, τονίζοντας παράλληλα ότι οι τεχνικές διαπραγματεύσεις έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Πάντως, δήλωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση αναζητά μια συμφωνία που να μην καταπατά τις «κόκκινες» γραμμές της.

 

 

Η ελληνική πρόταση και η «απάντηση» του Μαξίμου στον Τζέρι Ράις

 

Την ίδια ώρα κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου σημείωναν πως η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται για μια ενιαία συμφωνία που θα περιλαμβάνει ενιαία προαπαιτούμενα. Η Αθήνα έχει καταθέσει την πρότασή της που συμπυκνώνεται σε:

*Χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα, κυρίως φέτος και το 2016, ώστε να διασπαστεί ο μηχανισμός αναπαραγωγής της λιτότητας.

* Καμιά νέα περικοπή σε μισθούς και συντάξεις, σε μέτρα δηλαδή που θα εντείνουν την κοινωνική ανισότητα και θα ξαναφέρουν την οικονομία στο σπιράλ της ύφεσης.

* Αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.

* Ισχυρό πρόγραμμα επενδύσεων [αναπτυξιακό πακέτο].

Απαντώντας δε στο Ταμείο, κυβερνητικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως «η μη συμμετοχή, λοιπόν, του ΔΝΤ στην πολιτική διαπραγμάτευση δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από πίεση προς όλους – Κομισιόν, ΕΚΤ και Ελλάδα. Όπως, μάλιστα, διευκρίνισε και ο κ. Τζέρι Ράις, το ΔΝΤ ποτέ δεν φεύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων», και αν χρειαστεί θα επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις.

Ίσως το ΔΝΤ να πιστεύει ότι η καλύτερη λύση θα ήταν να εισέπραττε τα χρήματα που έχει δώσει έως σήμερα και να έφευγε από το πρόγραμμα της Ελλάδας.

Πιέζει, λοιπόν, προς όλες τις κατευθύνσεις –κυρίως προς το Βερολίνο– με στόχο να εφαρμοστούν σκληρές πολιτικές στην Ελλάδα προκειμένου να εξασφαλίσει τα χρήματά του.

Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, κ. Ράις, αναφέρθηκε και στο ύψος των συντάξεων στη χώρα μας. Τα στοιχεία, όμως, δεν τον επιβεβαιώνουν. Η μέση σύνταξη στην Ελλάδα, ανά κατηγορία σύνταξης, είναι για την κύρια 664,69 ευρώ και για την επικουρική 168,40 ευρώ.

Το 44,8%, μάλιστα, των συνταξιούχων [1.189.396 από τους 2.654.784 συνολικά] παίρνουν μηνιαία σύνταξη κάτω από το σταθερό όριο της σχετικής φτώχειας, που είναι 665 ευρώ. Να σημειωθεί, πάντως, ότι ο μέσος όρος των μηνιαίων συντάξεων σε Ελλάδα και Γερμανία είναι περίπου ο ίδιος.

Στην Ελλάδα για την κάλυψη του ελλείμματος των συντάξεων ο κρατικός προϋπολογισμός δίνει 9% του ΑΕΠ [ο κ. Τζέρι Ράις είπε το 10%] ενώ στη Γερμανία το 3% του ΑΕΠ.

Η διαφορά, όμως, είναι μόλις 1,5 ποσοστιαία μονάδα καθώς από το 9% του ΑΕΠ το 4,55% αποτελεί μέρος της τριμερούς χρηματοδότησης και μόνο το υπόλοιπο 4,45% αποτελεί κρατική επιχορήγηση για την κάλυψη των ελλειμμάτων του συνταξιοδοτικού συστήματος [στοιχεία από Ageing Report 2012].

Ο μέσος όρος συνταξιοδότησης στην Ελλάδα για τους άνδρες είναι 63 ετών και για τις γυναίκες 59. Στη Γερμανία είναι ο ίδιος για τους άνδρες [63ο έτος] και για τις γυναίκες το 62ο έτος [στοιχεία OECD, Pension at Glance 2011].

Ο κ. Τζέρι Ράις είχε ισχυριστεί ότι ο μέσος όρος συνταξιοδότησης στην Γερμανία είναι έξι χρόνια μεγαλύτερος από την Ελλάδα…

 

Το παρασκήνιο της αμερικανικής… επανάστασης  

Η απόφαση του ΔΝΤ να… επαναστατήσει δεν λήφθηκε εν θερμώ υποστηρίζουν εκείνοι που γνωρίζουν καλά τι συμβαίνει στην έδρα του Ταμείου. Με την Ελλάδα να έχει θέσει εν αμφιβόλω τις δόσεις στα τέλη του μήνα, η διοίκηση του ΔΝΤ καλείται να βρει λύση εδώ και τώρα, έτσι ώστε να μην κληθεί να λογοδοτήσει στα μέλη του για τα χρήματα που χάνει…

Διόλου τυχαίο δεν είναι σχετικό δημοσίευμα της «Daily Telegraph», στο οποίο γίνεται λόγος για «το προπατορικό αμάρτημα του ΔΝΤ στην Ελλάδα ήταν το ότι άφησε τον Ντομινίκ Στρος-Καν να επιβληθεί στον οργανισμό για να σώσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες και το ευρώ όταν ξέσπασε η κρίση, καταδικάζοντας σε καταστροφή την Ελλάδα».

«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βρίσκεται σε δεινή θέση. Η κατάσταση έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο στην Ελλάδα, όπου η ίδια η αξιοπιστία και η μελλοντική επιβίωση του ΔΝΤ διακυβεύονται», ξεκινά το άρθρο του ο δημοσιογράφος.

«Οι ηγέτες του ΣΥΡΙΖΑ γνωστοποιούν ότι είναι τόσο ενοχλημένοι και με τόσο έντονο το αίσθημα της αδικίας, ώστε ενδεχομένως να αθετήσουν την αποπληρωμή των δόσεων στο ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου. Κάνοντας κάτι τέτοιο θα φέρουν τον Οργανισμό στη δεινή θέση να κληθεί να εξηγήσει στις 188 χώρες μέλη του γιατί έχασε τόσο απερίσκεπτα τα χρήματά τους…». «Οι Έλληνες κατηγορούν το ΔΝΤ ότι συμφώνησε σε ένα καθεστώς επιβεβλημένης λιτότητας από την ΟΝΕ, το οποίο παραβιάζει τον ίδιο τον κανονισμό του ΔΝΤ και βρίσκεται σε απόλυτη αντίθεση με την πενταετή ανάλυση του εξαιρετικού ερευνητικού του τμήματος και του επικεφαλής οικονομολόγου του Ολιβέ Μπλανσάρ…»

«Ο άνθρωπος του ΔΝΤ στην Αθήνα, Πολ Τόμσεν, έχει πιέσει για την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας με ένα ύποπτο πάθος, το οποίο σοκάρει ακόμη και τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίοι –συγκριτικά– είναι “γατάκια”. Αυτό θα ήταν (κατά κάποιον τρόπο) δικαιολογημένο αν ήταν διαθέσιμη η άλλη πλευρά της συνηθισμένης διαπραγμάτευσης του ΔΝΤ: απομείωση του χρέους και υποτίμηση. Έτσι συνήθως λειτουργούν τα προγράμματα του ΔΝΤ: επιβάλλουν αυστηρές μεταρρυθμίσεις, αλλά ταυτόχρονα ξεχνούν το χρέος και αποκαθιστούν τις καταρρακωμένες χώρες στην εξωτερική βιωσιμότητα. Είναι μία πολύ επιτυχημένη συνταγή…» γράφει ο Βρετανός δημοσιογράφος, επισημαίνοντας ότι η πρακτική αυτή δεν εφαρμόστηκε από το ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδας.

Την «απομάκρυνση» προανήγγειλε πριν από λίγες ημέρες και το Reuters, το οποίο έχει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με το ταμείο.

Για το ΔΝΤ τα πέντε χρόνια, στα οποία παίζει τον συνοδευτικό εταίρο στα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης για την Ελλάδα, έχουν γίνει μάθημα του τύπου «ποτέ ξανά» και το χειρότερο δεν έχει έρθει ακόμα, γράφει το πρακτορείο.

«Πολλοί ασκούν πλέον κριτική στο ΔΝΤ, ότι κατέστρεψε την αξιοπιστία του με τη συμπόρευσή του με τα πολιτικά μαγειρέματα για να κρατηθεί η Ελλάδα στην ευρωζώνη, αντί να επιμένει σε διαγραφές χρέους πρώτα από τους ιδιώτες πιστωτές και στη συνέχεια από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ώστε να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος», σημειώνει μεταξύ άλλων.

«Ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα για το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα είναι ότι ένας πολύπλευρος θεσμός δεν θα έπρεπε να θεσμοθετεί τα ειδικά συμφέροντα ενός υποσυνόλου των μελών του», ανέφερε ο Ousmene Mandeng, πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ που τώρα είναι οικονομικός σύμβουλος. «Το συμφέρον του ΔΝΤ δεν ταυτίζεται κατ’ ανάγκη με αυτό της Ε.Ε. και της Ε.Κ.Τ.», πρόσθεσε.

«Πάντως, πηγές μέσα από το Ταμείο αναφέρουν σε ιδιωτικές συζητήσεις ότι το ΔΝΤ θα ήθελε πολύ να φύγει από το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά οι Ευρωπαίοι μπορεί να μην το αφήσουν!» κατέληγε το δημοσίευμα.