«Προπόνηση» 30 ημερών για το Μαξίμου

Διακοπές (έστω και ολιγοήμερες) τέλος για το κυβερνητικό επιτελείο, μιας και το επόμενο χρονικό διάστημα είναι κρίσιμο και για την χώρα εκτός του Μεγάρου Μαξίμου. Από την μία οι συζητήσεις για την αξιολόγηση, από την άλλη οι γερμανικές κάλπες που δεν φαίνεται να κρύβουν εκπλήξεις. Και στο βάθος ο μόνιμος μπαμπούλας ΔΝΤ.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Έναν περίπου μήνα προετοιμασίας φαίνεται να έχει η κυβέρνηση μέχρι τις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου στην Γερμανία, χωρίς βέβαια κανείς να μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι συζητήσεις για την 3η αξιολόγηση να ξεκινήσει νωρίτερα. Παρ’ όλα αυτά, η ημερομηνία αυτή αποτελεί ορόσημο, καθώς το Μέγαρο Μαξίμου θα κληθεί να αποφασίσει αν θέλει το ΔΝΤ σύμμαχο ή εχθρό στην μάχη του χρέους.

Το δεδομένο για πολλούς είναι πως ζήτημα χρέους δεν υπάρχει για το Βερολίνο. Ως εκ τούτου, η μοναδική χρησιμότητα του Ταμείου ακυρώνεται. Δεν ακυρώνονται όμως και οι απαιτήσεις του σε επίπεδο λιτότητας που πονοκεφαλιάζει τόσο την Αθήνα όσο και τις Βρυξέλλες.

Με άλλα λόγια, ανοίγει ο δρόμος για την κυβέρνηση να θέσει σε εφαρμογή σχέδιο εξόδου του ΔΝΤ από την συμφωνία, μιας και πρακτική χρησιμότητα δεν έχει. Και το ιδανικό θα ήταν να συμβεί αυτό πριν από το τέλος του χρόνου ώστε να αποφευχθεί και η παρέμβασή του στην 3η αξιολόγηση.

Στο… ζύγι οφέλη και ζημιές
Από την οδό Νίκης ήδη ψιθυρίζουν πως η αποσαφήνιση της στάσης του Ταμείου είναι απαραίτητη για να αρθούν όλοι οι παράγοντες αβεβαιότητας και θα συμβάλει ώστε να υπάρχει καθαρό πεδίο προς την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Επί της ουσίας προσπαθούν να εδραιώσουν την θέση αυτή ως επιχείρημα απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους, ώστε να πιέσουν το Ταμείο να αποχωρήσει.

Στην κυβέρνηση έχουν ζυγίσει τα οφέλη και τις ζημιές από την παραμονή του ταμείου. Γνωρίζουν πως το ΔΝΤ θα επιμένει για μέτρα στο χρέος τα οποία θα απορρίπτουν οι Ευρωπαίοι (το Βερολίνο, δηλαδή) και θα επανέρχεται απαιτώντας σκληρότερα μέτρα στην Ελλάδα για να καλυφθεί το κενό, κάτι που δεν θα μπορούν να απορρίψουν οι Βρυξέλλες. Οπότε, με δεδομένο ότι δεν έχει δυνατότητα να συμβάλει θετικά αλλά αντιθέτως τίθεται κίνδυνος να καθυστερήσει και η 3η αξιολόγηση, το ιδανικότερο σενάριο είναι το 2018 να βρει το ΔΝΤ εκτός Ευρώπης.

Για την ιστορία θα πρέπει εδώ να θυμίζουμε πως το Ταμείο μεταξύ άλλων αμφισβητεί την εκπλήρωση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2018 προβλέποντας υστέρηση 1,3% μονάδων του ΑΕΠ, και θέτει έτσι τις βάσεις της συζήτησης για επιπρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα στο πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης με κεντρικό άξονα μεγαλύτερες περικοπές στις συνταξιοδοτικές δαπάνες.

Παράλληλα, εμμένει στην θέση του για τις ανάγκες πρόσθετης ανακεφαλαιοποίησης έως και 10 δισ. ευρώ των ελληνικών τραπεζών πριν από την έξοδο από το μνημόνιο, και εισηγείται την υλοποίηση ελέγχων ποιότητας του ενεργητικού τους νωρίτερα από τα προγραμματισμένα του 2018. Μπορεί κανείς να φανταστεί την αναστάτωση που θα προκαλέσει στην οικονομία μία ακόμη ανακεφαλαιοποίηση στο τραπεζικό σύστημα.

Και το χειρότερο για την κυβέρνηση, προτείνει την ταυτόχρονη εφαρμογή των μέτρων περικοπής των συντάξεων και του αφορολόγητου, από το 2019 δηλαδή εντός της θητείας της σημερινής κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό θεωρητικά διασφαλίζεται η επίτευξη του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, αλλά παράλληλα ναρκοθετείται η επιδίωξη της κυβέρνησης να φορτώσει το πολιτικό κόστος των μέτρων στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα αν οι εκλογές γίνουν το 2019.

Φυσικά, μια τέτοια εξέλιξη συνεπάγεται κόστος το οποίο θα πρέπει να αναλάβει η Ευρώπη: εξαγορά όλου του εναπομείναντος χρέους της χώρας προς το Ταμείο (περί τα 13,5 δισ. ευρώ) από τον ESM με χρήματα από το πρόγραμμα ή από τις επιστροφές SMP’s και ANFAS. Και επιπλέον, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως, έστω και συμβουλευτικά, οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν το θέλουν στο παιχνίδι ως αντίβαρο στις συζητήσεις με την Αθήνα.

Η αξιολόγηση
Ενώ το μέτωπο κατά του ΔΝΤ θα διευρύνεται, την ίδια ώρα η Αθήνα θα μπαίνει στις διαδικασίες της 3ης αξιολόγησης καλούμενη να αντιμετωπίσει τους εσωτερικούς της εφιάλτες.

Και ο μεγαλύτερος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν οι υποχρεώσεις της χώρας. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο υπάρχουν δύο τάσεις: την μία υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος θέλει επί της ουσίας να σπάσει η αξιολόγηση σε δύο τμήματα και κατά συνέπεια και η δόση των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το επιχείρημα του υπουργού είναι πως με αυτόν τον τρόπο κάποια μέτρα θα περάσουν πιο ανώδυνα, ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζεται και η απαραίτητη ρευστότητα. Στον αντίποδα, η τάση που υποστηρίζει ανένδοτα ο Αλέξης Τσίπρας.

Η αξιολόγηση πάει πακέτο και ολοκληρώνεται μέχρι το καλοκαίρι! Με τον κίνδυνο η Ελλάδα να βρεθεί και πάλι εγκλωβισμένη, αλλά και να πρέπει να λάβει επιπλέον μέτρα στην περίπτωση που οι εξελίξεις διαψεύσουν τις προβλέψεις.