ΣΥΡΙΖΑ: Η ζωή μετά…

Μόλις πρόσφατα συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την πρώτη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Δύο χρόνια στη διάρκεια των οποίων έγιναν «σκληρές» και πολύωρες διαπραγματεύσεις, έγιναν πολλές και πολύωρες συζητήσεις, έκλεισε μία μόλις αξιολόγηση και εν μέσω δημοψηφισμάτων, ξανά εκλογές, αποχωρήσεις στελεχών και παραιτήσεις προέδρων, φτάσαμε στο σημείο να θεωρούμε ιδιαίτερα μακρινά τα capital controls και το «ουαου» του Γιάνη (με το ένα «ν»…). Αυτό όμως που δεν έφυγε ποτέ από την πολιτική συζήτηση είτε των διαδρόμων της Βουλής, είτε των τραπεζιών των καφενείων, είναι το ερώτημα: Τελικά, που είμαστε με τον Αντώνη Σαμαρά τον Ιανουάριο του 2015 και που έχουμε φτάσει με τον Αλέξη Τσίπρα τον Ιανουάριο του 2017; Εξίσου ενδιαφέρον; Πού θα βρισκόταν σήμερα η χώρα αν οι εκλογές δεν γίνονταν τον Ιανουάριο του 2015!

 

Του Σπύρου Παπαδάκη

 

Σύμφωνα με τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Σαμαρά και λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις δηλώσεις κορυφαίων τότε υπουργών αλλά και του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού, θα λέγαμε ότι υπάρχουν δείκτες στους οποίους κερδίζει κατά κράτος η πολιτική που ακολούθησε ο τέως πρόεδρος της Ν.Δ. Πάντως, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι τα 2,5 χρόνια της διακυβέρνησης Σαμαρά ολοκληρώθηκαν 4 αξιολογήσεις, ενώ βεβαίως ο κάθε ένας από αυτούς υπέγραψε και το δικό του μνημόνιο. Και από αυτό θα ξεκινήσουμε.

 

Καλύτερο το «γαλάζιο» μνημόνιο

Το δεύτερο κατά σειρά Μνημόνιο, αυτό του Σαμαρά, είχε 70% μειώσεις δαπανών και 30% νέους φόρους.  Σύμφωνα, μάλιστα, με τους τότε επιτελείς των παραγωγικών υπουργείων ήταν μονίμως πάνω από τους στόχους. Το τρίτο κατά σειρά Μνημόνιο, αυτό του Αλέξη Τσίπρα, έχει 90% αυξήσεις φόρων και 10% μειώσεις δαπανών. Το αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας είναι ότι για να «πιάσει» τους στόχους του αυτό μπορεί να γίνει μόνο με γενικευμένη στάση πληρωμών.

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία των ανθρώπων της τότε κυβέρνησης, ο Σαμαράς, συγκυβερνώντας με τον Βενιζέλο,  ξεπέρναγε τους στόχους του Προγράμματος μειώνοντας – πληρώνοντας τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους…

 

Οι μειώσεις των φόρων

Στη Βασιλίσσης Σοφίας, εκεί στον τελευταίο όροφο που γίνονταν οι συσκέψεις της task force, κυκλοφορούσαν αρκετά πινακάκια που έχει στη διάθεσή της η «Α». Σύμφωνα με αυτά, λοιπόν, η κυβέρνηση Σαμαρά

# Μείωσε τον ΦΠΑ στην Εστίαση (κατά 43%) και επιπλέον αρνήθηκε να μειώσει την έκπτωση του ΦΠΑ στα νησιά,

# Μείωσε την εισφορά Αλληλεγγύης (κατά 30%),

# Μείωσε τον φόρο στο Πετρέλαιο (κατά 30%),

# Μείωσε τον φόρο στα ενοίκια, όπως μείωσε και τις ασφαλιστικές εισφορές (δύο φορές μάλιστα),

# Μείωσε τον φόρο στα ακίνητα (δύο φορές, επίσης),

# Αύξησε και το αφορολόγητο στα εισοδήματα…

 

Η ανεργία και οι προσλήψεις

Ο Αντ. Σαμαράς το 2012 παρέλαβε 750.000 δημοσίους υπαλλήλους. Το 2015 παρέδωσε 660.000. Αυτό μεταφράζεται μείωση προσωπικού 12% σε δυόμισι χρόνια. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτά τα στοιχεία, ο Αλ. Τσίπρας παρέλαβε 660.000 δημοσίους υπαλλήλους και τους αύξησε πάλι.  Ήδη με βάση τα τελευταία στοιχεία της «ΕΡΓΑΝΗΣ», αγγίζουν τις 700.000 άτομα.

Η μείωση προσωπικού στο Δημόσιο επί Σαμαρά έγινε κυρίως με λιγότερες προσλήψεις κάθε χρόνο απ’ ό,τι οι συνταξιοδοτήσεις (κανόνας: 1 προσλαμβάνεται για κάθε 5 που φεύγουν με σύνταξη). Αυτό σήμαινε ότι κάθε χρόνο (για τα έτη 2012-13-14) μειωνόταν το προσωπικό του Δημοσίου κατά περίπου 25-28.000 άτομα, αφού για κάθε 5 που συνταξιοδοτούνταν προσλαμβανόταν μόνον ένας).

Η κυβέρνηση Σαμαρά απέλυσε, επίσης, 7.000 ανθρώπους που είχαν μπει με πλαστά πιστοποιητικά ή δεν πατούσαν ποτέ στη δουλειά τους ή ήταν «επίορκοι» –ή και καταδικασμένοι ακόμα–, που δεν είχε τελεσιδικήσει η υπόθεσή τους ή καταργήθηκε η υπηρεσία τους (με outsourcing κ.λπ.).

Αν συνεχιζόταν η πολιτική Σαμαρά, σήμερα το προσωπικό του Δημοσίου θα είχε μειωθεί στις 608.000! Και το κόστος της μισθοδοσίας στο Δημόσιο θα ήταν 945 εκατομμύρια μικρότερο από πριν.

Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπρας παρέλαβε 660.00 δημοσίους υπαλλήλους και τους αύξησε στους 700.000. Και αντί να πέσει το κόστος μισθοδοσίας, αυξήθηκε κι αυτό κατά 727 εκατομμύρια σε σχέση με πριν!

Τα «μαγικά» με την ανεργία…

Έτσι εμφανίζει «μείωση» της ανεργίας κατά 1,7% (από 25,1% που ήταν η ανεργία τον Δεκέμβριο του 2014, όταν τέλειωσε η διακυβέρνηση Σαμαρά, σήμερα εμφανίζεται να είναι 23%). Αυτή η «βελτίωση» ισοδυναμεί με 94.000  θέσεις!

Το σύνολο αυτής της μείωσης  σχεδόν καλύπτεται από προσλήψεις στο δημόσιο! (80 χιλιάδες από τις 94 χιλιάδες είναι νέο-προσληφθέντες στο δημόσιο, χωρίς ΑΣΕΠ).

Οι κυβερνώντες της περιόδου 2012-2014 ισχυρίζονται, επίσης, ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «έσπασε» τα 6μηνα «προγράμματα μαθητείας» σε 3μηνα, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνει μέσα στον χρόνο διπλάσιους «μαθητευόμενους» απ’ ό,τι πριν. Θεωρούν, λοιπόν, ότι έτσι εμφανίζεται τεχνητή –όπως τη χαρακτηρίζουν– μείωση της ανεργίας, η οποία σκεπάζει την πραγματική αύξηση της ανεργίας, κατά 50.000 περίπου μέχρι στιγμής…

 

Οι αποκρατικοποιήσεις…

Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, τώρα, η πλευρά Σαμαρά εκφράζει ιδιαίτερα μεγάλη δυσαρέσκεια για τον λόγο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σταμάτησε όλα τα πρότζεκτ που είχαν ήδη δρομολογηθεί επί των ημερών του. Επισημαίνουν, μάλιστα, πως ακόμη κι εκείνες οι αποκρατικοποιήσεις που προσυπέγραψε ο Αλ. Τσίπρας (Ελληνικό, ΔΕΣΦΑ, ΤΑΠ, περιφερειακά αεροδρόμια) και θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει, έχουν μπλοκάρει για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία.

 

 

 

«Αν δεν πέφταμε το 2015»

 

Εν κατακλείδι αυτό που λένε μετ’ επιτάσεως οι «σαμαρικοί» είναι ότι αν η πορεία του 2014 είχε συνεχιστεί, στο τέλος του 2016 το ΑΕΠ θα ήταν κατά τουλάχιστον 14 δισ. ευρώ υψηλότερο (ή περίπου €1.300 ανά κάτοικο ανά έτος) και στο τέλος του 2017 κατά 18 δισ. ευρώ υψηλότερο. Η ανακοπή της πορείας ανάκαμψης έχει, επομένως, ένα μόνιμο και επαναλαμβανόμενο κόστος 18 δισ. ανά έτος.

Ένα δεύτερο σκέλος του κόστους αποτελούν τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, που επιβαρύνουν το καθαρό εισόδημα των νοικοκυριών μέσω αυξημένης φορολογίας και μειωμένης απασχόλησης. Τα μέτρα αυτά μέχρι στιγμής αθροίζουν στα περίπου 9 δισ. (1,54 δισ. το 2015, 1,41 δισ. το 2016, 2,6 δισ. το 2017, και 3,3 δισ. το 2018). Τα μέτρα του 2017 και του 2018 προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από την πλευρά των εσόδων, δηλαδή από ένα μείγμα πολιτικής εντελώς αντι-αναπτυξιακό. Μάλιστα, πολύ μεγάλο μέρος της αύξησης των εσόδων προέρχεται από την αύξηση των έμμεσων φόρων που επιβαρύνουν τα πιο αδύνατα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας. Και βέβαια, μπορεί να απαιτηθούν και επιπλέον μέτρα για την περίοδο μετά το 2017, σύμφωνα με τις τελευταίες αποφάσεις του Eurogroup.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Σαμαρά ακούστηκαν πάρα πολλά για το mail Χαρδούβελη. Αυτό που ισχυρίζονται μάλιστα μέχρι σήμερα είναι ότι το μέγεθος των παρεμβάσεων μετά το 2014 είναι πολλαπλάσιο αυτών που σχεδιάζονταν το 2014, τα οποία με δυσκολία ανέρχονταν στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ.

Τι λένε επί της ουσίας; Ότι με 500 εκατ. ευρώ πρόσθετα μέτρα η χώρα θα έβγαινε από την κρίση, ενώ τώρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. έχει ήδη συμφωνήσει σε μέτρα ύψους 9 δισ. ευρώ, με την κατάσταση της οικονομίας να έχει επιδεινωθεί.

Τότε, τα κύρια και πιο σκληρά μέτρα –με βάση το περιβόητο mail– ήταν η αύξηση του φόρου στα ξενοδοχεία από 6,5% στο 13%, που αναμενόταν να φέρει επιπλέον έσοδα 350 εκατ. ευρώ. Μέτρα που πήρε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. ήδη από το 2015, ενώ έχει ψηφίσει επιπλέον φόρο διαμονής ανά διανυκτέρευση από το 2018.

Ένα άλλο σημαντικό σκέλος του κόστους αφορά την περαιτέρω μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν οι πολίτες. Οι τιμές ακινήτων έπεσαν 7% τη διετία 2015-2016 και μόνον από τα ιδιοκατοικούμενα ακίνητα χάθηκε αξία περίπου15 δισ.

Από τα σημαντικά σκέλη του κόστους είναι αυτά που προέρχονται από την αύξηση στο μελλοντικό ύψος του ονομαστικού δημόσιου χρέους. Το ελληνικό κράτος έχασε περίπου 25 δισ. από τη μετοχική αξία που κατείχε στις τράπεζες. Το καλοκαίρι του 2014 η χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είχε φτάσει τα 33,4 δισ. και τον Νοέμβριο του 2015 η αξία ήταν περίπου 800 εκατ. Η απώλεια αυτή ισοδυναμεί με ισόποση απώλεια της άμεσης απόσβεσης του χρέους στο μέλλον.

Επίσης, ένα μεγάλο μέρος από τα αναμενόμενα πλεονάσματα της περιόδου 2015-2018, συνολικού ύψους περίπου 13 δισ., τα οποία θα πετύχαινε η χώρα χωρίς νέα δημοσιονομικά μέτρα, ακυρώθηκαν σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους δανειστές λόγω στασιμότητας της οικονομίας. Και αυτά θα επιβαρύνουν το χρέος στο μέλλον, κάτι που η παρούσα κυβέρνηση –σύμφωνα με τους προηγούμενους οικονομικούς διαχειριστές– αγνοεί και απλώς επαίρεται για τη μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα.

Το βασικό που εντέχνως δεν αναφέρεται πουθενά είναι το γεγονός ότι η στασιμότητα στην οικονομία μείωσε τα αναμενόμενα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. Τρανταχτό παράδειγμα, η πρόσφατη πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που τιμολογήθηκε στο 1/10 της τιμής του 2014. Συνολικά, το δημόσιο χρέος επιβαρύνθηκε από τις διάφορες πηγές κατά τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ.

Το τελευταίο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό σκέλος του κόστους οφείλεται στην επιβάρυνση της υγείας και της γενικότερης ευημερίας των πολιτών, αλλά και της διαρροής μορφωμένων νέων, καθώς και πολλών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Αυτό από μόνο του μειώνει την παραγωγικότητα στη χώρα και «ρίχνει» την ψυχολογία ενός ολόκληρου λαού.

 

 

Ο Θεός να βάλει το χέρι του…

 

Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν, τελικά, κλείσει άμεσα –μέσα στον Φεβρουάριο– η δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, αν στη συνέχεια σχετικά νωρίς μέσα στο 2017 ενταχθούμε στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ, και αν κατόπιν ξεκινήσουν –τουλάχιστον άτυπα– οι συζητήσεις για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του Δημόσιου Χρέους, ώστε τελικά να μπορέσουμε να βγούμε στις αγορές στους πρώτους μήνες του 2018.

Αν όχι, οι δυσκολίες πολλαπλασιάζονται και το μέλλον γίνεται δυσοίωνο, με διαρκώς αυξανόμενη τόσο την απελπισία των πολιτών όσο και την πιθανότητα εξόδου από την Ευρωζώνη, που άλλωστε ήδη τιμολογείται στις πολύ υψηλότερες αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων σε σχέση με τα ομόλογα των υπολοίπων χωρών της Ευρωζώνης. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο λογαριασμός της κρίσης εκτινάσσεται και προσλαμβάνει διαστάσεις εθνικής καταστροφής.

 

 

Διαβάστε επίσης

Χρησιμοποιούμε cookies για λόγους στατιστικών & επισκεψιμότητας Συμφωνώ Περισσότερα