ΥΠΟΘΕΣΗ NOVARTIS: Oι δίκες της Μόσχας σε… replay;

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη φορά σαν φάρσα». Αυτό είχε πει ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Μαρξ, ο οποίος θεωρείται ως ο θεμελιωτής του κομμουνισμού. Αργότερα ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν είχε πει ότι «η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, κάνει όμως ομοιοκαταληξίες». Και ακόμη πιο νωρίς ο Βρετανός πολιτικός και φιλόσοφος, Έντμουντ Μπερκ, είχε αναφέρει πως «αυτοί που δεν ξέρουν ιστορία είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν». Όποια ρήση και εάν κάποιος θέλει να ενστερνιστεί, τότε θα καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα: Πως η δικογραφία της Novartis που εστάλη άρον-άρον στη Βουλή θυμίζει εν πολλοίς τις περιβόητες δίκες της Μόσχας, με τις οποίες εγκαταστάθηκε το καθεστώς του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, πιο γνωστού ως Στάλιν, ο οποίος διαδέχθηκε τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Στη δεκαετία του ’30 ο Στάλιν εξάλειψε την ενεργό πολιτική αντιπολίτευση μέσω ενός συστήματος εσωτερικής εξορίας και παγίωσε την αρχή του την εποχή της Μεγάλης Εκκαθάρισης (1936-1938), μια περίοδο σκληρής καταστολής (διαγραφές, φυλακίσεις, εξορίες, εκτελέσεις, δολοφονίες) απέναντι τόσο σε πάρα πολλούς κομμουνιστές που διαφωνούσαν με τις επιλογές και τη νοοτροπία της κυρίαρχης τάσης, του σταλινισμού, στο Κομμουνιστικό κόμμα της ΕΣΣΔ, όσο και σε χιλιάδες άλλους πολίτες που κατηγορούνταν για δήθεν πολιτικά εγκλήματα. Αυτές οι Δίκες (όπου παραβρέθηκαν και μάρτυρες και από άλλες χώρες) έμειναν γνωστές ως «Δίκες της Μόσχας». Την περίοδο 1936-1938 έγιναν 1,7 εκατομμύρια συλλήψεις στο πλαίσιο των εκκαθαρίσεων, από τις οποίες 681.692 κατέληξαν σε καταδίκες για εκτέλεση.

Είναι απόλυτα λογικό να σκεφθεί κάποιος, μα τι σχέση μπορούν να έχουν οι «Δίκες της Μόσχας» με την υπόθεση της Novartis. Καμία, θα σκεφθούν οι περισσότεροι. Κι όμως, έχουν την ίδια αφετηρία. Οι σημερινοί κυβερνώντες τη χώρα έχουν μια αγάπη προς τα καθεστώτα. Ας θυμηθούμε τη λατρεία για τον Τσαβισμό και τον Μαδουρισμό, ή το ότι ο Σταύρος Κοντονής αρνήθηκε να καταδικάσει τα σταλινικά εγκλήματα, τα οποία ομοιάζουν πάρα πολύ με τα ναζιστικά.

Στις περιβόητες δίκες της Μόσχας τα στοιχεία ήταν όχι απλά ελλιπέστατα, αλλά στις περισσότερες φορές κατασκευασμένα από μάρτυρες, που όπως γράφουν οι ιστορικοί κατέθεταν ει βάρος των κατηγορουμένων δίχως καν να τους γνωρίζουν προσωπικά. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και τώρα όπου οι «κουκουλοφόροι μάρτυρες» καταθέτουν τον τρόπο που η Novartis δωροδοκούσε πολιτικούς, όπου προκαλούν τον γέλωτα ακόμη και σε πεντάχρονα παιδάκια, που ναι μεν έχουν αντίληψη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντιληφθούν τη σκευωρία.

Πριν από τις «Δίκες της Μόσχας», ο Στάλιν με τη στήριξη του Μπουχάριν υπερίσχυσε στο Πολιτιμπιρό (πολιτικό γραφείο)των Ζινόβιεφ, Κάμενεφ και Τρότσκι. Μάλιστα καθαιρέθηκαν με απόφαση του 15ου συνεδρίου όλοι οι αντιπολιτευόμενοι τον Στάλιν και διεγράφησαν 70 κορυφαία στελέχη. Κι όμως, ο Στάλιν δεν έμεινε εκεί. Αφού εξόρισε τον Τρότσκι, τον κυνήγησε και τον σκότωσε αργότερα στο Μεξικό.

Τον Ιανουάριο του 1934 στο 17ο συνέδριο του κόμματος, μολονότι αναγνωρίστηκε ο «θρίαμβος της σταλινικής πολιτικής», μεταξύ των παλαιότερων στελεχών γίνονταν συζητήσεις για αντικατάσταση του Στάλιν με τον Κίροφ. Στην ψηφοφορία δε για την εκλογή των μελών της νέας Κεντρικής Επιτροπής, το 10% των συνέδρων καταψήφισε τον Στάλιν. Στις 10 Ιουλίου του ίδιου έτους το Κόμμα χάνει τον έλεγχο της υπηρεσίας ασφαλείας που εντάσσεται στο Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων. Η δολοφονία του Κίροφ την 1η Δεκεμβρίου του 1934  θα αποτελέσει την αφορμή για την πιο βάρβαρη εκκαθάριση από τον Στάλιν των αντιπάλων του μέσα στο Κόμμα.

Οι δίκες
Στις 30 Ιουλίου του 1937, με το διάταγμα 447, ξεκίνησε η επιχείρηση δίωξης των αντισοβιετικών στοιχείων και των φιλικών προς αυτόν ατόμων. Με το διάταγμα αυτό δημιουργήθηκαν τρόικες (που αποτελούνταν από έναν εκπρόσωπο της NKVD, έναν του κόμματος και έναν της Εισαγγελίας), στις οποίες ανατέθηκε η εξέταση όλων των περιπτώσεων. Τα άτομα που ελέγχονταν, κατατάσσονταν σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη περιελάμβανε τα πιο εχθρικά στοιχεία, που έπρεπε να συλληφθούν και να εκτελεστούν αμέσως, και η δεύτερη τα λιγότερο επικίνδυνα άτομα, για τα οποία προβλεπόταν εγκλεισμός σε στρατόπεδα για 8 με 10 χρόνια. Το διάταγμα 447 όριζε πλάνο δίωξης συνολικά 258.950 ατόμων.

Σε μία από τις δίκες της Μόσχας μέσα σε 5 ημέρες αναγκάστηκαν σε ομολογία (κάποιοι λένε πως δεν έγινε ποτέ) κι εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες οι Γκριγκόρι Ζινόβιεφ και Λεφ Κάμενεφ, ως τροτσκιστές.

Σε κλειστή δίκη καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν ο Μιχαήλ Τουχατσέφσκι  και άλλοι 7 ανώτατοι αξιωματικοί. Σε τρίτη ανοικτή δίκη (2-13 Μαρτίου 1938) δικάστηκαν κορυφαία στελέχη, μεταξύ των οποίων ο Νικολάι Μπουχάριν, ο Αλεξέι Ρίκοφ και ο Γκένριχ Γιάγκοντα, όπου όλοι εκτελεστήκαν.

Στις 4 Φεβρουαρίου του 1940 εκτελέστηκε ο Νικολάι Γιεζόφ και μαζί του εξαφανίστηκαν όλοι οι άνδρες της NKVD που διεκπεραίωσαν τις εκτελέσεις τα προηγούμενα χρόνια. Εκτελέστηκε επίσης όλη η γενιά των στελεχών της παλιάς Τσέκας (υπηρεσία ασφαλείας επί Λένιν).

Οι διώξεις τού ΣΥΡΙΖΑ

Το εντυπωσιακό είναι ότι στις διώξεις ΣΥΡΙΖΑ, μέσω της Δικαιοσύνης ο στόχος είναι διττός. Από τη μία να πληγεί ο βασικός αντίπαλος, η Νέα Δημοκρατία, και από την άλλη να κυνηγηθούν όσοι από το Κίνημα Αλλαγής δεν επιθυμούν καμία συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Ανδρέας Λοβέρδος.

Για το θέμα της Ν.Δ., επί της ουσίας οι κυβερνητικοί χειρισμοί είναι να απομονωθεί όλη «σαμαρική» πλευρά της Νέας Δημοκρατίας που στηρίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, προκειμένου να έχει ελεύθερο πεδίο η άλλη πλευρά.