Φουλ της… χυλόπιτας!

Την πλήρη επιβεβαίωση της «Α» πέτυχαν τα κλιμάκια των δανειστών, τα οποία έστησαν την κυβέρνηση στον τοίχο και έφυγαν από την Αθήνα ανανεώνοντας το ραντεβού τους για τα μέσα Οκτωβρίου. Κάτι που αυτόματα σημαίνει πως το Eurogroup της 10ης Οκτωβρίου δεν αποτελεί πια στόχο, ούτε φυσικά και η εκταμίευση της δόσης.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Ακόμα και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα ακύρωσαν οι δανειστές. Κατά τη σύντομη επίσκεψη των εκπροσώπων τους στην Αθήνα έκαναν ξεκάθαρο πως δεν δέχονται εκπτώσεις ούτε και μέτρα μη κοστολογημένα. «Δείξτε μας πώς θα τα χρηματοδοτήσετε και τότε το συζητάμε», ήταν η απάντησή τους στα όσα κυβερνητικοί αξιωματούχοι τούς μετέφεραν.
Αποτέλεσμα; Η δόση θα καθυστερήσει, η δεύτερη αξιολόγηση μετατίθεται και η Αθήνα απειλείται για ακόμα μία φορά με έλλειψη ρευστότητας. Και όλα αυτά λίγες μόνο μέρες μετά τις εξαγγελίες Τσίπρα από τη ΔΕΘ.
«Καμία αξιολόγηση όλα αυτά τα χρόνια δεν έκλεισε μέσα σε μια εβδομάδα. Θα υπάρξουν δυσκολίες και συγκρούσεις, αλλά θα ολοκληρωθεί έγκαιρα η αξιολόγηση, χωρίς να πηγαίνουμε πίσω στα αυτονόητα», δήλωσε σχετικά ο Κώστας Ζαχαριάδης σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις.
Ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε πως «όλοι πλέον στην Ευρώπη αντιλαμβάνονται ότι αυτή η περίοδος συμπίεσης της ελληνικής οικονομίας πρέπει να περάσει στη φάση της δυναμικής ανάπτυξης».
«Αν κανονικοποιηθεί η κατάσταση και υπάρξει μεγαλύτερη ρευστότητα στην αγορά, ακόμα και αυτοί που βλέπουν σκούρα τα πράγματα θα δουν ότι υπάρχει προοπτική», σημείωσε ο κ. Ζαχαριάδης και εκτίμησε πως «ο φετινός θα είναι ο τελευταίος τόσο δύσκολος χειμώνας, του χρόνου θα έχουμε μεγαλύτερες δυνατότητες».

Η πραγματικότητα διαψεύδει…
Η πραγματικότητα φυσικά διαψεύδει τον Κ. Ζαχαριάδη. Η αλήθεια είναι πως η αξιολόγηση βρίσκεται στον αέρα, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν επαρκεί ο διαθέσιμος χρόνος για να ολοκληρωθεί. Επίσημα, οι δύο πλευρές έδωσαν ραντεβού στις 17 Οκτωβρίου, στην Αθήνα.
Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας υποστηρίζουν πως ειδικά σε ό,τι αφορά τα εργασιακά, η Αθήνα θα περιμένει, προκειμένου να καταλήξει στην τελική της θέση το πόρισμα της «επιτροπής σοφών», το οποίο αναμένεται στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Σε ό,τι αφορά τις ομαδικές απολύσεις, για αλλαγές στο καθεστώς των οποίων πιέζει η πλευρά των δανειστών, η Αθήνα θα περιμένει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία όμως αναμένεται να εκδοθεί στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου.
Δεδομένου ότι το ραντεβού Κατρούγκαλου – «κουαρτέτου» έχει ανανεωθεί για τις 17 Οκτωβρίου, όλα μαρτυρούν μια σκληρή διαβούλευση, με τις δύο πλευρές να επιμένουν στις θέσεις τους μέχρις… εσχάτων, όπως σημείωσε ο υπουργός Εργασίας μιλώντας στο Reuters, προαναγγέλλοντας έτσι μια μακρά κι επίπονη διαπραγμάτευση.

Τα 6 αγκάθια
Επί του παρόντος, πάντως, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει τις άμεσες εκκρεμότητες, διόλου απίθανο με ένα πολυνομοσχέδιο το οποίο θα τα περιλαμβάνει όλα και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες.
Τα αγκάθια είναι έξι: το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, τον ακατάσχετο λογαριασμό των επιχειρήσεων, τα αδήλωτα εισοδήματα, το «πάγωμα» των οφειλών των ελευθέρων επαγγελματιών, τη διοικητική στελέχωση του Υπερταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και τα ειδικά μισθολόγια.
«Έχει γίνει σημαντική πρόοδος στη διαπραγμάτευση, και μένουν να διευθετηθούν μόνο κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες ή επιμέρους θέματα», δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξή του ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης.
Σχετικά με τον ακατάσχετο ειδικό λογαριασμό, ο κ. Αλεξιάδης τόνισε πως βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία το οικονομικό επιτελείο με τους εκπροσώπους των δανειστών.
Όσον αφορά στην υστέρηση των δημοσίων εσόδων, ο κ. Αλεξιάδης επεσήμανε πως τα έσοδα δεν εμφανίζουν καμία υστέρηση. Ειδικότερα για τον Αύγουστο αντλήθηκε το 98% του στόχου των εσόδων που ήταν λίγο περισσότερο από τα 4 δισ. ευρώ.
Σχετικά με τον ΕΝΦΙΑ, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών τόνισε πως προσπαθούν να αλλάξει η φορολογία στα ακίνητα και να φορολογηθούν με βάση τις πραγματικές αξίες. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να δώσει μεγαλύτερες απαλλαγές στον ΕΝΦΙΑ.
Πίσω στις εκκρεμότητες, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα αποτελεί δέσμευση του πρωθυπουργού και υποτίθεται πως θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου του 2017. Τουλάχιστον αυτό επιθυμεί η κυβέρνηση, αλλά αδυνατεί να βρει τα απαραίτητα ισοδύναμα για τα 900 εκατ. ευρώ που είναι το κόστος. Φυσικά οι θεσμοί ζήτησαν να βρεθούν πηγές «μόνιμης χρηματοδότησης», τόσο για το 2017 όσο και για τα επόμενα έτη, αλλά η πρόταση που κατέθεσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι η διενέργεια ενός spending review (επισκόπησης δαπανών) προκειμένου να εξευρεθούν όλες οι δυνατές εξοικονομήσεις από τους κωδικούς του προϋπολογισμού και να χρηματοδοτηθεί εξ αυτών το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα δεν έπεισε.
Το Υπερταμείο έχει αναδειχθεί σε ανοιχτή πληγή για την αξιολόγηση. Οι δύο πλευρές δεν μπορούν να καταλήξουν στα πρόσωπα που θα το στελεχώσουν, ενώ ακόμα και η τελευταία πρόταση του υπουργείου Οικονομικών ναυάγησε στα βράχια των δανειστών με αιτιολογία ότι πρόκειται για κομματικές επιλογές και σίγουρα μη τεχνοκράτες. Φυσικά οι δανειστές επιθυμούν την τοποθέτηση προσώπων της απολύτου εμπιστοσύνης τους όπως του Γάλλου Ζακ Λε Παπ, πρώην συνεργάτη της Κριστίν Λαγκάρντ.
Η εκκρεμότητα των ειδικών μισθολογίων απειλεί την κυβερνητική συνοχή. Και αυτό γιατί στο στόχαστρο των δανειστών μπαίνουν και οι ένστολοι που κινδυνεύουν με περικοπές έτσι ώστε να εξοικονομηθούν 300 εκατομμύρια ευρώ έως το 2018. Πρόκειται για μνημονιακή δέσμευση η οποία μπορεί να ξεπεραστεί μόνο αν βρεθούν τα ισοδύναμα. Και εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα. Ότι δεν βρίσκονται! Παρά μόνο αν δεν γίνουν καθόλου προσλήψεις στο Δημόσιο για τα επόμενα χρόνια. Κάτι που όμως θα σημάνει τη διάλυση του κρατικού μηχανισμού. Από την άλλη ο Πάνος Καμμένος έχει θέσει βέτο σε μειώσεις μισθών.
Είναι το θέμα-κλειδί για να προχωρήσει το σχέδιο επέκτασης των ηλεκτρονικών πληρωμών και αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, είναι όμως και το σημείο στο οποίο υπήρξαν μεγάλες διαφορές με τους δανειστές αυτή την εβδομάδα. Οι πιστωτές επιμένουν πως η δημιουργία του ακατάσχετου λογαριασμού είναι «χαριστική» για τις επιχειρήσεις που έχουν οφειλές σε Δημόσιο και ασφαλιστικά Ταμεία και οι εναλλακτικές που παρουσιάζουν, στην πράξη ακυρώνουν τα όποια οφέλη.
Φαίνεται να ζητούν ακατάσχετο να είναι μόνον ένα ποσοστό της τάξης του 20% με 30% του λογαριασμού, γεγονός που ουσιαστικά θα οδηγήσει τις χρεωμένες επιχειρήσεις σε «λουκέτο» αφού θα χάσουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους.
Η κυβέρνηση αντιπροτείνει να δεσμεύονται από τον συγκεκριμένο λογαριασμό τα ποσά που αφορούν τρέχοντες φόρους, όπως ΦΠΑ, φόρο μισθωτών υπηρεσιών και τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές καθώς κι ένα ποσό για παλαιότερες οφειλές και το υπόλοιπο ποσό να είναι ακατάσχετο.
Ακόμη και αυτό το σχέδιο όμως σημαίνει ότι το τελικό ακατάσχετο δεν θα κινείται παραπάνω από το 50% με 60% του λογαριασμού, ενώ η καθυστέρηση στην εξεύρεση συμφωνίας αναβάλλει και την –επί μήνες αναμενόμενη– κατάθεση του νομοσχεδίου για την επέκταση των πληρωμών με πλαστικό χρήμα στην αγορά.
Εν τω μεταξύ, ο κυβερνητικός σχεδιασμός για τα αδήλωτα εισοδήματα δεν φαίνεται να πείθει τους δανειστές οι οποίοι προκρίνουν τη λύση επιπλέον φόρων, προστίμων και προσαυξήσεων. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι γενναία φορολογικά κίνητρα για να καταστεί δυνατή η αποκάλυψη του αδήλωτου χρήματος.

Ενόχληση…
Ενόχληση δήλωσαν οι δανειστές και σε ό,τι αφορά το πάγωμα των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ που αποτέλεσε βασική πρωθυπουργική εξαγγελία στη ΔΕΘ. Αυτή προβλέπει «πάγωμα» όλων των παλαιών οφειλών υπό την προϋπόθεση να καταβάλλουν κανονικά τις τρέχουσες εισφορές. Αν και το θέμα παραμένει στο τραπέζι, οι δανειστές ζητούν στοιχεία που να δείχνουν τα οφέλη από μια τέτοια ρύθμιση.

Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας χαρακτηρίζει απολύτως ανακριβή ρεπορτάζ που παρουσιάζουν τους εκπροσώπους της τρόικας να «φρενάρουν» ή και να απορρίπτουν τις κυβερνητικές προτάσεις για το «πάγωμα» των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2017.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «τα εν λόγω μέτρα, μάλιστα, προκειμένου να εξασφαλίσουν σφαιρικότερη και αποτελεσματικότερη προστασία, θα συνδυασθούν με την αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους των πολυοφειλετών σε ασφαλιστικά ταμεία. Η σχετική διαπραγμάτευση με τους θεσμούς συμφωνήθηκε ότι θα συνεχισθεί την επόμενη εβδομάδα με τηλεδιασκέψεις».
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί πως οι θεσμοί εξέφρασαν την αντίθεσή τους και κατά του Νίκου Φίλη για διάταξη που πέρασε το υπουργείο Παιδείας με τον πρόσφατο νόμο και με την οποία ουσιαστικά επανέφερε το προηγούμενο καθεστώς της εργασιακής σχέσης και της δυνατότητας απολύσεων εκπαιδευτικών από τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.
Οι θεσμοί και ειδικά το ΔΝΤ ζητούν επίμονα να αποσυρθεί η διάταξη θεωρώντας ότι μπορεί στο μέλλον να γενικευτεί και στον υπόλοιπο ιδιωτικό τομέα, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητα των εργοδοτών να προβαίνουν σε απολύσεις. Από πλευράς της κυβέρνησης όμως λένε ότι επί τέσσερις μήνες συζητούσαν το νομοσχέδιο πριν κατατεθεί και ψηφιστεί (μάλιστα υπάρχουν και τα σχετικά e-mail) χωρίς να προβάλουν τότε αυτές τις αντιρρήσεις οι θεσμοί. Όπως διαμηνύουν μάλιστα, «δεν υπάρχει περίπτωση» η κυβέρνηση να αποσύρει ψηφισμένο και συμφωνημένο με τους θεσμούς νόμο.

Στον αέρα οι στόχοι για τα πλεονάσματα
Στον αέρα βρίσκονται τόσο το Μεσοπρόθεσμο 2017-2020 όσο και οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018. Η προσπάθεια του Ευκλείδη Τσακαλώτου να θέσει το ζήτησα των πλεονασμάτων στους εκπροσώπους των δανειστών έπεσε στο κενό, μιας και του έγινε ξεκάθαρο πως αυτό είναι ζήτημα πολιτικής διαπραγμάτευσης. Χωρίς όμως στόχους πλεονασμάτων δεν μπορεί να κατατεθεί στο Μεσοπρόθεσμο.