Χρέος και με την «βούλα» το ελληνικό δημόσιο χρέος
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε σήμερα την προσφυγή Έλληνα πολίτη, ο οποίος ήταν και ο διοργανωτής της πρότασης της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών για να καταστεί δυνατή η διαγραφή του δημοσίου χρέους των χωρών που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης.
Πρόκειται για τον Αλέξιο Αναγνωστάκη, ο οποίος τον Ιούλιο του 2012 υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πρόταση ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών με τίτλο «Ένα εκατομμύριο υπογραφές για την Ευρώπη της αλληλεγγύης». Σκοπός της πρωτοβουλίας ήταν να καθιερωθεί στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης η «αρχή της κατάστασης ανάγκης, κατά την οποία, οσάκις η εξυπηρέτηση απεχθούς χρέους απειλεί την οικονομική και πολιτική υπόσταση κράτους, η άρνηση καταβολής του χρέους αυτού είναι αναγκαία και δικαιολογημένη».
Τον Σεπτέμβριο του 2012 η Επιτροπή απέρριψε την αίτηση καταχώρισης της πρότασης του Αλ. Αναγνωστάκη, με το σκεπτικό ότι «προδήλως δεν ενέπιπτε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της». Στη συνέχεια ο κ. Αναγνωστάκης προσέφυγε στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ με αίτημα την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής.
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας ότι η Επιτροπή δεν έχει τη δυνατότητα να προτείνει στον νομοθέτη της Ένωσης την καθιέρωση αρχής κατά την οποία το δημόσιο χρέος των χωρών που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης θα έπρεπε να μπορεί να διαγραφεί. Έτσι μετά την έκδοση της απόφασης, ο Αλ. Αναγνωστάκης άσκησε αίτηση αναίρεσης ενώπιον του Δικαστηρίου, ζητώντας να αναιρεθεί η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου.
Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης του Αλ. Αναγνωστάκη και επικυρώνει, επομένως, την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου.
Επικυρώνει δηλαδή μεταξύ άλλων το σκεπτικό του Γενικού Δικαστηρίου ότι η νομοθετική καθιέρωση γενικού και μόνιμου μηχανισμού διαγραφής του χρέους, δεν μπορεί να στηριχθεί στο άρθρο 122, παράγραφος 2 της Συνθήκης, βάσει του οποίου το Συμβούλιο μπορεί να χορηγήσει χρηματοδοτική ενίσχυση της Ένωσης σε κράτος μέλος που αντιμετωπίζει δυσχέρειες οφειλόμενες σε φυσικές καταστροφές ή σε έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό του.
«Συνεπώς, το Γενικό Δικαστήριο ορθώς έκρινε ότι η καθιέρωση της αρχής της κατάστασης ανάγκης δεν μπορεί να εμπίπτει στην έννοια της ενίσχυσης την οποία χορηγεί η Ένωση, στο μέτρο που η αρχή αυτή δεν αφορά μόνον το χρέος κράτους μέλους προς την Ένωση, αλλά και τις οφειλές του κράτους αυτού προς άλλα πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (μεταξύ των οποίων και τα κράτη μέλη)».
Το Δικαστήριο κρίνει επίσης, όπως και το Γενικό Δικαστήριο, ότι η αρχή της κατάστασης ανάγκης δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε βάσει του άρθρου 136 της Συνθήκης, δυνάμει του οποίου το Συμβούλιο λαμβάνει μέτρα για να ενισχυθεί ο συντονισμός και η εποπτεία της δημοσιονομικής πειθαρχίας των κρατών μελών της Ευρωζώνης και για να χαράσσονται οι προσανατολισμοί οικονομικής πολιτικής που αφορούν τα κράτη αυτά.