Όνειρο ήταν και… πάει!

Η πεντάωρη συνεδρίαση της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου και η αντίστοιχη της Διοικητικής Ολομέλειας των Εισαγγελέων του Αρείου Πάγου της 8ης Φεβρουαρίου μετέτρεψαν σε όνειρο θερινής νυκτός –τον ερχόμενο Ιούνιο τελειώνει η θητεία της– το… όνειρο της προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασιλικής Θάνου, να παραταθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ανώτατων δικαστών.

Η εισήγηση, λοιπόν, που προ ολίγων μηνών παρουσιάστηκε ως «αίτημα πολλών δικαστικών», τελικά καταδικάστηκε απερίφραστα, και μάλιστα με σκληρό ύφος, από την πλειοψηφία των λειτουργών, καθώς η Ολομέλεια των Δικαστών έκρινε, κατά πλειοψηφία 40 ψήφων υπέρ και 25 κατά, ότι δεν υπάρχει καν ανάγκη αυξήσεως των ορίων ηλικίας. Ακόμη και οι 25 ανώτατοι δικαστικοί που μειοψήφησαν, έκριναν μεν ότι είναι αναγκαία η αύξηση των ορίων ηλικίας των δικαστικών αλλά όχι για τώρα, όπως ήταν το αρχικό ερώτημα της προέδρου προς την Ολομέλεια για άμεση παράταση των ορίων, ενώ σε κάθε περίπτωση τονίστηκε ότι μόνο διά μέσω συνταγματικής αναθεώρησης μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτό.
Σε βαρύ κλίμα και υπό τη διαφαινόμενη «απειλή» της πλήρους ρήξης, κάτω από έντονες αποδοκιμασίες και διαξιφισμούς, υπήρξε αλλαγή πλεύσης και επαναδιατυπώθηκε το αρχικό ερώτημα της προέδρου του Α.Π. προς την Ολομέλεια, στο εξής: «Διαπιστώνετε γενικώς ανάγκη αυξήσεως των ορίων ηλικίας των δικαστικών λειτουργών;» αλλά ούτε αυτό όμως δεν στάθηκε ικανό να περιορίσει τις έντονες αντιπαραθέσεις, με αποτέλεσμα την πανηγυρική απόρριψη και αυτού του ερωτήματος της κας Θάνου.

Ένα βήμα παραπέρα…
Εν όψει της συνεδρίασης αυτής συνήλθε και η Διοικητική Ολομέλεια των Εισαγγελέων του Αρείου Πάγου, όπου ομόφωνα αποφασίστηκε ότι μόνον στο πλαίσιο της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης μπορεί να τεθεί θέμα αύξησης των ορίων ηλικίας για τους ανώτατους δικαστές, απορρίπτοντας ηχηρά τη θέση ότι είναι δυνατόν, τώρα με νομοθετική ή άλλη ρύθμιση, να λυθεί το θέμα.

Οι εισαγγελείς, όμως, προχώρησαν ακόμα ένα βήμα παραπέρα, καθώς τοποθετήθηκαν και για τη μελλοντική περίπτωση της συνταγματικής αναθεώρησης, όπου 6 εισαγγελικοί λειτουργοί εξέφρασαν την άποψη ότι –στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης και όχι τώρα– πρέπει να αυξηθούν τα όρια ηλικίας των δικαστικών, ενώ άλλοι 6 υποστήριξαν ότι το θέμα αυτό τώρα είναι άκαιρο και επιφυλάχθηκαν να εκφέρουν γνώμη όταν η αναθεωρητική λειτουργία θα είναι ζώσα.

Από την πλευρά της, η πρόεδρος του Α.Π. κα Θάνου, και ο αντιπρόεδρος κ. Σακκάς υποστήριξαν στην εισήγησή τους ότι η αύξηση είναι άμεσα νομοθετικά εφικτή, ενώ η αντιπρόεδρος κα Κιουρκτσόγλου-Πετρουλάκη εισηγήθηκε την αύξηση μέσω ευρωπαϊκής οδηγίας, τονίζοντας ωστόσο ότι ακόμα και έτσι η εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει υπερνομοθετικό χαρακτήρα και όχι υπερσυνταγματικό, με απλά λόγια δεν είναι εφικτή η αλλαγή του άρθρου 88 παρ. 5 του Συντάγματος με νόμο.

«Ερμηνεύει»…
Η σκέψη της κ. Θάνου εδράζεται στην ερμηνεία ότι το συνταγματικό όριο έχει τεθεί ως προστασία των δικαστών, ότι δηλαδή το Σύνταγμα απαγορεύει να μένουν οι δικαστές μετά το 67ο έτος της ηλικίας τους, για να μην μπορεί κάποιος νωρίτερα να τους διώξει, ενώ το αντίστροφο (αν δηλαδή θέλουν να μείνουν) δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί αντίθετο με τις συνταγματικές επιταγές.

Ωστόσο, η επίκληση και μόνο της αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων και των τραπεζικών ελέω μνημονίων δημιουργεί την υποψία ότι επιχειρείται η κατ’ αναλογία εφαρμογή και στην αύξηση των ορίων ηλικίας των ανώτατων δικαστών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των ορίων της ηλικίας των δημοσίων υπαλλήλων στο μέλλον.

Άλλες νομικές ερμηνείες τονίζουν τον κίνδυνο σύγχυσης μεταξύ της κατάργησης της μονιμότητας με την μη προστασία της ισοβιότητας, αφού η μέχρι τώρα νομολογία ερμήνευε τον όρο «ισοβιότητα» ως «προστατευτική ρήτρα» για την περίπτωση καταργήσεως οργανικών θέσεων.

…κι επιμένει η Θάνου
Στην 8σέλιδη ανακοίνωσή της την επομένη της συνεδρίασης η κ. Θάνου τόνισε ότι είναι ανακριβής και κακοπροαίρετη η πληροφορία ότι δεν ψηφίστηκε η πρότασή της, ενώ υπογράμμισε για ακόμη μία φορά ότι η μείωση των ορίων ηλικίας που επετεύχθη με το Σύνταγμα του 1975 κατ’ ουσίαν διατάραξε την αρχή της ισοβιότητας διότι αφενός θεσπίστηκε «για να αποχωρήσουν ενωρίτερα ορισμένοι ανώτατοι Δικαστές και Εισαγγελείς, που είχαν συνεργασθεί με την Δικτατορία», αφετέρου «κατήργησε την προς τα πάνω διαφοροποίηση των δικαστών, αφού τώρα πλέον εξισώνονται με όλους τους Δημοσίους Υπαλλήλους. Η κατάληξη αυτή επιφέρει καταφανώς σοβαρό πλήγμα και στο κύρος τους Δικαστών, το οποίο βρίσκεται σε προφανή συνάρτηση με την διαφύλαξη της ανεξαρτησίας τους, την οποία, επίσης, θεσπίζει ως θεμελιώδη αρχή ο συνταγματικός νομοθέτης».

Σε κάθε περίπτωση κι ανεξαρτήτως των σφοδρών αντιδράσεων που προκάλεσε η πρωτοβουλία της η κ. Θάνου θα αναγκαστεί τον Ιούνιο να διαβεί τον… Ρουβίκωνα όχι φυσικά για να κηρύξει πόλεμο αλλά για να πει αντίο στη Θέμιδα.